Dấu hiệu nhận biết và triệu chứng của tình trạng chấn thương bụng kín

Mặc dù không để lại vết thương hở hay chảy máu bên ngoài, chấn thương bụng kín lại có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến các cơ quan nội tạng bên trong mà người gặp nạn không hề nhận ra ngay lập tức. Đây cũng là lý do tình trạng này thường bị xem nhẹ hoặc nhầm lẫn với những đau bụng thông thường, dẫn đến chậm trễ trong việc thăm khám. Việc hiểu rõ bản chất của chấn thương, nhận diện các dấu hiệu bất thường và xử trí kịp thời sẽ giúp hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm. Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau.

Tìm hiểu về chấn thương bụng kín

Chấn thương bụng kín là tình trạng vùng bụng bị tác động mạnh nhưng không có vết rách hay thủng thành bụng. Tổn thương chỉ xảy ra bên trong, khiến người bệnh dễ chủ quan vì không nhìn thấy dấu hiệu bên ngoài. Phần lớn trường hợp bắt nguồn từ tai nạn giao thông, khi cơ thể chịu lực va đập lớn. Ngoài ra, các sự cố trong sinh hoạt, ngã từ độ cao, va chạm khi chơi thể thao hoặc bị tác động mạnh trong ẩu đả cũng có thể gây ra dạng chấn thương này.

Khi gặp chấn thương bụng kín, các cơ quan dễ bị ảnh hưởng nhất thường là lá lách, gan và ruột non, tiếp theo là thận, bàng quang, ruột già, cơ hoành và tụy. Mức độ tổn thương nặng hay nhẹ phụ thuộc vào lực va đập, vị trí tác động và tình trạng sức khỏe của người bị nạn.

Các dạng tổn thương thường gặp trong chấn thương bụng kín

Chấn thương bụng kín được phân chia thành hai nhóm chính dựa trên vị trí và mức độ tổn thương:

Tổn thương ở thành bụng: Đây là dạng chấn thương chỉ ảnh hưởng đến lớp bên ngoài của vùng bụng, bao gồm da, mô mềm và hệ thống cơ. Người bệnh có thể xuất hiện bầm tím, sưng đau hoặc tụ máu dưới da do tác động mạnh. Một số trường hợp phức tạp hơn có thể gặp rách bao cơ, tổn thương mạch máu thành bụng hoặc bong tách da. Tuy gây khó chịu nhưng dạng tổn thương này thường ít ảnh hưởng đến các cơ quan nằm sâu bên trong ổ bụng.
Tổn thương các cơ quan trong ổ bụng: Đây là nhóm nguy hiểm hơn vì liên quan trực tiếp đến các cơ quan quan trọng như gan, lách, ruột, thận hoặc bàng quang. Tổn thương có thể xảy ra ở một hoặc nhiều cơ quan nội tạng cùng lúc, đặc biệt khi lực va đập mạnh. Việc chẩn đoán không hề dễ dàng vì dấu hiệu thường mơ hồ và dễ bị bỏ sót. Trong điều trị phẫu thuật, bác sĩ phải kiểm tra rất kỹ toàn bộ ổ bụng nhằm phát hiện những vị trí rách, chảy máu hay vỡ tạng để xử lý kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Triệu chứng chấn thương bụng kín là gì?

Khi vùng bụng chịu tác động mạnh, cơ thể thường xuất hiện nhiều dấu hiệu cảnh báo bất thường. Những triệu chứng này có thể rõ ràng hoặc rất mơ hồ, dễ khiến người bệnh chủ quan. Dưới đây là các biểu hiện điển hình thường gặp trong chấn thương bụng kín.

Triệu chứng chấn thương bụng kín sau tai nạn

Ở các trường hợp xảy ra do tai nạn giao thông, ngã mạnh hoặc va đập trực tiếp, người bệnh thường xuất hiện:

Đau bụng: Đây là biểu hiện thường gặp nhất. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, tập trung tại vị trí bị tác động.
Nôn hoặc buồn nôn: Một số bệnh nhân chỉ nôn khan, trong khi những trường hợp nặng hơn có thể nôn ra máu.
Rối loạn tiểu tiện: Người bệnh có thể tiểu ra máu, tiểu buốt hoặc đi tiểu với lượng giảm bất thường, tùy thuộc vào mức độ tổn thương của đường tiết niệu.

*Nôn hoặc buồn nôn là một trong những triệu chứng chấn thương bụng kín sau tai nạn*

Triệu chứng toàn thân khi chấn thương bụng kín

Bên cạnh các dấu hiệu tại vùng bụng, cơ thể còn xuất hiện một số biểu hiện toàn thân tùy theo mức độ mất máu và tổn thương:

Sốc mất máu: Thường xảy ra khi các cơ đặc như gan, thận, lách hoặc mạch máu lớn bị tổn thương. Người bệnh có biểu hiện tím tái, da lạnh, niêm mạc nhợt, vã mồ hôi, mệt lả, khát nước nhiều và có thể rơi vào tình trạng hốt hoảng.
Tụ máu hoặc bầm tím vùng bụng: Da vùng bị va đập có thể thâm đen, sưng to hoặc xuất hiện bọng máu.
Đau khu trú hoặc đau toàn bụng: Nếu tổn thương lan rộng hoặc có chảy máu trong, cơn đau có thể lan khắp ổ bụng.
Dấu hiệu khi thăm khám: Khi gõ vào vùng gan có thể nghe tiếng vang bất thường, đồng thời, vùng hai hố chậu đôi khi xuất hiện âm đục đây là dấu hiệu nghi ngờ có máu hoặc dịch tụ lại.

Chẩn đoán chấn thương bụng kín

Để xác định chính xác mức độ tổn thương, bác sĩ không chỉ dựa vào các biểu hiện lâm sàng mà còn kết hợp nhiều kỹ thuật cận lâm sàng. Những xét nghiệm và phương pháp chẩn đoán hình ảnh dưới đây giúp đánh giá toàn diện tình trạng ổ bụng, từ đó đưa ra hướng xử trí phù hợp.

Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu là bước đánh giá ban đầu để xác định tình trạng mất máu, nhiễm trùng hoặc tổn thương cơ quan nội tạng. Một số chỉ số quan trọng được kiểm tra bao gồm hồng cầu, hemoglobin và hematocrit, bạch cầu và bạch cầu đa nhân trung tính và xác định nhóm máu.
Siêu âm bụng: Siêu âm ổ bụng là một kỹ thuật nhanh, an toàn và có khả năng phát hiện sớm các bất thường trong ổ bụng. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả trong việc nhận diện dịch tự do hoặc tổn thương ở các tạng đặc như gan, thận, lách.
Chụp X-quang bụng đứng: X-quang bụng đứng được sử dụng để phát hiện hơi tự do hoặc dịch trong ổ bụng các dấu hiệu có thể xuất hiện khi tạng rỗng bị tổn thương. Ngoài ra, kỹ thuật này còn giúp đánh giá bóng gan, bóng lách và một số cấu trúc trong ổ bụng nhằm phát hiện bất thường.
Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan): CT bụng là phương pháp có giá trị cao trong chẩn đoán chấn thương bụng kín, đặc biệt khi nghi ngờ tổn thương phức tạp ở các tạng đặc hoặc chảy máu trong ổ bụng. Hình ảnh thu được từ CT giúp bác sĩ đánh giá chính xác mức độ tổn thương, vị trí chảy máu và quyết định bệnh nhân cần điều trị nội khoa hay phải can thiệp phẫu thuật.

*Siêu âm ổ bụng là một kỹ thuật nhanh, an toàn và có khả năng phát hiện sớm các bất thường trong ổ bụng*

Chấn thương bụng kín là tình trạng nguy hiểm do các tổn thương xảy ra bên trong ổ bụng mà không có vết thương hở rõ ràng. Mặc dù các dấu hiệu ban đầu có thể mơ hồ, việc nhận biết sớm các triệu chứng, thực hiện chẩn đoán kịp thời và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp hạn chế biến chứng và bảo vệ tính mạng người bệnh. Do đó, khi nghi ngờ chấn thương bụng kín, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế ngay để được thăm khám và xử lý kịp thời.