Cách chẩn đoán bệnh sởi: Cách Chẩn Đoán Bệnh Sởi: Triệu chứng và phương pháp xét nghiệm

Việc chẩn đoán bệnh sởi chính xác dựa vào các triệu chứng lâm sàng, xét nghiệm và tiền sử tiêm vắc xin giúp phân biệt sởi với các bệnh phát ban khác. Nhờ vào y học hiện đại, các phương pháp chẩn đoán bệnh sởi ngày càng được cải thiện, góp phần kiểm soát dịch bệnh hiệu quả hơn. Cùng tìm hiểu các phương pháp chẩn đoán bệnh sởi trong bài viết sau đây.

Thông tin về bệnh sởi

Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus sởi gây ra, lây lan chủ yếu qua đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mũi, họng. Đây là một trong những bệnh có khả năng lây lan rất cao, thường gặp ở trẻ em nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn nếu chưa có miễn dịch.

Sởi thường gây ra các triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi, viêm kết mạc và nổi ban đỏ lan rộng trên cơ thể. Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm não hoặc suy dinh dưỡng, đặc biệt ở trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và những người có hệ miễn dịch yếu.

Hiện nay, bệnh sởi có thể phòng ngừa hiệu quả bằng vắc xin. Tiêm vắc xin sởi đầy đủ theo lịch trình khuyến cáo là cách tốt nhất để bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ mắc bệnh và ngăn chặn dịch bùng phát.

Phương pháp chẩn đoán bệnh sởi

Chẩn đoán bệnh sởi là bước quan trọng để xác định chính xác tình trạng nhiễm bệnh, giúp điều trị kịp thời và tránh biến chứng nguy hiểm. Việc chẩn đoán có thể dựa trên lâm sàng hoặc các xét nghiệm chuyên sâu nhằm phân biệt sởi với các bệnh có triệu chứng tương tự.

Chẩn đoán lâm sàng

Bác sĩ sẽ đánh giá các dấu hiệu đặc trưng của bệnh sởi, bao gồm:

• Sốt cao kéo dài (thường từ 3 - 4 ngày).

• Ho, sổ mũi, viêm kết mạc mắt (mắt đỏ, chảy nước mắt).

• Xuất hiện nốt Koplik trong khoang miệng (các đốm trắng nhỏ trên nền niêm mạc đỏ, thường xuất hiện trước khi phát ban).

• Phát ban đặc trưng bắt đầu từ mặt, lan dần xuống cổ, ngực, toàn thân và chân tay.

Do triệu chứng của sởi dễ nhầm lẫn với một số bệnh như sốt phát ban do virus khác, rubella, sốt xuất huyết hoặc dị ứng, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm chuyên sâu để loại trừ các bệnh tương tự. Ví dụ:

• Sốt phát ban do virus khác: Ban thường không theo trình tự từ trên xuống và ít đi kèm viêm kết mạc.

• Rubella: Có biểu hiện sốt nhẹ hơn sởi, hạch bạch huyết sưng rõ hơn.

• Dị ứng: Thường kèm ngứa và không có các triệu chứng viêm đường hô hấp.

Việc chẩn đoán chính xác bệnh sởi giúp kiểm soát dịch bệnh, hướng dẫn điều trị đúng cách và phòng ngừa lây lan trong cộng đồng.

Xét nghiệm chẩn đoán bệnh sởi

Xét nghiệm là phương pháp quan trọng giúp xác định chính xác bệnh sởi, đặc biệt trong các trường hợp có triệu chứng không điển hình hoặc nghi ngờ biến chứng. Dưới đây là các xét nghiệm thường được sử dụng để chẩn đoán bệnh sởi:

Xét nghiệm kháng thể IgM

• Dùng để phát hiện kháng thể IgM chống virus sởi, thường xuất hiện sau 3 - 5 ngày kể từ khi phát ban.

• Nếu kết quả dương tính, có thể xác định người bệnh đang nhiễm sởi cấp tính.

Xét nghiệm kháng thể IgG

• Dùng để xác định miễn dịch lâu dài đối với virus sởi.

• Nếu IgG dương tính nhưng IgM âm tính, có thể bệnh nhân đã từng nhiễm sởi hoặc đã được tiêm vắc xin trước đó.

Xét nghiệm PCR (Phản ứng chuỗi polymerase)

Giúp phát hiện vật liệu di truyền (RNA) của virus sởi trong máu, dịch họng hoặc nước tiểu.

Đây là phương pháp có độ chính xác cao, giúp phát hiện bệnh ngay từ giai đoạn đầu, trước khi xuất hiện kháng thể.

Xét nghiệm máu

• Kiểm tra số lượng bạch cầu, thường thấy giảm bạch cầu ở bệnh nhân mắc sởi.

• Đánh giá mức độ nhiễm trùng và tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể.

Xét nghiệm chức năng gan, thận

• Được thực hiện trong trường hợp bệnh nhân có dấu hiệu biến chứng hoặc nhiễm sởi nặng.

• Đánh giá ảnh hưởng của virus đến các cơ quan quan trọng trong cơ thể.

Ngăn ngừa bệnh sởi

Để phòng tránh bệnh sởi hiệu quả, cần áp dụng các biện pháp sau:

• Tiêm vắc xin phòng sởi: Tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả nhất để phòng bệnh sởi. Trẻ em cần tiêm đủ hai liều vắc xin theo khuyến cáo, trong khi người lớn chưa tiêm hoặc chưa từng mắc sởi cũng nên tiêm phòng để tăng cường miễn dịch.

• Giữ vệ sinh cá nhân: Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, đặc biệt trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với người khác. Đeo khẩu trang khi ra ngoài, tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng để hạn chế nguy cơ lây nhiễm.

• Hạn chế tiếp xúc với nguồn lây: Sởi lây lan chủ yếu qua đường hô hấp, do đó, cần tránh tiếp xúc gần với người đang mắc bệnh. Nếu trong gia đình có người bị sởi, cần cách ly và vệ sinh nhà cửa thường xuyên để tránh lây lan.

• Tăng cường sức đề kháng: Một hệ miễn dịch khỏe mạnh giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. Nên bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu vitamin A, C, D, và uống đủ nước. Nghỉ ngơi đầy đủ và tập luyện thể dục thể thao cũng giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đối với những người có nguy cơ cao như phụ nữ có thai, người có hệ miễn dịch yếu hoặc chưa từng mắc sởi, nên đi khám và xét nghiệm kiểm tra miễn dịch. Nếu chưa có kháng thể chống sởi, bác sĩ có thể tư vấn tiêm vắc xin bổ sung.

Chẩn đoán bệnh sởi chính xác và kịp thời là yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát và điều trị bệnh hiệu quả. Nhờ vào các phương pháp y khoa hiện đại, việc phát hiện sởi ngày càng trở nên dễ dàng hơn, giúp ngăn ngừa biến chứng và hạn chế lây lan. Tuy nhiên, cách phòng bệnh tốt nhất vẫn là tiêm vắc xin đầy đủ, kết hợp với việc duy trì vệ sinh cá nhân và nâng cao sức đề kháng. Chủ động bảo vệ sức khỏe không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh sởi mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh.