Chấn thương dây chằng đầu gối có dấu hiệu gì? Làm sao để khắc phục?

Dây chằng đầu gối đóng vai trò then chốt trong việc giữ ổn định khớp và hỗ trợ các hoạt động như đi lại, chạy nhảy hay vận động thể thao. Khi dây chằng bị tổn thương, không chỉ gây đau và khó chịu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng di chuyển và sinh hoạt hằng ngày. Để nhận biết và xử lý đúng cách, chúng ta cần hiểu rõ các dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân gây chấn thương cũng như các phương pháp phục hồi phù hợp.

Chấn thương dây chằng đầu gối có dấu hiệu gì?

Khi bị chấn thương dây chằng ở đầu gối, người bệnh có thể gặp phải nhiều biểu hiện khác nhau tùy vào mức độ tổn thương. Một số triệu chứng thường thấy bao gồm:

• Cảm giác đau xuất hiện tại khu vực dây chằng, mức độ đau có thể nhẹ đến dữ dội tùy theo mức độ chấn thương.
• Có thể nghe thấy tiếng “bụp” hoặc âm thanh lạ bên trong đầu gối khi di chuyển.
• Đầu gối sưng to sau khi bị chấn thương, đôi khi kèm theo nóng đỏ và khó cử động.
• Khi bác sĩ kiểm tra, người bệnh thường cảm thấy đau dọc theo đường đi của dây chằng quanh khớp gối.
• Xuất hiện cảm giác “kẹt khớp”, tức là khớp như bị kẹt lại ở một tư thế, khiến người bệnh phải duỗi hoặc gập gối để khớp hoạt động lại bình thường.
• Khớp gối có thể trở nên lỏng lẻo, kém ổn định, khiến người bệnh cảm thấy khó đứng vững trên chân bị tổn thương. Điều này làm tăng nguy cơ ngã khi chạy, nhảy hoặc lên xuống cầu thang.
• Sau một thời gian không vận động bình thường, cơ đùi bên chấn thương có thể teo nhỏ lại so với bên lành. Teo cơ xảy ra khi cơ bắp không được sử dụng thường xuyên, điển hình sau các chấn thương như đứt dây chằng đầu gối. Tình trạng này làm tăng áp lực lên chân lành trong sinh hoạt, dẫn đến nguy cơ tổn thương thêm ở chân còn lại.

Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp giảm thiểu biến chứng lâu dài và phục hồi chức năng khớp hiệu quả hơn.

Một số nguyên nhân khiến dây chằng ở đầu gối chấn thương

Sau đây là một số nguyên nhân khiến dây chằng đầu gối bị chấn thương:

Chấn thương dây chằng bên trong (MCL)

Dây chằng bên trong có thể bị tổn thương khi đầu gối chịu lực tác động trực tiếp từ phía ngoài, khiến phần mặt trong bị giãn quá mức. Tình trạng này thường gặp trong các hoạt động thể thao như đá bóng, chạy bộ, bóng chuyền hoặc trong các tai nạn sinh hoạt như trượt ngã, ngã từ trên cao hay va chạm giao thông. Khi MCL bị tổn thương, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức vùng gối, vận động khó khăn và có thể đi lại không vững.

Chấn thương dây chằng chéo sau (PCL)

Mặc dù chắc khỏe hơn dây chằng chéo trước, nhưng dây chằng chéo sau vẫn có nguy cơ bị giãn hoặc rách khi có lực tác động mạnh vào vùng trước của cẳng chân. Tình huống này thường xảy ra khi đầu gối bị va chạm mạnh trong tai nạn giao thông, đặc biệt khi phanh gấp, hoặc trong thể thao như bóng đá, bóng chày, trượt tuyết. Người bệnh thường cảm thấy đau sâu trong khớp gối, nhất là khi cúi hoặc gập chân.

Chấn thương dây chằng chéo trước (ACL)

Chấn thương dây chằng chéo trước (ACL) là loại chấn thương đầu gối phổ biến, đặc biệt ở các vận động viên. Khi dây chằng này bị giãn hoặc đứt, xương chày có thể trượt ra trước so với xương đùi, gây mất vững khớp. Tai nạn trong thể thao đối kháng như bóng đá, bóng rổ hoặc những tình huống thay đổi hướng đột ngột khi đang chạy là nguyên nhân thường gặp. Người bệnh có thể nghe tiếng "bụp" trong khớp, kèm sưng và đau rõ rệt.

Chấn thương dây chằng bên ngoài (LCL)

LCL thường bị tổn thương khi đầu gối nhận lực từ mặt trong, khiến phần ngoài gối bị mở rộng quá mức. Mặc dù ít phổ biến hơn so với các loại chấn thương khác, nhưng khi xảy ra, tổn thương LCL thường khó phục hồi và có thể ảnh hưởng lâu dài đến sự ổn định của khớp gối. Người bệnh thường cảm thấy lỏng gối, đau khi đứng trụ hoặc di chuyển, đặc biệt là khi xoay chân.

Cách khắc phục tình trạng chấn thương dây chằng ở đầu gối

Trong trường hợp chấn thương dây chằng ở mức độ nhẹ, cơ thể hoàn toàn có khả năng tự phục hồi nếu được chăm sóc và theo dõi đúng cách. Để giúp khớp gối nhanh chóng hồi phục, bạn nên lưu ý một số điều quan trọng sau:

• Hạn chế vận động gối bị thương, tránh các hoạt động gây áp lực hoặc xoay vặn mạnh. Nếu cần thiết, có thể sử dụng nạng để giảm tải trọng lên khớp trong vài ngày đầu.
• Trong 24 giờ đầu sau chấn thương, nên chườm lạnh vùng đầu gối khoảng 20 - 30 phút mỗi 3 - 4 giờ để giảm sưng và đau. Tiếp tục áp dụng chườm lạnh trong 2 - 3 ngày tiếp theo hoặc cho đến khi tình trạng sưng viêm thuyên giảm.
• Khi nằm hoặc ngồi, nên kê một chiếc gối dưới đầu gối bị đau để nâng cao vị trí này, giúp máu lưu thông tốt hơn và hạn chế phù nề.
• Sử dụng nẹp cố định đầu gối để giữ ổn định vị trí khớp và tránh các tác động gây tổn thương thêm.
• Nếu dùng thuốc giảm đau hoặc thuốc chống viêm cần theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
• Thực hiện vật lý trị liệu dưới sự hướng dẫn của chuyên viên chuyên môn. Các bài tập sẽ giúp kiểm soát cơn đau, giảm sưng tấy, tăng cường sự ổn định khớp và phục hồi chức năng vận động. Ngoài ra, trị liệu còn giúp điều chỉnh lệch trục sinh học, cải thiện tình trạng viêm gân và phòng ngừa chấn thương tái phát.

Việc tuân thủ đúng hướng dẫn chăm sóc và điều trị sẽ góp phần đẩy nhanh quá trình lành thương và giúp khớp gối sớm trở lại trạng thái bình thường.

Chấn thương dây chằng đầu gối không chỉ gây đau nhức mà còn ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động nếu không được nhận diện và điều trị sớm. Việc hiểu rõ các dấu hiệu đặc trưng và biết cách xử lý phù hợp sẽ giúp người bệnh giảm thiểu biến chứng và phục hồi hiệu quả hơn.