Biến chứng lupus ban đỏ có nguy hiểm không và cách phòng ngừa tiến triển nặng?

Lupus ban đỏ là một bệnh lý tự miễn mạn tính có thể ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan trong cơ thể, từ da, khớp cho đến tim, thận và hệ thần kinh. Bệnh thường tiến triển âm thầm, khó nhận biết sớm và có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

Biến chứng lupus ban đỏ có nguy hiểm không?

Lupus ban đỏ là một bệnh lý viêm mạn tính tự miễn, khi hệ miễn dịch của cơ thể tấn công chính các mô và cơ quan khỏe mạnh. Căn bệnh này có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận quan trọng như da, khớp, tim, phổi, thận, tế bào máu và hệ thần kinh trung ương. Chính vì sự tấn công toàn thân này mà lupus ban đỏ được xem là một trong những bệnh tự miễn nguy hiểm nhất, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được kiểm soát kịp thời.

Biến chứng ở thận

Khoảng một nửa số người mắc lupus ban đỏ gặp phải tình trạng viêm thận do lupus, khi hệ miễn dịch tấn công các mô thận, gây tổn thương nghiêm trọng. Bệnh nhân có thể xuất hiện các biểu hiện như phù chân, buồn nôn, ngứa khắp người, đau ngực hoặc mệt mỏi kéo dài. Nếu không được điều trị sớm, tình trạng này có thể dẫn đến suy thận mạn tính nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở người mắc lupus.

Biến chứng về máu và mạch máu

Lupus có thể làm giảm số lượng hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu, gây ra thiếu máu, rối loạn đông máu và viêm mạch máu. Người bệnh cũng dễ gặp tình trạng tắc mạch máu hoặc chảy máu bất thường, làm tăng nguy cơ đột quỵ hoặc thuyên tắc phổi.

Biến chứng thần kinh

Khi lupus ảnh hưởng đến não và hệ thần kinh trung ương, bệnh nhân có thể gặp phải đau đầu dữ dội, chóng mặt, mất trí nhớ tạm thời, thay đổi hành vi hoặc thậm chí co giật và đột quỵ. Một số trường hợp còn xuất hiện ảo giác, khó tập trung và rối loạn giấc ngủ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Biến chứng tim mạch và hô hấp

Lupus có thể gây viêm màng ngoài tim, viêm cơ tim, xơ hóa lớp ngoài tim hoặc tổn thương van tim (đặc biệt là van hai lá và ba lá). Khi bệnh tiến triển nặng, người bệnh có thể gặp suy tim cấp, nhồi máu cơ tim hoặc tử vong đột ngột do trụy tim. Ngoài ra, lupus còn làm tăng nguy cơ viêm phổi, viêm màng phổi và tràn dịch màng phổi, khiến người bệnh đau ngực và khó thở. Một biến chứng đặc biệt nguy hiểm là xuất huyết phế nang lan tỏa, có thể đe dọa tính mạng nếu không cấp cứu kịp thời.

Biến chứng thai kỳ

Phụ nữ mang thai mắc lupus có nguy cơ sảy thai, sinh non hoặc thai chết lưu cao hơn bình thường. Bệnh cũng làm tăng nguy cơ tiền sản giật, tăng huyết áp thai kỳ và rối loạn chức năng thận. Trẻ sơ sinh sinh ra từ mẹ mắc lupus đôi khi có thể gặp ban đỏ dạng đĩa, rối loạn nhịp tim hoặc gan lách to.

Biến chứng khác

Việc điều trị lupus bằng corticosteroid hoặc thuốc ức chế miễn dịch trong thời gian dài có thể khiến hệ miễn dịch suy yếu, làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, ung thư và hoại tử vô mạch tại các khớp xương, đặc biệt là khớp háng.

Biến chứng của lupus ban đỏ vô cùng nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan và làm tăng nguy cơ tử vong nếu không được phát hiện, điều trị và theo dõi đúng cách. Người bệnh cần tuân thủ điều trị của bác sĩ, kiểm tra định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh để kiểm soát bệnh hiệu quả, bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Người mắc bệnh lupus ban đỏ sống được bao lâu?

Tuổi thọ của người mắc lupus ban đỏ hệ thống (SLE) không thể xác định chính xác, vì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ tổn thương cơ quan, khả năng đáp ứng điều trị, độ tuổi, thể trạng chung và ý thức tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ. Trước đây, lupus ban đỏ từng được xem là căn bệnh nguy hiểm có tiên lượng xấu, khi đa số bệnh nhân chỉ sống được vài năm sau khi phát hiện. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học hiện đại, tỷ lệ sống sau 10 năm của người bệnh lupus ngày nay đã vượt trên 90%, nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng phác đồ.

Trên thực tế, nhiều bệnh nhân lupus có thể sống khỏe mạnh trong nhiều chục năm, vẫn làm việc, sinh hoạt và thậm chí mang thai an toàn dưới sự theo dõi của bác sĩ chuyên khoa. Điều quan trọng là họ phải kiểm soát tốt triệu chứng, phòng ngừa các đợt bùng phát (flare) và ngăn ngừa biến chứng lên thận, tim, phổi hoặc hệ thần kinh.

Để sống chung an toàn với lupus ban đỏ, người bệnh cần:

• Tái khám định kỳ để theo dõi diễn tiến bệnh, điều chỉnh thuốc kịp thời và kiểm tra chức năng cơ quan.
• Tuân thủ điều trị tuyệt đối, không tự ý ngưng thuốc khi thấy bệnh thuyên giảm, vì điều này dễ gây tái phát nặng.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng quá mức vì stress là yếu tố kích hoạt lupus bùng phát.
• Ăn uống khoa học, hạn chế chất béo bão hòa, đường tinh luyện, tăng cường rau xanh, trái cây và cá béo giàu omega-3.
• Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, bơi lội để duy trì sức khỏe tim mạch, giảm viêm và cải thiện giấc ngủ.
• Tránh tiếp xúc ánh nắng trực tiếp, vì tia UV có thể làm nặng thêm các tổn thương da và kích hoạt phản ứng tự miễn.

Cách phòng ngừa bệnh lupus ban đỏ tiến triển nặng

Lupus ban đỏ là bệnh lý tự miễn mạn tính, có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể như da, khớp, tim, thận và hệ thần kinh. Bệnh thường tiến triển theo từng giai đoạn, xen kẽ giữa những thời kỳ ổn định và các đợt bùng phát nghiêm trọng. Chính vì vậy, việc chủ động phòng ngừa lupus ban đỏ tiến triển nặng đóng vai trò vô cùng quan trọng, giúp người bệnh duy trì sức khỏe ổn định và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Trước hết, người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối phác đồ điều trị của bác sĩ. Không được tự ý ngưng thuốc, thay đổi liều hoặc sử dụng thuốc theo cảm tính, bởi điều này có thể khiến các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn, thậm chí dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Việc tái khám định kỳ 3 – 6 tháng một lần sẽ giúp bác sĩ theo dõi tình trạng bệnh, kiểm soát tổn thương cơ quan và điều chỉnh thuốc phù hợp.

Bên cạnh đó, duy trì lối sống lành mạnh là nền tảng quan trọng để kiểm soát lupus. Người bệnh nên xây dựng chế độ ăn uống cân đối, hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường, muối, chất béo bão hòa và đồ chiên rán. Nên tăng cường rau xanh, trái cây tươi, cá hồi, cá thu và các loại hạt chứa omega-3 để giảm viêm và tăng cường miễn dịch. Đồng thời, uống đủ nước, tránh rượu bia, thuốc lá và cà phê để bảo vệ gan, thận.

Kiểm soát căng thẳng và giữ tinh thần tích cực cũng là yếu tố quan trọng giúp ngăn ngừa bệnh bùng phát. Căng thẳng kéo dài có thể kích hoạt phản ứng tự miễn, khiến lupus trở nên nghiêm trọng hơn. Người bệnh có thể luyện tập thiền, yoga, hít thở sâu hoặc đi bộ nhẹ nhàng để thư giãn. Bên cạnh đó, đảm bảo ngủ đủ giấc, khoảng 7 – 8 giờ mỗi đêm, sẽ giúp cơ thể phục hồi và duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Ngoài ra, người mắc lupus cần bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời, vì tia UV có thể làm bùng phát các tổn thương da và kích hoạt bệnh. Hãy sử dụng kem chống nắng có SPF trên 30, đội mũ rộng vành, mang kính râm và hạn chế ra ngoài vào thời điểm nắng gắt.

Cuối cùng, việc chủ động phòng tránh nhiễm khuẩn cũng rất cần thiết, bởi hệ miễn dịch của người bệnh lupus thường yếu hơn. Cần giữ vệ sinh cá nhân, tiêm phòng đầy đủ và tránh tiếp xúc với người đang mắc bệnh truyền nhiễm.

Lupus ban đỏ tuy là căn bệnh mạn tính nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể được kiểm soát nếu người bệnh tuân thủ điều trị, duy trì lối sống lành mạnh và theo dõi sức khỏe định kỳ. Việc nhận biết sớm các biến chứng lupus ban đỏ​, phối hợp chặt chẽ với bác sĩ và thực hiện các biện pháp phòng ngừa đúng cách sẽ giúp hạn chế tổn thương cơ quan, giảm nguy cơ bùng phát bệnh và nâng cao chất lượng cuộc sống.