Cách chăm sóc trẻ sinh non 32 tuần và nguy cơ sức khỏe

Theo thống kê của Bộ Y tế, tỷ lệ sinh non tại Việt Nam chiếm khoảng 10% tổng số ca sinh mỗi năm. Trong đó, trẻ sinh ở tuần 32 được xếp vào nhóm “sinh rất non”, với nguy cơ cao gặp biến chứng về suy hô hấp, nhiễm trùng và chậm phát triển. Nhưng với sự tiến bộ của y học, trẻ sinh non 32 tuần có cơ hội sống sót và phát triển tốt nếu được chăm sóc đúng cách. Việc hiểu rõ tình trạng của trẻ không chỉ giúp bố mẹ chuẩn bị tâm lý mà còn phối hợp hiệu quả với bác sĩ trong suốt quá trình chăm sóc trẻ sinh non 32 tuần.

Trẻ sinh non 32 tuần có nguy hiểm không?

Trẻ sinh non là những em bé chào đời trước tuần thứ 37 của thai kỳ. Trẻ sinh ở tuần 32 được xếp vào nhóm “sinh rất non” theo phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Ở giai đoạn này, các cơ quan quan trọng như phổi, não và hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn thiện nên trẻ cần được chăm sóc đặc biệt để giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

Nhờ sự tiến bộ của y học hiện đại, tỷ lệ sống sót của trẻ sinh non 32 tuần hiện nay rất cao, đạt trên 95% nếu được chăm sóc tích cực trong các đơn vị chăm sóc đặc biệt sơ sinh (NICU). Các yếu tố như điều kiện y tế, sự can thiệp kịp thời và tình trạng sức khỏe tổng quát của trẻ ngay sau sinh đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tiên lượng tốt.

Mặc dù có tỷ lệ sống sót cao, trẻ sinh non 32 tuần vẫn đối mặt với nhiều nguy cơ sức khỏe do cơ thể chưa phát triển hoàn thiện. Các cơ quan như phổi, hệ thần kinh, tiêu hóa và miễn dịch còn non yếu, khiến trẻ dễ gặp các biến chứng cấp tính hoặc lâu dài nếu không được theo dõi và chăm sóc đúng cách.

Những vấn đề sức khỏe phổ biến ở trẻ sinh non 32 tuần

Mặc dù có tỷ lệ sống sót cao, trẻ sinh non 32 tuần vẫn đối mặt với nhiều nguy cơ sức khỏe do cơ thể chưa phát triển hoàn thiện. Một số biến chứng mà trẻ sinh non 32 tuần có thể gặp phải như:

Hô hấp chưa hoàn thiện

Phổi của trẻ sinh non 32 tuần thường thiếu surfactant, một chất giúp phế nang giãn nở và ngăn ngừa xẹp phổi. Điều này khiến trẻ dễ gặp một số vấn đề như:

• Hội chứng suy hô hấp sơ sinh (RDS): Trẻ có thể khó thở, thở nhanh hoặc tím tái, cần hỗ trợ thở oxy hoặc máy thở không xâm lấn (CPAP) trong những ngày đầu.
• Một số trẻ có nguy cơ phát triển bệnh phổi mãn tính nếu tình trạng hô hấp không được kiểm soát tốt.

Nguy cơ nhiễm trùng và tổn thương não

Do hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện, trẻ sinh non 32 tuần dễ gặp các vấn đề nghiêm trọng như:

• Nhiễm trùng huyết: Vi khuẩn xâm nhập vào máu, gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
• Viêm màng não: Nhiễm trùng ở màng não có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thần kinh lâu dài.
• Xuất huyết não thất: Đây là tình trạng chảy máu trong não, thường gặp ở trẻ sinh non, có thể gây tổn thương não hoặc chậm phát triển trí tuệ. Siêu âm sọ định kỳ là cần thiết để phát hiện sớm.

Ngoài ra, trẻ sinh non 32 tuần còn có nguy cơ bị vàng da sơ sinh, hạ thân nhiệt, kém hấp thu dinh dưỡng, huyết áp thấp và vấn đề về tim mạch.

Tiêu hóa và khả năng bú kém

Hệ tiêu hóa của trẻ sinh non 32 tuần còn non yếu nên có thể gặp phải một số vấn đề như:

• Phản xạ bú yếu: Trẻ thường không thể bú mẹ trực tiếp hoặc bú bình, dễ bị sặc sữa.
• Viêm ruột hoại tử (NEC): Đây là một biến chứng nguy hiểm, trong đó mô ruột bị tổn thương do thiếu máu hoặc nhiễm trùng. Triệu chứng bao gồm đầy hơi, nôn mửa, hoặc phân có máu.

Hướng dẫn chăm sóc trẻ sinh non 32 tuần đúng cách

Chăm sóc trẻ sinh non 32 tuần đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa đội ngũ y tế và gia đình. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cho từng giai đoạn:

Chăm sóc tại bệnh viện

Trong những ngày đầu sau sinh, trẻ sinh non 32 tuần thường được chăm sóc trong đơn vị NICU với các biện pháp sau:

• Lồng ấp: Giúp duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định (36,5 – 37,5°C), tránh tình trạng trẻ bị hạ thân nhiệt.
• Theo dõi liên tục: Nhịp tim, nhịp thở và nồng độ oxy máu được kiểm tra thường xuyên bằng máy monitor để phát hiện sớm các vấn đề bất thường.
• Nuôi dưỡng qua ống: Nếu trẻ chưa thể bú, sữa mẹ hoặc sữa công thức đặc biệt sẽ được cung cấp qua ống thông dạ dày. Sữa mẹ là lựa chọn tối ưu vì chứa nhiều kháng thể và dễ tiêu hóa.
• Hỗ trợ hô hấp: Trẻ có thể cần thở oxy hoặc máy CPAP để hỗ trợ phổi trong những ngày đầu.
• Điều trị vàng da: Chiếu đèn quang trị liệu được sử dụng nếu trẻ bị vàng da nặng.

Chăm sóc tại nhà sau xuất viện

Khi trẻ đủ điều kiện xuất viện, cha mẹ cần tiếp tục chăm sóc đặc biệt:

• Dinh dưỡng: Sữa mẹ giúp tăng cường miễn dịch và hỗ trợ phát triển. Nếu trẻ bú yếu, mẹ có thể vắt sữa và cho ăn bằng thìa hoặc bình. Nên cho con bú thường xuyên (8 – 12 lần/ngày) với lượng nhỏ để tránh áp lực cho hệ tiêu hóa. Nếu cần bổ sung, bố mẹ có thể sử dụng sữa công thức giàu calo và dưỡng chất theo chỉ định bác sĩ.
• Giữ ấm và vệ sinh: Duy trì nhiệt độ phòng từ 26 – 28°C, tránh gió lùa. Tắm bằng nước ấm (37 – 38°C), sử dụng xà phòng dịu nhẹ dành cho trẻ sơ sinh. Lau khô nhanh và giữ trẻ ấm ngay sau tắm. Đồng thời, thay tã thường xuyên để tránh nhiễm trùng da.
• Theo dõi sức khỏe: Đo cân nặng, chiều dài và chu vi vòng đầu định kỳ để theo dõi tăng trưởng. Quan sát các dấu hiệu bất thường như khó thở, sốt cao, bỏ bú hoặc vàng da kéo dài để đưa trẻ đi khám ngay.
• Chăm sóc da kề da (kangaroo): Phương pháp da kề da không chỉ giúp tăng cường kết nối giữa trẻ sinh non 32 tuần và mẹ mà còn giúp điều hòa thân nhiệt, nhịp tim và nhịp thở. Đồng thời, giảm nguy cơ nhiễm trùng và cải thiện phát triển thần kinh.

Trẻ sinh non 32 tuần có phát triển bình thường không?

Với sự chăm sóc đúng cách và theo dõi sát sao, trẻ sinh non 32 tuần hoàn toàn có khả năng phát triển bình thường về vận động, trí tuệ và cảm xúc. Tuy nhiên:

• Chậm đạt mốc phát triển: Trong 1 – 2 năm đầu đời, một số trẻ có thể chậm ngồi, chậm đi, hoặc chậm nói so với trẻ đủ tháng. Tuy nhiên, phần lớn sẽ bắt kịp các mốc phát triển sau đó nếu được can thiệp sớm.
• Can thiệp sớm: Cha mẹ cần chú ý đến các dấu hiệu như chậm vận động, khó khăn trong giao tiếp, hoặc các vấn đề về thị giác/thính giác để đưa trẻ đi khám và can thiệp kịp thời. 
  Theo dõi định kỳ với bác sĩ chuyên khoa nhi hoặc bác sĩ phát triển trẻ em sẽ giúp phát hiện và xử lý sớm các vấn đề, đảm bảo trẻ có cơ hội phát triển tối ưu.
• Lịch tiêm chủng: Trẻ sinh non 32 tuần có thể cần điều chỉnh lịch tiêm vắc xin như vắc xin viêm gan B, vắc xin BCG theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn, đặc biệt nếu trẻ còn yếu hoặc đang điều trị.

Trẻ sinh non 32 tuần tuy còn nhiều rủi ro về sức khỏe nhưng nếu được chăm sóc kịp thời và đúng cách, các bé hoàn toàn có thể phát triển khỏe mạnh. Việc bố mẹ nắm vững các thông tin y tế, từ chăm sóc tại bệnh viện đến chăm sóc tại nhà sẽ góp phần giúp bé vượt qua giai đoạn đầu đời một cách an toàn.

Đối với trẻ sinh non, việc tiêm ngừa đúng lịch, đúng loại vắc xin và theo dõi kỹ các phản ứng sau tiêm là vô cùng quan trọng để phòng tránh các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín, cung cấp dịch vụ tiêm phòng an toàn cho trẻ sơ sinh. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và hệ thống theo dõi hiện đại, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cam kết mang lại sự an tâm tối đa cho cha mẹ trong hành trình bảo vệ sức khỏe con yêu.