Buồng trứng bình thường có bao nhiêu nang? Giải thích chi tiết và chính xác

Trong các cuộc khám phụ khoa hoặc siêu âm theo dõi rụng trứng, bác sĩ thường đề cập đến “số lượng nang noãn” hoặc “nang trứng”. Hiểu rõ về số lượng nang bình thường của buồng trứng sẽ giúp chị em phụ nữ nhận diện được tình trạng sức khỏe sinh sản hiện tại, đặc biệt khi đang trong giai đoạn chuẩn bị mang thai hoặc điều trị hiếm muộn.

Buồng trứng bình thường có bao nhiêu nang?

Trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt, buồng trứng của phụ nữ trong độ tuổi sinh sản thường có khoảng 8 - 15 nang trứng nhỏ (nang noãn) quan sát được qua siêu âm. Đây là số lượng nang thứ cấp (Antral Follicle Count - AFC) được xem là bình thường. Nếu số lượng nang < 3 có thể gợi ý suy giảm dự trữ buồng trứng, trong khi > 25 nang ở một buồng trứng thường liên quan đến hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).

Thông thường, trong số các nang này, chỉ có một nang trội phát triển đủ lớn (khoảng 18 - 25mm) để rụng trứng và có khả năng thụ thai. Các nang còn lại thường thoái triển hoặc không phát triển tiếp. Số lượng nang trứng chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm:

Tuổi tác: Phụ nữ trẻ có số lượng nang nhiều hơn so với phụ nữ lớn tuổi.
Dự trữ buồng trứng (AMH): Chỉ số AMH (Anti-Müllerian Hormone) phản ánh số lượng nang tiềm năng trong buồng trứng.
Chu kỳ kinh nguyệt: Số lượng nang có thể thay đổi theo từng chu kỳ.
Nội tiết tố: Mức độ hormone như FSH (Follicle-Stimulating Hormone) ảnh hưởng đến sự phát triển của nang.
Tình trạng bệnh lý: Các rối loạn như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) hoặc suy buồng trứng sớm có thể làm thay đổi số lượng nang.

*Buồng trứng bình thường có bao nhiêu nang là nỗi băn khoăn của nhiều độc giả*

Vai trò của các nang noãn trong quá trình rụng trứng

Nang noãn là những “túi nhỏ” chứa noãn bào (trứng chưa trưởng thành) trong buồng trứng. Nang noãn đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh sản và khả năng thụ thai của phụ nữ. Cụ thể:

Chứa và nuôi dưỡng noãn bào: Nang noãn cung cấp môi trường để noãn bào phát triển cho đến khi trưởng thành.
Sản xuất hormone: Nang noãn tiết ra estrogen, hỗ trợ sự phát triển của niêm mạc tử cung để chuẩn bị cho thai kỳ.
Quá trình rụng trứng: Trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt, nhiều nang được kích thích bởi hormone FSH nhưng chỉ một nang trội phát triển đủ lớn để rụng vào khoảng ngày 14 (ở chu kỳ 28 ngày), giải phóng trứng để thụ tinh.
Hỗ trợ thụ thai tự nhiên: Nang trội khỏe mạnh là yếu tố quan trọng để đảm bảo khả năng thụ thai thành công.

Nếu không có sự phát triển nang trứng hoặc nang không rụng, phụ nữ có thể đối mặt với nguy cơ vô sinh hoặc hiếm muộn.

*Nang noãn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình sinh sản của người phụ nữ*

Sự thay đổi số lượng nang theo độ tuổi và thể trạng

Như đã trình bày phía trên, số lượng nang trong buồng trứng không cố định mà thay đổi theo độ tuổi, tình trạng thể chất và bệnh lý của từng người. Cụ thể:

Ở phụ nữ trẻ (<30 tuổi)

Phụ nữ trẻ thường có dự trữ buồng trứng cao, với các đặc điểm sau:

Số lượng nang: Mỗi chu kỳ kinh nguyệt có thể có từ 10 - 20 nang nhỏ, theo đánh giá qua siêu âm.
Phản ứng tốt với kích thích: Trong các phương pháp hỗ trợ sinh sản (như IUI hoặc IVF), buồng trứng của phụ nữ trẻ thường đáp ứng tốt khi kích thích để tạo nhiều nang trội.
Chất lượng nang: Nang noãn ở độ tuổi này thường có chất lượng tốt, hỗ trợ khả năng thụ thai cao.

Sau tuổi 35 - 40

Khi phụ nữ bước vào giai đoạn lớn tuổi hơn, số lượng và chất lượng nang giảm dần, bao gồm:

Số lượng nang giảm: Chỉ còn khoảng 3 - 7 nang mỗi chu kỳ, thậm chí ít hơn ở một số người.
Chất lượng suy giảm: Trứng trong nang noãn có nguy cơ bất thường nhiễm sắc thể cao hơn, ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.
Rối loạn rụng trứng: Nguy cơ chu kỳ không rụng trứng tăng cao, đặc biệt khi gần đến giai đoạn tiền mãn kinh.

Khi mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) làm thay đổi đáng kể số lượng nang, với các đặc điểm sau:

Số lượng nang bất thường: Theo tiêu chuẩn Rotterdam, buồng trứng có thể chứa hơn 12 nang nhỏ trong một chu kỳ, đôi khi lên đến 20 - 30 nang.
Rối loạn rụng trứng: Dù có nhiều nang nhưng thường không có nang trội phát triển để rụng dẫn đến kinh nguyệt không đều hoặc vô kinh.
Ảnh hưởng nội tiết: Tăng androgen và mất cân bằng hormone gây khó khăn trong việc thụ thai.

*Người mắc hội chứng buồng trứng đa nang thường có nhiều nang noãn trong một chu kỳ*

Khi nào số lượng nang trứng là bất thường?

Các tình trạng sau có thể là dấu hiệu cần thăm khám chuyên khoa:

Các dấu hiệu bất thường về số lượng nang

Một số trường hợp bất thường về số lượng nang bao gồm:

Dưới 3 nang: Có thể là dấu hiệu của suy buồng trứng sớm, đặc biệt nếu chỉ số AMH thấp. Điều này thường gặp ở phụ nữ trẻ hoặc có tiền sử gia đình về mãn kinh sớm.
Trên 25 nang: Có thể liên quan đến hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), đặc biệt khi kèm theo kinh nguyệt không đều hoặc tăng cân.
Không có nang trội: Nếu nhiều chu kỳ liên tiếp không có nang trội phát triển, đây là dấu hiệu rối loạn rụng trứng, cần khám chuyên khoa hiếm muộn.

Các triệu chứng đi kèm cần chú ý

Bạn nên đi khám ngay nếu gặp các triệu chứng sau:

Kinh nguyệt không đều hoặc vô kinh: Có thể liên quan đến rối loạn nội tiết hoặc PCOS.
Tăng cân, mụn, rụng tóc: Đây là dấu hiệu của mất cân bằng hormone, thường gặp trong PCOS.
Đau vùng chậu hoặc khó thụ thai: Có thể liên quan đến u nang buồng trứng hoặc các vấn đề phụ khoa khác.

*Bạn nên đi khám bác sĩ nếu gặp phải tình trạng kinh nguyệt không đều hoặc vô kinh*

Cách cải thiện và duy trì số lượng nang trứng khỏe mạnh

Để duy trì số lượng và chất lượng nang trứng từ đó đảm bảo sức khỏe sinh sản, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân hoặc thiếu cân đều có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của nang noãn và chu kỳ kinh nguyệt.
Ăn uống lành mạnh: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin E, D, omega-3 và folate (như cá hồi, quả óc chó, rau xanh) để hỗ trợ sức khỏe buồng trứng.
Tránh stress, hạn chế thức khuya: Căng thẳng kéo dài và thiếu ngủ có thể gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến số lượng nang.
Không hút thuốc lá, hạn chế rượu: Các chất độc hại từ thuốc lá và rượu bia có thể làm giảm dự trữ buồng trứng.
Tập luyện nhẹ nhàng: Các bài tập như yoga, đi bộ hoặc bơi lội giúp cải thiện tuần hoàn máu đến buồng trứng.
Khám phụ khoa định kỳ: Đặc biệt với những người có tiền sử rối loạn nội tiết, kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm các bất thường.

*Duy trì cân nặng ở mức hợp lý là cần thiết để đảm bảo sức khỏe sinh sản*

Buồng trứng bình thường có bao nhiêu nang là một câu hỏi quan trọng để đánh giá sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Có thể thấy rằng, số lượng và chất lượng nang trứng thay đổi theo độ tuổi, nội tiết tố và các bệnh lý. Việc duy trì lối sống lành mạnh, khám phụ khoa định kỳ và nhận diện sớm các dấu hiệu bất thường sẽ giúp bạn bảo vệ khả năng sinh sản hiệu quả. Nếu bạn lo lắng về số lượng nang trứng hoặc có các triệu chứng như kinh nguyệt không đều, hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn và kiểm tra kịp thời.