Cách phòng tránh bệnh tiểu đường đơn giản: Từ dinh dưỡng đến lối sống

Như các bạn đã biết, bệnh tiểu đường gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của người bệnh. Chính vì thế, việc chủ động phòng ngừa căn bệnh này là việc làm vô cùng cần thiết. Vậy đâu là cách phòng tránh bệnh tiểu đường? Theo dõi ngay bài viết dưới đây để có được lời giải đáp chi tiết nhất.

Bệnh tiểu đường có nguy hiểm không? 

Bệnh tiểu đường là căn bệnh vô cùng nguy hiểm nếu không được kiểm soát tốt bởi nó ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan trong cơ thể và có thể gây nhiều biến chứng nghiêm trọng bao gồm:

• Biến chứng tim mạch: Người mắc tiểu đường có nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ cao gấp 2 - 4 lần so với người bình thường do đường huyết cao gây tổn thương mạch máu và xơ vữa động mạch.
• Tổn thương thận: Bệnh thận do đái tháo đường là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy thận mạn, có thể dẫn đến việc phải chạy thận nhân tạo suốt đời.
• Biến chứng về mắt: Tổn thương võng mạc do tiểu đường (bệnh võng mạc tiểu đường) có thể gây mù lòa với nguy cơ cao gấp 2 - 5 lần so với người không mắc bệnh.
• Biến chứng thần kinh: Đường huyết cao kéo dài gây tổn thương thần kinh ngoại biên, dẫn đến tê bì, mất cảm giác ở chi dưới, loét chân hoặc thậm chí phải cắt cụt chi nếu nhiễm trùng nặng.

Cách phòng tránh bệnh tiểu đường hiệu quả từ sớm

Như đã trình bày phía trên, bệnh tiểu đường có thể gây ra nhiều biến chứng sức khỏe nguy hiểm nếu không được kiểm soát tốt. Chính vì thế, việc chủ động phòng ngừa căn bệnh này là việc làm vô cùng cần thiết. Việc hiểu rõ cách phòng tránh bệnh tiểu đường không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể. 

Dưới đây là các cách phòng tránh bệnh tiểu đường, bạn đọc có thể tham khảo:

Ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong cách phòng tránh bệnh tiểu đường. Một chế độ ăn khoa học giúp kiểm soát đường huyết, duy trì cân nặng hợp lý và cải thiện độ nhạy insulin. Các nguyên tắc ăn uống cần tuân thủ bao gồm:

• Hạn chế đường và tinh bột nhanh: Giảm tiêu thụ đồ ngọt, nước ngọt có ga, bánh kẹo, gạo trắng và các loại thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ.
• Tăng cường chất xơ và thực phẩm lành mạnh: Ưu tiên rau xanh, trái cây ít đường (như táo, bưởi), ngũ cốc nguyên cám (gạo lứt, yến mạch), cá giàu omega-3 và các loại đậu.
• Kiểm soát khẩu phần ăn: Tránh ăn quá no, chia nhỏ bữa ăn trong ngày để ổn định đường huyết.

Việc áp dụng chế độ ăn uống khoa học là một trong những cách phòng tránh bệnh tiểu đường hiệu quả nhất, đặc biệt với những người có nguy cơ cao.

Tập luyện đều đặn

Vận động thể chất không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn cải thiện độ nhạy insulin từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Một số gợi ý để bắt đầu tập luyện bao gồm:

• Duy trì tối thiểu 30 phút mỗi ngày: Tập thể dục ít nhất 5 ngày/tuần với các hoạt động như đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe hoặc yoga.
• Kết hợp tập sức bền: Các bài tập như nâng tạ nhẹ hoặc chống đẩy giúp tăng cường cơ bắp, hỗ trợ chuyển hóa glucose hiệu quả hơn.
• Tăng cường vận động hàng ngày: Đi thang bộ thay vì thang máy, đi bộ sau bữa ăn để kích thích tiêu hóa.

Tập luyện đều đặn là một cách phòng tránh bệnh tiểu đường quan trọng, đặc biệt với những người ít vận động hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh.

Duy trì cân nặng hợp lý và kiểm tra sức khỏe định kỳ

Duy trì cân nặng hợp lý và theo dõi sức khỏe thường xuyên là yếu tố không thể thiếu trong phòng tránh bệnh tiểu đường. Các biện pháp cụ thể bao gồm:

• Giảm cân nếu thừa cân: Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), giảm 5 - 7% trọng lượng cơ thể có thể ngăn ngừa hoặc trì hoãn bệnh tiểu đường ở những người có nguy cơ cao.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đo đường huyết, mỡ máu và kiểm tra chức năng thận 1 - 2 lần mỗi năm để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
• Theo dõi chỉ số khối cơ thể (BMI): Giữ BMI trong khoảng 18,5 - 24,9 để giảm nguy cơ kháng insulin.

Những thói quen này không chỉ là cách phòng tránh bệnh tiểu đường mà còn giúp bạn duy trì sức khỏe lâu dài.

Hướng điều trị khi mắc bệnh tiểu đường

Khi đã mắc bệnh tiểu đường, mục tiêu chính là kiểm soát đường huyết trong giới hạn an toàn và ngăn ngừa biến chứng. Điều trị hiệu quả đòi hỏi sự kết hợp giữa thay đổi lối sống, sử dụng thuốc và theo dõi thường xuyên.

Điều trị không dùng thuốc

Điều trị không dùng thuốc là bước đầu tiên và quan trọng trong quản lý bệnh tiểu đường, đặc biệt với tiểu đường tuýp 2. Các biện pháp cụ thể bao gồm:

• Áp dụng chế độ ăn khoa học: Tiếp tục duy trì chế độ ăn ít đường, giàu chất xơ và kiểm soát khẩu phần như đã đề cập trong cách phòng tránh bệnh tiểu đường.
• Tập luyện thể dục phù hợp: Duy trì vận động đều đặn để cải thiện độ nhạy insulin và kiểm soát đường huyết.
• Kiểm soát stress và giấc ngủ: Stress và thiếu ngủ có thể làm tăng đường huyết. Các kỹ thuật như thiền, yoga hoặc ngủ đủ 7 - 8 giờ mỗi đêm có thể giúp ích.

Những thay đổi này không chỉ hỗ trợ điều trị mà còn là một phần của cách phòng tránh bệnh tiểu đường tiến triển nặng hơn.

Điều trị bằng thuốc

Tùy thuộc vào loại tiểu đường và mức độ nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định thuốc hoặc insulin. Các phương pháp điều trị bao gồm:

• Tiểu đường tuýp 1: Người bệnh bắt buộc phải tiêm insulin suốt đời để thay thế insulin mà cơ thể không sản xuất được.
• Tiểu đường tuýp 2: Sử dụng các thuốc hạ đường huyết uống như metformin, sulfonylurea hoặc kết hợp insulin nếu đường huyết không được kiểm soát bằng lối sống.
• Tuân thủ phác đồ điều trị: Luôn dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa nội tiết, tránh tự ý ngừng hoặc thay đổi liều lượng.

Theo dõi đường huyết và biến chứng

Theo dõi đường huyết và các biến chứng tiềm ẩn là yếu tố then chốt trong điều trị bệnh tiểu đường. Một số biện pháp cần thực hiện bao gồm:

• Tự đo đường huyết tại nhà: Sử dụng máy đo cá nhân để kiểm tra đường huyết hàng ngày, đặc biệt trước và sau bữa ăn.
• Khám định kỳ: Kiểm tra mắt, tim mạch và chức năng thận mỗi 6 tháng đến 1 năm để phát hiện sớm các biến chứng.
• Theo dõi HbA1c: Chỉ số HbA1c phản ánh mức đường huyết trung bình trong 2 - 3 tháng cần được kiểm tra định kỳ để đánh giá hiệu quả điều trị.

Bệnh tiểu đường rất nguy hiểm nếu không được kiểm soát tốt nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu bạn hiểu đúng về bệnh. Chủ động áp dụng cách phòng tránh bệnh tiểu đường như ăn uống khoa học, vận động hợp lý, duy trì cân nặng hợp lý và khám sức khỏe định kỳ chính là chìa khóa để sống khỏe mạnh dù có mắc bệnh hay không. 

Nếu đã mắc tiểu đường, việc kết hợp lối sống lành mạnh, điều trị theo chỉ định và theo dõi thường xuyên sẽ giúp bạn kiểm soát bệnh hiệu quả và giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Hãy bắt đầu hành động từ hôm nay để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình!