Đốt sống trong hệ xương có vai trò gì? Cột sống có bao nhiêu đốt sống?

Cột sống là một phần cực kỳ quan trọng trong cơ thể chúng ta. Nó không chỉ giúp giữ thăng bằng, nâng đỡ toàn bộ cơ thể mà còn bảo vệ tủy sống, nơi truyền tín hiệu từ não tới khắp cơ thể. Nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi cột sống có bao nhiêu đốt sống? Và những bệnh nào thường gặp liên quan?

Vai trò của đốt sống trong hệ xương

Cột sống được cấu tạo từ nhiều đốt sống xếp chồng lên nhau, tạo nên một trục xương vững chắc và linh hoạt cho cơ thể. Chúng không chỉ giữ vai trò nâng đỡ phần thân trên, mà còn là điểm tựa cho các cơ và xương khác bám vào, giúp chúng ta cử động, xoay người, cúi gập một cách linh hoạt.

Ngoài ra, mỗi đốt sống còn có một “nhiệm vụ” đặc biệt: Bảo vệ tủy sống – một phần quan trọng của hệ thần kinh trung ương. Nhờ có các đốt sống này, tủy sống được "bao bọc" an toàn, tránh được các tổn thương từ va chạm hay chấn thương. Chính vì thế, bất kỳ tổn thương nào liên quan đến chúng đều có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng vận động, cảm giác và chất lượng sống của mỗi người.

Cột sống có bao nhiêu đốt sống?

Cột sống người trưởng thành gồm tổng cộng 33 đốt sống, chia thành 5 vùng chính, mỗi vùng có chức năng và đặc điểm riêng biệt:

• 7 đốt sống cổ (C1 - C7): Đây là phần trên cùng của cột sống, giúp nâng đỡ đầu và cho phép chúng ta quay đầu linh hoạt.
• 12 đốt sống ngực (T1 - T12): Liên kết với xương sườn, giúp bảo vệ các cơ quan nội tạng như tim, phổi.
• 5 đốt sống thắt lưng (L1 - L5): Đây là khu vực thường chịu nhiều áp lực nhất do gánh trọng lượng của phần thân trên.
• 5 đốt sống cùng (S1 - S5): Các đốt sống này đã hợp nhất lại thành một khối gọi là xương cùng.
• 4 đốt sống cụt (Co1 - Co4): Là phần đuôi của cột sống, không còn chức năng vận động nhưng vẫn đóng vai trò ổn định cấu trúc.

Như vậy, mặc dù tổng số đốt sống là 33, nhưng một số vùng (như vùng cùng và vùng cụt) đã hợp lại thành khối. Vậy nên khi nhìn hình ảnh cột sống hiện đại, bạn có thể thấy chỉ còn khoảng 24 đốt sống rời.

Các bệnh liên quan đến đốt sống

Sự linh hoạt và phức tạp của đốt sống khiến nó dễ bị tổn thương, đặc biệt trong thời đại hiện nay – khi nhiều người có thói quen ngồi lâu, ít vận động hoặc làm việc nặng nhọc. Dưới đây là một số bệnh lý phổ biến liên quan đến cột sống mà bạn nên biết:

Thoát vị đĩa đệm

Thoát vị đĩa đệm là tình trạng phần nhân nhầy bên trong đĩa đệm giữa các đốt sống bị tràn ra ngoài, chèn ép vào dây thần kinh hoặc tủy sống. Điều này gây ra đau nhức, tê bì hoặc yếu cơ ở tay, chân tùy theo vị trí bị thoát vị (cổ hay thắt lưng).

Người bị thoát vị thường cảm thấy đau tăng lên khi ngồi lâu, cúi người hoặc nâng vật nặng. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến liệt hoặc mất kiểm soát chức năng bàng quang. Việc điều trị có thể bao gồm vật lý trị liệu, thuốc giảm đau, hoặc phẫu thuật nếu tình trạng nặng.

Gai cột sống

Gai cột sống hay còn gọi là thoái hóa cột sống, xảy ra khi các đốt sống và đĩa đệm bị bào mòn theo thời gian, từ đó hình thành các “gai xương” mọc ra từ thân đốt sống. Những gai này có thể chèn ép dây thần kinh, gây đau lưng, tê chân hoặc tay.

Gai cột sống thường gặp ở người lớn tuổi hoặc những ai làm công việc nặng, đứng hoặc ngồi quá lâu. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng gai cột sống ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt và chất lượng sống. Các phương pháp điều trị chủ yếu gồm tập thể dục trị liệu, uống thuốc và thay đổi lối sống.

Viêm cột sống (bao gồm cả viêm cột sống do lao)

Viêm cột sống là tình trạng đốt sống và mô quanh nó bị viêm, gây đau, cứng và hạn chế vận động. Có hai dạng phổ biến: viêm cột sống dính khớp (do tự miễn) và viêm cột sống do lao (nhiễm trùng):

• Viêm cột sống do lao (lao cột sống): Là một biến thể nguy hiểm, thường xuất hiện âm thầm với các triệu chứng như sốt nhẹ, sụt cân, đau lưng kéo dài. Nếu không phát hiện sớm, bệnh có thể phá hủy các đốt sống, dẫn đến gù lưng hoặc thậm chí liệt.

• Viêm cột sống dính khớp: Là một bệnh lý viêm mãn tính, thường gặp ở nam giới trẻ, gây tổn thương chủ yếu ở các đốt sống và khớp cùng chậu. Bệnh khiến cột sống dần mất đi độ linh hoạt, dẫn đến dính khớp, gù lưng và hạn chế vận động nếu không được kiểm soát kịp thời.

Việc điều trị viêm cột sống phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể, nhưng nhìn chung bao gồm thuốc chống viêm, thuốc chống lao (nếu do lao) và đôi khi cần can thiệp phẫu thuật.

Một trong những cách hiệu quả nhất để phòng ngừa viêm cột sống do lao chính là chủ động tiêm vắc xin phòng bệnh lao như vắc xin BCG từ sớm. Việc tiêm phòng không chỉ bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ mắc bệnh mà còn giúp ngăn chặn sự lây lan trong cộng đồng. Nếu bạn đang tìm kiếm địa chỉ tiêm chủng uy tín, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là lựa chọn hàng đầu với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, cơ sở vật chất hiện đại và quy trình an toàn, chuyên nghiệp.

Cột sống và đốt sống đóng vai trò không thể thiếu trong hoạt động sống hàng ngày của mỗi người. Hiểu rõ đốt sống có bao nhiêu cái và chúng đảm nhiệm chức năng gì sẽ giúp bạn có ý thức hơn trong việc chăm sóc sức khỏe xương khớp. Nếu bạn thường xuyên đau lưng, mỏi cổ hoặc cảm thấy tê bì chân tay, đừng chủ quan. Hãy gặp bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra kịp thời nhé.