Con người có bao nhiêu đốt sống cổ?

Đốt sống cổ là phần xương nằm ở đoạn trên cùng của cột sống, kết nối trực tiếp với hộp sọ. Đây là bộ phận cho phép đầu xoay, cúi, ngửa và đảm bảo sự linh hoạt trong nhiều hoạt động. Việc tìm hiểu con người có bao nhiêu đốt sống cổ sẽ giúp hiểu rõ hơn về cấu trúc giải phẫu cũng như tầm quan trọng của hệ thống xương này.

Con người có bao nhiêu đốt sống cổ?

Cột sống cổ là phần nằm ở vùng cổ của cột sống và bao gồm bảy đốt sống xếp chồng lên nhau, được gọi là các đốt sống cổ. Trong đó, hai đốt sống đầu tiên có cấu trúc và chức năng đặc biệt. Đốt sống thứ nhất (C1) được gọi là đốt đội, có hình vòng và gắn trực tiếp với đáy hộp sọ. Đốt đội đóng vai trò nâng đỡ, giúp đầu giữ thẳng đứng. Đốt sống thứ hai (C2), hay còn gọi là đốt trục, tạo điều kiện cho đốt đội xoay quanh nó, nhờ đó đầu có thể quay sang hai bên.

Bảy đốt sống cổ từ C1 đến C7 kết nối với nhau ở phía sau bằng các khớp mặt, cho phép cổ cử động linh hoạt về phía trước, phía sau cũng như xoay sang hai bên. Xung quanh cột sống cổ là hệ thống cơ, dây thần kinh, gân và dây chằng giúp cố định và hỗ trợ vận động.

Giữa mỗi đốt sống còn có các đĩa đệm, hoạt động như bộ giảm xóc, giúp hấp thụ lực tác động. Chạy xuyên suốt qua trung tâm cột sống là tủy sống, nơi truyền và nhận tín hiệu giữa não với toàn bộ cơ thể, điều khiển mọi hoạt động sống.

Vai trò của đốt sống cổ đối với cơ thể

Đốt sống cổ giữ vai trò đặc biệt quan trọng đối với cơ thể nhờ đảm nhận nhiều chức năng thiết yếu. Các chức năng cụ thể của đốt sống cổ bao gồm:

Bảo vệ tủy sống

Trước hết, đốt sống cổ tạo thành một ống bảo vệ chắc chắn cho tủy sống. Các dây thần kinh của tủy đi qua lỗ đốt sống, một khoang rộng ở trung tâm mỗi đốt sống, bắt đầu từ đáy hộp sọ, chạy dọc qua các đốt sống cổ, đốt sống ngực và kết thúc ở vùng thắt lưng. Toàn bộ chuỗi đốt sống xếp chồng lên nhau như vậy vừa bảo vệ tủy sống, vừa duy trì con đường truyền dẫn tín hiệu giữa não và cơ thể.

Vận động vùng đầu cổ

Ngoài chức năng bảo vệ, đốt sống cổ còn gánh chịu trọng lượng của đầu, thường dao động từ 4,5 đến 6,5 kg. Nhờ cấu trúc đặc biệt, nó cho phép đầu và cổ chuyển động linh hoạt theo nhiều hướng: Gập về phía trước, duỗi về phía sau, xoay sang hai bên hay nghiêng ngang.

Đường dẫn cho động mạch

Đặc điểm riêng có của vùng này là các lỗ nhỏ trên đốt sống từ C1 đến C6, tạo thành đường dẫn an toàn cho động mạch đốt sống đi qua và đưa máu lên não. Đây là điểm khác biệt so với những đoạn cột sống khác.

Hệ mạch máu tại vùng cổ cũng rất phong phú. Các động mạch đốt sống xuất phát từ động mạch dưới đòn, chạy xuyên qua lỗ ngang của các đốt sống cổ trước khi đi vào hộp sọ và tỏa nhánh cung cấp máu cho thân đốt sống.

Bên cạnh đó, động mạch cảnh cũng đi qua vùng cổ và phân nhánh tại mức C3. Mặc dù động mạch cảnh trong không trực tiếp nuôi dưỡng cấu trúc đốt sống cổ, nhưng nó lại đóng vai trò sống còn trong việc cung cấp máu cho não.

Bảo vệ các dây thần kinh vùng cổ

Về thần kinh, dù chỉ có bảy đốt sống cổ, nhưng lại có tám cặp dây thần kinh cổ (C1-C8). Các dây thần kinh này thoát ra qua lỗ liên đốt sống, tham gia chi phối vận động và cảm giác cho vùng cổ, vai và một phần chi trên. 

Ngoài ra, hệ thần kinh giao cảm, các nhánh giao cảm thông và đám rối quanh động mạch đốt sống cũng góp phần tạo nên mạng lưới chi phối phức tạp ở khu vực này.

Những bệnh lý nào thường liên quan đến đốt sống cổ?

Đốt sống cổ và các cấu trúc xung quanh có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều bệnh lý khác nhau, gây đau, hạn chế vận động, thậm chí ảnh hưởng đến chức năng thần kinh như:

• Bệnh lý rễ thần kinh cổ: Một trong những tình trạng thường gặp, xảy ra khi dây thần kinh bị chèn ép bởi đốt sống. Người bệnh có thể cảm thấy tê, ngứa ran, yếu cơ hoặc đau, không chỉ ở cổ mà còn lan xuống vai, cánh tay và bàn tay.
• Thoát vị đĩa đệm: Là bệnh lý khá phổ biến, xuất hiện khi đĩa đệm giữa các đốt sống bị rách hoặc rò rỉ, làm mất đi chức năng đàn hồi vốn có, gây đau và hạn chế cử động.
• Thoái hóa đốt sống cổ: Thường liên quan đến quá trình lão hóa, khiến đĩa đệm và khớp dần mòn đi theo thời gian.
• Gãy đốt sống cổ: Là một tình trạng nghiêm trọng, nguyên nhân có thể do chấn thương nhẹ ở người loãng xương gây xẹp đốt sống hoặc do tai nạn, ngã mạnh dẫn đến gãy vỡ hay gãy-trật khớp.
• Hẹp ống sống cổ: Là tình trạng ống sống bị thu hẹp, làm giảm không gian cho tủy sống và các dây thần kinh, từ đó gây đau, yếu hoặc rối loạn vận động.
• U tại đốt sống cổ: Những khối u này có thể là cả lành tính lẫn ác tính, gây chèn ép cấu trúc thần kinh và mạch máu.
• Viêm xương tủy: Là bệnh lý nhiễm trùng xương do vi khuẩn hoặc nấm. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến hoại tử đốt sống, gây hậu quả nặng nề cho sức khỏe.

Bài viết đã trả lời cho câu hỏi: “Con người có bao nhiêu đốt sống cổ?”. Con người có tổng cộng 7 đốt sống cổ, dù ở trẻ nhỏ hay người trưởng thành. Chúng không chỉ đóng vai trò nâng đỡ đầu mà còn tạo điều kiện cho các cử động linh hoạt và bảo vệ tủy sống cổ. Hiểu rõ về số lượng và chức năng của đốt sống cổ giúp mỗi người biết cách chăm sóc, phòng ngừa chấn thương để duy trì sức khỏe hệ vận động.