Bị sưng mặt là gì? Nguyên nhân và biện pháp khắc phục

Nhiều người lo lắng khi bất ngờ nhận thấy mặt bị sưng. Tình trạng này có thể xuất hiện dần dần hoặc xảy ra đột ngột. Đôi khi, sưng mặt chỉ là một phản ứng sinh lý bình thường, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Hãy cùng Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu những nguyên nhân bị sưng mặt và các bệnh lý có thể liên quan đến triệu chứng này!

Bị sưng mặt là tình trạng gì?

Sưng mặt là hiện tượng khuôn mặt trở nên to và tròn hơn. Tình trạng này có thể xảy ra ở một bên hoặc toàn bộ khuôn mặt, gây ảnh hưởng đến sự tự tin của bạn.

Trong một số trường hợp, mặt sưng có thể do tiêu thụ quá nhiều rượu vào đêm trước hoặc ăn quá nhiều thực phẩm chứa muối. Tuy nhiên, đôi khi đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý nguy hiểm tiềm ẩn.

Nguyên nhân gây ra tình trạng bị sưng mặt là gì?

Bị sưng mặt có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

• Quai bị: Quai bị có thể gây sưng mặt, triệu chứng đặc trưng nhất là sưng tuyến nước bọt mang tai, thường khiến vùng má và hàm bị sưng to, gây cảm giác đau.

• Dị ứng: Các tác nhân như thực phẩm, thuốc hoặc môi trường có thể gây phản ứng dị ứng, dẫn đến sưng mặt, môi và các khu vực khác trên cơ thể, kèm theo ngứa hoặc phát ban.

• Viêm kết mạc dị ứng: Xảy ra khi mắt phản ứng với lông động vật, phấn hoa hoặc bụi, gây đỏ, ngứa mắt, sưng vùng mắt và có thể lan sang mặt.

• Viêm mô tế bào: Là tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn xâm nhập vào vết thương hở trên da, gây sưng, đỏ, đau và nóng. Nếu không điều trị sớm, có thể dẫn đến nhiễm trùng nghiêm trọng.

• Hội chứng Cushing: Xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với nồng độ cortisol cao trong thời gian dài, thường do sử dụng corticosteroid. Biểu hiện đặc trưng là mặt sưng do tích tụ mỡ, tăng cân. Những người dùng corticosteroid kéo dài cần đặc biệt chú ý.

• Viêm xoang: Khi các xoang bị viêm hoặc nhiễm trùng, dịch nhầy và mủ tích tụ gây áp lực lên các hốc xoang, làm tắc nghẽn và sưng mặt.

• Suy giáp: Sự suy giảm hormone tuyến giáp làm chậm quá trình trao đổi chất, gây giữ nước, phù mặt và mí mắt. Triệu chứng này thường xuất hiện âm thầm, phổ biến ở người cao tuổi.

• Áp xe nướu răng: Các vấn đề như sâu răng hoặc bệnh nha chu có thể gây sưng nướu, chảy máu chân răng và sưng mặt. Ổ áp xe có thể sưng to hơn và chảy mủ khi bị tác động.

• Tiền sản giật: Biến chứng thai kỳ với các dấu hiệu như huyết áp cao, dư thừa protein trong nước tiểu, gây sưng phù chủ yếu ở mặt, tay, chân hoặc tăng cân đột ngột.

• Phù mạch: Do sự gia tăng tính thấm của thành mạch khiến dịch trong mạch máu thoát ra mô xung quanh, gây sưng ở mặt, miệng và đường hô hấp trên.

• Xạ khuẩn: Vi khuẩn xâm nhập qua vết thương trên da hoặc niêm mạc, hình thành ổ mủ và gây sưng ở vùng miệng, cổ họng, mặt hoặc góc hàm, có thể tiến triển thành áp xe.

• Gãy mũi: Chấn thương hoặc tai nạn có thể làm gãy xương mũi, dẫn đến đau, sưng, bầm tím quanh mũi và mắt, mũi có thể bị lệch hoặc gây khó thở.

Một số dấu hiệu khác kèm theo

Nếu sưng mặt do phản ứng dị ứng không được xử lý kịp thời, có thể dẫn đến sốc phản vệ – một phản ứng dị ứng nghiêm trọng có nguy cơ đe dọa tính mạng.

Một số dấu hiệu thường gặp bao gồm:

• Sưng vùng miệng và cổ họng.

• Khó thở, thở nhanh hoặc nuốt khó.

• Xuất hiện phát ban trên da.

• Sưng ở tay và chân.

• Cảm giác lo lắng, hoang mang.

• Ho, thở khò khè.

• Hoa mắt, chóng mặt.

• Nghẹt mũi.

• Tim đập nhanh, đánh trống ngực.

• Nói khó, nói lắp.

• Huyết áp giảm.

• Mạch yếu, khó bắt.

Phương pháp điều trị khi bị sưng mặt

Khi gặp tình trạng sưng mặt, việc xác định nguyên nhân là yếu tố quan trọng để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Tùy thuộc vào nguyên nhân, cách xử lý có thể bao gồm chườm lạnh, nghỉ ngơi, điều chỉnh chế độ ăn uống hoặc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, cần can thiệp y tế kịp thời để tránh biến chứng.

• Quai bị: Hiện nay, không có thuốc đặc trị cho bệnh quai bị do virus gây ra. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào giảm triệu chứng và hỗ trợ hồi phục.

• Dị ứng: Có thể do thực phẩm, thuốc hoặc côn trùng gây ra. Nếu xác định được nguyên nhân, đặc biệt là dị ứng thuốc, cần trao đổi với bác sĩ để tìm phương án thay thế phù hợp.

• Viêm kết mạc dị ứng: Điều trị bằng cách chườm lạnh hoặc sử dụng thuốc kháng histamin H1 và thuốc nhỏ mắt. Tránh dụi mắt để không làm triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.

• Viêm mô tế bào: Được kiểm soát bằng kháng sinh đường uống kết hợp với thuốc giảm đau, chống viêm nếu cơn đau gây khó chịu.

• Hội chứng Cushing: Các phương pháp điều trị bao gồm dùng thuốc giảm cortisol, phẫu thuật, xạ trị hoặc hóa trị nếu nguyên nhân liên quan đến khối u.

• Viêm xoang: Có thể giảm triệu chứng bằng cách chườm ấm, xông mũi và sử dụng thuốc thông mũi để giảm nghẹt mũi hoặc thuốc giảm đau để giảm đau đầu. Nếu có nhiễm khuẩn, bác sĩ có thể kê kháng sinh.

• Suy giáp: Không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát bệnh bằng thuốc kết hợp với điều chỉnh lối sống.

• Áp xe nướu răng: Thông thường, bệnh nhân được chỉ định dùng thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau. Ngoài ra, lấy tủy răng cũng là một phương pháp điều trị phổ biến. Để phòng ngừa biến chứng, cần duy trì vệ sinh răng miệng tốt và sử dụng nước súc miệng thường xuyên.

• Tiền sản giật: Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và giai đoạn thai kỳ, bác sĩ có thể đề nghị sinh sớm hoặc dùng thuốc để kiểm soát huyết áp và ngăn ngừa co giật.

• Phù mạch: Nếu triệu chứng nhẹ, có thể không cần điều trị. Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể sử dụng epinephrine, thuốc kháng histamin H1 kết hợp chườm lạnh và mặc trang phục thoải mái.

• Xạ khuẩn: Điều trị bằng kháng sinh Penicillin liều cao, có thể cần thời gian dài để khỏi hoàn toàn.

• Gãy mũi: Thường được xử lý bằng thuốc giảm đau, cố định mũi bằng nẹp và chườm lạnh. Một số trường hợp có thể cần can thiệp phẫu thuật.

• Tránh tiếp xúc với các tác nhân dị ứng: Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng đã biết, bao gồm thực phẩm, thuốc và dịch tiết từ côn trùng. Nếu vô tình tiếp xúc, hãy nhanh chóng liên hệ với bác sĩ để được xử lý kịp thời.

• Vệ sinh răng miệng: Duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách bằng cách sử dụng chỉ nha khoa và đánh răng đều đặn để giảm nguy cơ nhiễm trùng. Nước súc miệng có thể giúp ngăn ngừa viêm nướu và các bệnh lý răng miệng khác.

• Giảm căng thẳng: Kiểm soát căng thẳng và tăng cường vận động để hạn chế tình trạng ứ đọng chất lỏng trong cơ thể gây phù mặt. Đồng thời, duy trì chế độ ăn uống khoa học nhằm nâng cao sức đề kháng.

Bị sưng mặt là hiện tượng khá phổ biến. Nguyên nhân có thể do ngủ quá lâu, tăng cân, bị côn trùng cắn hoặc do một số bệnh lý tiềm ẩn. Do đó, nếu gặp tình trạng này, bạn nên theo dõi kỹ và thăm khám sớm để kịp thời phát hiện và ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Đặc biệt, quai bị gây sưng mặt không có thuốc đặc trị và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm tinh hoàn, viêm buồng trứng, viêm não và mất thính lực. Vắc xin đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa quai bị. Tiêm vắc xin quai bị, đặc biệt là vắc xin MMR (Sởi - Quai bị - Rubella), giúp tạo miễn dịch hiệu quả, giảm nguy cơ mắc bệnh và lây lan trong cộng đồng.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín cung cấp vắc xin chính hãng, đảm bảo chất lượng và an toàn theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế. Với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, quy trình tiêm chủng chuyên nghiệp và dịch vụ tư vấn tận tâm, Long Châu mang đến trải nghiệm tiêm chủng an toàn, giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng.