Chó không bị dại cắn có sao không?

Bị chó cắn là một tình huống không ai mong muốn, dù đó là chó nhà nuôi hay chó hoang. Nhiều người cho rằng nếu con chó khỏe mạnh, không mắc bệnh dại thì vết cắn không nguy hiểm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy vết thương do chó cắn có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ, không chỉ riêng bệnh dại mà còn các bệnh nhiễm trùng khác. Vậy nếu chó không bị dại cắn có sao không?

Biểu hiện bệnh dại ở chó

Bệnh dại là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở chó, do virus dại (Rabies virus) gây ra. Khi nhiễm bệnh, chó trải qua những thay đổi đáng kể về hành vi và thể trạng. Chủ nuôi cần nhận biết sớm các dấu hiệu để có biện pháp xử lý kịp thời, tránh nguy cơ lây nhiễm sang người và động vật khác.

Khi mắc bệnh dại, chó có những biểu hiện bất thường so với hành vi thông thường, bao gồm:

• Thay đổi hành vi đột ngột: Chó trở nên hung dữ hơn, dễ kích động, cắn vô cớ ngay cả khi không bị khiêu khích.

• Thói quen ăn uống bất thường: Chó có thể chán ăn hoặc ăn những thứ kỳ lạ như gỗ, đá, móng tay...

• Di chuyển vô định: Chó chạy không có mục đích, có thể bỏ nhà đi và không quay về.

• Biến đổi tiếng sủa: Giọng sủa trở nên khàn đặc, gầm gừ, có thể bị mất tiếng.

• Tiết nhiều nước bọt: Nước dãi chảy nhiều, có thể sùi bọt mép.

• Thay đổi tâm trạng: Chó có lúc tỏ ra sợ sệt, có lúc lại quấn quýt chủ một cách bất thường.

Bệnh dại ở chó có hai thể chính: Thể dại điên cuồng và thể dại câm, với các biểu hiện khác nhau theo từng giai đoạn.

Thể dại điên cuồng ở chó

Giai đoạn tiền lâm sàng:

Trong giai đoạn đầu, chó có thể có những biểu hiện mơ hồ như:

• Trốn vào góc tối, tránh xa mọi người hoặc ngược lại, tỏ ra quấn chủ một cách bất thường.

• Thỉnh thoảng sủa vu vơ, tru lên từng hồi.

• Tỏ ra lo lắng, bồn chồn, không đứng yên một chỗ.

Giai đoạn điên cuồng: Đây là giai đoạn bệnh bùng phát mạnh, chó trở nên cực kỳ nguy hiểm:

• Hung dữ bất thường: Chó tấn công người và động vật khác mà không có lý do rõ ràng.

• Kích động mạnh: Chỉ cần một tiếng động nhỏ cũng khiến chó sủa dữ dội, lao đến cắn phá.

• Tổn thương tại vết cắn: Nơi bị cắn có cảm giác ngứa ngáy, chó liếm, cắn, cào đến mức chảy máu, rụng lông.

• Rối loạn ăn uống: Chó bỏ ăn, khó nuốt, mắt đỏ ngầu, giãn đồng tử. Có biểu hiện khát nước nhưng không thể uống được.

• Tiết nước bọt nhiều: Miệng sùi bọt mép, chó trở nên cảnh giác, lo lắng hoặc hoảng loạn.

• Di chuyển mất kiểm soát: Chó đi lại vô định, cắn phá mọi thứ trên đường, tấn công các con vật khác và cả con người.

Giai đoạn bại liệt:

• Chó dần mất khả năng vận động, liệt cơ hàm và lưỡi khiến miệng luôn mở, nước dãi chảy liên tục.

• Chân sau dần bị liệt, khiến chó không thể di chuyển.

• Tử vong xảy ra sau 3 - 7 ngày do liệt cơ hô hấp hoặc kiệt sức vì không ăn uống được.

• Thể dại điên cuồng chiếm khoảng 25% các trường hợp, phần lớn chó mắc bệnh dại sẽ thuộc thể dại câm.

Thể dại câm ở chó

Khác với thể dại điên cuồng, chó mắc thể dại câm không có dấu hiệu hung hãn rõ rệt mà chỉ thể hiện sự suy nhược nhanh chóng:

• Buồn rầu, lờ đờ: Chó không còn năng động, ít phản ứng với môi trường xung quanh.

• Bại liệt cục bộ: Chó có thể bị liệt một phần cơ thể, đặc biệt là cơ hàm và lưỡi, khiến miệng luôn hé mở, hàm trễ xuống, lưỡi thè ra ngoài.

• Không sủa, không cắn: Chó chỉ có thể phát ra tiếng gầm gừ nhỏ trong cổ họng, không thể sủa hoặc tấn công như bình thường.

• Tiến triển nhanh: Chỉ trong 2 - 3 ngày, virus tác động lên hành tủy, gây rối loạn tuần hoàn và hô hấp, dẫn đến tử vong sớm.

Bệnh dại ở chó là một căn bệnh nguy hiểm, có thể lây nhiễm sang con người qua vết cắn hoặc nước dãi của chó nhiễm bệnh. Việc tiêm phòng dại định kỳ cho chó là biện pháp phòng tránh quan trọng nhất. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh, cần liên hệ ngay với bác sĩ thú y để có hướng xử lý kịp thời, tránh nguy cơ lây lan trong cộng đồng.

Chó không bị dại cắn có sao không?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tại Việt Nam chó nhà nuôi là nguồn lây nhiễm virus dại chủ yếu, chiếm đến 99% trong tổng số các ca bệnh dại lây truyền từ động vật sang người. Đây là một con số đáng báo động, phản ánh thực trạng nguy hiểm của bệnh dại trong cộng đồng.

Bệnh dại là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus Rabies lyssavirus gây ra, với tỷ lệ tử vong gần như 100% nếu không được điều trị kịp thời. Khi người bệnh đã xuất hiện các triệu chứng lâm sàng như mệt mỏi, suy nhược, sốt, co giật, sợ nước, sợ gió, nhạy cảm với ánh sáng, thay đổi hành vi, tăng động và dễ bị kích thích, bệnh sẽ tiến triển rất nhanh và dẫn đến tử vong chỉ sau vài ngày. Virus dại chủ yếu lây truyền qua nước bọt của động vật mắc bệnh thông qua vết cắn, vết cào hoặc vết trầy xước trên da.

Ngay cả những con chó mới mua về hoặc mới sinh ra cũng có thể đang trong giai đoạn ủ bệnh dại mà không có bất kỳ dấu hiệu nào. Đặc biệt, chó nhà nuôi thường có xu hướng khám phá môi trường bên ngoài, tiếp xúc với động vật hoang dã hoặc chó dại khác, khiến nguy cơ nhiễm virus dại và lây lan bệnh rất cao. Chỉ cần một vết cắn nhỏ từ một con vật mắc dại, chó nhà cũng có thể trở thành nguồn lây nhiễm nguy hiểm trong gia đình.

Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), mỗi năm có khoảng 60 – 70 trường hợp chó nhà nuôi mắc bệnh dại. Ngoài ra, còn có khoảng 250 báo cáo liên quan đến mèo nhà bị nhiễm virus này. Phần lớn các trường hợp này đều chưa được tiêm phòng và bị lây nhiễm từ các loài động vật hoang dã như chồn hôi, gấu trúc và cáo. Điều đáng lo ngại là khi một con chó hoặc mèo nuôi mắc bệnh dại, chúng có thể cắn, cào hoặc liếm lên vùng da bị tổn thương của con người, truyền virus dại và dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Thực tế đã ghi nhận nhiều trường hợp vật nuôi mắc bệnh dại, tấn công con người và gây tử vong. Theo CDC Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 5.000 ca mắc bệnh dại tại nước này, trong đó 10% số ca tử vong có liên quan đến vật nuôi trong nhà. Tại Việt Nam, số ca mắc dại và tử vong cũng không ngừng gia tăng, đặc biệt là do chó nhà cắn. Những trường hợp nhiễm bệnh thường không phát hiện sớm, dẫn đến việc phát bệnh và tử vong chỉ sau vài ngày hoặc vài tháng, thậm chí có trường hợp kéo dài đến vài năm sau khi bị cắn.

Để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình, nếu bị động vật cắn hoặc cào, cần ngay lập tức rửa sạch vết thương bằng nước và xà phòng trong ít nhất 15 phút, sau đó đến cơ sở y tế để được tư vấn và tiêm phòng kịp thời. Chỉ bằng cách chủ động phòng ngừa, chúng ta mới có thể kiểm soát và ngăn chặn căn bệnh nguy hiểm này lây lan trong cộng đồng.

Nên làm gì sau khi bị chó cắn?

Bị chó cắn, dù là chó nhà hay chó hoang, đều tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm virus dại và các loại vi khuẩn nguy hiểm. Vì vậy, cần nhanh chóng xử lý vết thương ngay lập tức để giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng và phơi nhiễm bệnh dại.

Xử lý vết thương tại chỗ

Ngay sau khi bị chó cắn, hãy thực hiện các bước sau:

• Rửa sạch vết thương: Xả vết thương dưới vòi nước sạch với xà phòng liên tục trong tối thiểu 15 phút. Điều này giúp loại bỏ virus dại và vi khuẩn bám trên bề mặt vết thương.

• Sát khuẩn: Dùng dung dịch sát khuẩn như iodine, cồn 45 – 70 độ hoặc oxy già để khử trùng vết thương. Nếu không có các dung dịch này, có thể tạm thời sử dụng xà phòng, dầu gội, sữa tắm, nước rửa tay sát khuẩn.

Lưu ý quan trọng: Không chà xát quá mạnh hoặc làm vết thương bị dập nát, tránh làm tổn thương lan rộng và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập sâu hơn.

Đến cơ sở y tế để được theo dõi và điều trị

Sau khi xử lý ban đầu, cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế uy tín để được khám và hướng dẫn điều trị dự phòng. Các bác sĩ có thể chỉ định:

• Tiêm phòng dại: Nếu có nguy cơ phơi nhiễm, bác sĩ sẽ chỉ định tiêm vaccine phòng dại để bảo vệ cơ thể khỏi virus dại.

• Tiêm huyết thanh kháng dại: Đối với vết thương nghiêm trọng hoặc vùng nguy hiểm (đầu, mặt, cổ, tay), bác sĩ có thể chỉ định tiêm huyết thanh kháng dại để tăng hiệu quả bảo vệ.

• Tiêm phòng uốn ván: Nếu vết cắn sâu hoặc có nguy cơ nhiễm trùng, cần tiêm phòng uốn ván để ngăn ngừa biến chứng.

• Sử dụng kháng sinh: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh để phòng tránh nhiễm trùng do vi khuẩn từ nước bọt chó gây ra.

Lưu ý quan trọng khi điều trị

Không khâu kín vết thương ngay lập tức: Nếu vết thương cần khâu để cầm máu, nên trì hoãn khâu từ vài giờ đến 3 ngày, sau khi đã tiêm phòng dại và huyết thanh kháng dại.

Tuyệt đối không tự điều trị tại nhà bằng thuốc nam hoặc các phương pháp dân gian không có cơ sở khoa học. Điều này có thể làm chậm trễ quá trình điều trị và tăng nguy cơ nhiễm bệnh.

Theo dõi tình trạng chó: Nếu có thể, cần cách ly và theo dõi con chó trong ít nhất 10 – 14 ngày để xem có biểu hiện bệnh dại hay không. Nếu chó có dấu hiệu bất thường như hung dữ, bại liệt, sùi bọt mép hoặc chết trong thời gian theo dõi, cần thông báo ngay cho cơ quan y tế để có biện pháp xử lý kịp thời.

Phòng tránh nguy cơ lây nhiễm

Trong quá trình chăm sóc người bị chó cắn:

• Cách ly bệnh nhân nếu có dấu hiệu nhiễm virus dại để tránh lây nhiễm qua nước bọt hoặc vết thương hở.

• Vệ sinh và khử trùng kỹ lưỡng các vật dụng có thể bị nhiễm virus dại bằng hóa chất diệt khuẩn chuyên dụng để ngăn ngừa mầm bệnh lây lan.

Việc xử lý vết thương đúng cách và tiêm phòng kịp thời là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe và tính mạng. Không nên chủ quan dù chỉ là một vết cắn nhỏ, bởi bệnh dại khi phát triệu chứng thường dẫn đến tử vong gần như 100%. Hãy luôn đề cao cảnh giác và tuân thủ đúng hướng dẫn y tế để bảo vệ bản thân và những người xung quanh.

Tóm lại, dù chó không bị dại nhưng khi bị cắn, bạn vẫn cần xử lý vết thương đúng cách và theo dõi tình trạng sức khỏe để tránh các rủi ro không mong muốn. Bệnh dại có thể không phải là mối lo chính trong trường hợp này, nhưng nhiễm trùng, uốn ván hay các biến chứng khác vẫn có thể xảy ra. Vì vậy, không nên chủ quan mà cần thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe kịp thời.

Tiêm vắc xin phòng dại là phương pháp chủ động và hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh dại một căn bệnh nguy hiểm có tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối nếu không được điều trị kịp thời. Vắc xin dại được bào chế từ virus dại đã bất hoạt, giúp cơ thể kích hoạt hệ miễn dịch tạo kháng thể mà không gây bệnh, mang lại sự bảo vệ vững chắc. Việc tiêm phòng có thể được thực hiện trước khi có nguy cơ tiếp xúc để tạo miễn dịch chủ động hoặc sau khi bị động vật nghi dại cắn để ngăn ngừa bệnh phát triển.

Các loại vắc xin dại có tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu:

Vắc xin Abhayrab (Human Biological Institute, Ấn Độ): Phù hợp cho cả người lớn và trẻ em, giúp phòng ngừa bệnh dại hiệu quả.

Vắc xin Verorab (Sanofi Pasteur, Pháp): Vắc xin tế bào vero được sử dụng rộng rãi trong cả tiêm phòng trước và sau phơi nhiễm.

Vắc xin Indirab (Bharat Biotech International, Ấn Độ): Vắc xin dại bất hoạt, dùng trong phòng ngừa và điều trị sau khi bị phơi nhiễm với virus dại.

Tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, vắc xin được bảo quản theo tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo chất lượng và hiệu quả tối ưu. Đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm sẵn sàng tư vấn chi tiết về lịch tiêm phù hợp, hướng dẫn tận tình trước, trong và sau khi tiêm để khách hàng an tâm. Để được hỗ trợ thông tin chi tiết về quy trình đăng ký và lịch tiêm phòng dại, vui lòng liên hệ trực tiếp với Trung tâm Tiêm chủng Long Châu.