Há miệng ra bị đau hàm: Dấu hiệu, nguyên nhân và biện pháp khắc phục

Nếu bạn gặp tình trạng há miệng ra bị đau hàm, không thể mở miệng to, khó khăn khi ăn uống hoặc thậm chí bị thức giấc trong đêm do chỉ một cử động nhẹ cũng gây đau nhức hàm… thì đây có thể là dấu hiệu của một vấn đề răng miệng nghiêm trọng. Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách cải thiện tình trạng này, hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây.

Dấu hiệu bị đau hàm khi há miệng

Bệnh nhân có thể tự kiểm tra tình trạng há miệng ra bị đau hàm bằng cách há miệng hết cỡ và cảm nhận xem hai bên hàm có bị đau hay không. Ngoài ra, một số dấu hiệu đi kèm phổ biến gồm:

• Cứng hàm, cảm giác đau nhức.

• Đau âm ỉ quanh tai hoặc bên trong tai, đặc biệt khi há miệng rộng.

• Khó khăn trong việc nhai thức ăn.

• Khả năng đóng – mở miệng bị hạn chế.

• Đau đầu hoặc đau lan khắp vùng mặt.

Nguyên nhân gây há miệng ra bị đau hàm là gì?

Hàm là một cấu trúc gồm cơ hàm, răng và khớp thái dương hàm. Sự phối hợp giữa các thành phần này giúp hàm vận động nhịp nhàng khi ăn nhai và giao tiếp. Vì vậy, nếu một trong những bộ phận này gặp vấn đề, bạn có thể cảm thấy đau hàm khi há miệng. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

Viêm khớp thái dương hàm

Khớp thái dương hàm là khớp duy nhất có thể cử động trong cấu trúc sọ mặt, hoạt động như một "bản lề" giúp hàm di chuyển. Viêm khớp thái dương hàm (hay rối loạn khớp thái dương hàm) có thể do nhiễm trùng, chấn thương, thoái hóa khớp hoặc viêm khớp thứ phát gây ra.

Triệu chứng điển hình của tình trạng này là những cơn đau xuất hiện theo chu kỳ, có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên mặt. Ban đầu, cơn đau thường nhẹ và có thể tự thuyên giảm. Tuy nhiên, nếu bệnh tiến triển, mức độ đau sẽ tăng lên, kéo dài dai dẳng và trở nên nghiêm trọng hơn khi cử động hàm (như ăn uống hoặc nói chuyện). Vị trí đau rõ rệt nhất thường nằm ở bên trong hoặc xung quanh khớp thái dương hàm.

Ngoài ra, người bị viêm khớp thái dương hàm có thể gặp phải một số triệu chứng khác như:

• Khó khăn khi cử động hàm và miệng.

• Phát ra tiếng lục cục tại khớp hàm mỗi khi vận động.

• Đau nhức vùng thái dương, kèm theo đau đầu và chóng mặt.

• Mặt bị sưng do cơ nhai phì đại tại vị trí khớp bị viêm.

Nếu không được điều trị kịp thời, viêm khớp thái dương hàm có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như giãn khớp, dính khớp hoặc trật khớp. Nguy hiểm nhất là biến chứng thủng đĩa khớp, có thể làm hủy hoại đầu xương, gây xơ cứng khớp và khiến người bệnh mất khả năng há miệng.

Loạn năng khớp thái dương hàm

Loạn năng khớp thái dương hàm là tình trạng rối loạn chức năng của cơ nhai, khớp thái dương hàm hoặc cả hai, dẫn đến sự mất cân bằng trong khớp nối giữa xương hàm dưới và xương sọ. Theo thống kê, chỉ khoảng 10% dân số mắc phải tình trạng này. Trong giai đoạn đầu, các triệu chứng thường không rõ ràng, dễ bị bỏ qua.

Triệu chứng đặc trưng của loạn năng khớp thái dương hàm là cơn đau xuất hiện tại vị trí khớp thái dương hàm – hai bên đầu, phía trước điểm tiếp giáp giữa xương hàm và xương sọ. Người bệnh thường cảm thấy đau âm ỉ, khó khăn khi há miệng, siết chặt hàm, nói chuyện hoặc ăn nhai. Cơn đau có thể lan đến các vị trí như góc hàm, dưới hàm, phía trước và bên trong tai.

Ngoài ra, người bệnh còn có thể gặp một số biểu hiện khác như:

• Đau đầu vùng thái dương, đau nửa đầu.

• Nhức mỏi cổ, vai, gáy.

• Tiếng lục khục khi đóng – mở hàm, cảm giác cứng hàm.

Loạn năng khớp thái dương hàm thường không gây nguy hiểm đến tính mạng, và trong một số trường hợp, tình trạng này có thể tự thuyên giảm. Tuy nhiên, nó rất dễ tái phát khi người bệnh bị căng thẳng, chịu áp lực tâm lý hoặc gặp phải tình trạng trầm cảm, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống.

Trật khớp quai hàm

Trật khớp hàm xảy ra khi xương hàm bị lệch khỏi vị trí bình thường. Tình trạng này thường gặp khi có va chạm mạnh vào vùng hàm hoặc khi mở miệng quá rộng một cách đột ngột. Đây là nguyên nhân phổ biến dẫn đến đau vùng quai hàm gần tai khi há miệng.

Dấu hiệu nhận biết tình trạng này bao gồm đau nhức vùng hàm gần tai, khó khăn khi mở miệng, kèm theo âm thanh lục khục khi cử động hàm. Ngoài ra, người bệnh có thể cảm thấy ê buốt, khô miệng, đặc biệt vào buổi sáng sau khi thức dậy.

Cơn đau do trật khớp hàm không chỉ giới hạn ở vùng hàm mà còn có thể lan lên đầu, gây cảm giác đau hoặc căng mỏi vùng trước tai. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể bị suy giảm thính lực tạm thời do ảnh hưởng đến cấu trúc tai.

Bên cạnh đó, trật khớp hàm còn có thể gây ra các triệu chứng khác như:

• Sai lệch khớp cắn, gây khó khăn khi nhai thức ăn.

• Hàm bị đẩy ra trước, khiến người bệnh không thể khép miệng hoàn toàn.

• Chảy nước dãi do không thể ngậm kín miệng.

• Khó phát âm rõ ràng.

• Cản trở vận động của hàm.

Tình trạng này có thể được cải thiện bằng nhiều phương pháp như dùng thuốc, chườm ấm, xoa bóp và bấm huyệt. Hầu hết các trường hợp đều có thể hồi phục mà không để lại biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, người bệnh nên thăm khám sớm để tránh ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Sâu răng

Sâu răng là một bệnh lý nhiễm khuẩn ảnh hưởng đến các mô cứng của răng. Tình trạng này xảy ra khi vi khuẩn, đặc biệt là Streptococcus mutans, sản sinh acid trong mảng bám răng, làm hòa tan men răng và phá hủy cấu trúc hữu cơ của răng. Ở giai đoạn đầu, sâu răng chỉ ảnh hưởng đến lớp men và thường không gây ra triệu chứng rõ rệt.

Khi tổn thương lan rộng đến phần ngà răng, người bệnh bắt đầu cảm thấy đau nhức. Ban đầu, cơn đau xuất hiện khi ăn uống các thực phẩm nóng, lạnh hoặc có vị ngọt. Sau đó, cảm giác đau trở nên rõ ràng hơn khi nhai thức ăn hoặc chạm vào răng. Nếu tổn thương tiếp tục xâm lấn vào tủy răng, cơn đau có thể trở nên dữ dội và kéo dài.

Bên cạnh tình trạng đau nhức, sâu răng còn có thể gây ra các biểu hiện khác như:

• Răng xuất hiện vết đổi màu bất thường, có thể là đốm trắng hoặc vết đen.

• Xuất hiện lỗ hổng màu nâu hoặc đen, thường thấy rõ ở bề mặt nhai của răng.

Nếu được phát hiện sớm, tình trạng này có thể được kiểm soát dễ dàng và không gây nguy hiểm. Ngược lại, nếu không điều trị kịp thời, răng có thể bị tổn thương nặng, nhiễm trùng và dẫn đến mất răng, buộc phải thay thế bằng răng giả.

Mọc răng khôn

Răng khôn, hay còn gọi là răng số 8, là răng mọc muộn nhất trên cung hàm, thường xuất hiện khi cơ thể đã trưởng thành. Ở thời điểm này, xương hàm đã phát triển ổn định, mô nướu cũng dày và chắc hơn, khiến quá trình mọc răng trở nên khó khăn và dễ bị lệch hướng. Bên cạnh đó, cấu trúc xương hàm của người châu Á thường nhỏ hơn, không đủ không gian để răng khôn mọc đúng vị trí, dẫn đến tình trạng mọc lệch.

Khi răng khôn mọc lệch, người bệnh thường cảm thấy đau nhức bất thường ở vùng chân răng lân cận và khu vực má. Nướu có thể sưng đỏ, căng cứng, gây đau đớn và khó khăn khi há miệng. Cơn đau không chỉ khu trú tại vị trí mọc răng mà còn có thể lan rộng ra toàn bộ hàm, thậm chí kéo dài lên vùng đầu.

Ngoài ra, quá trình mọc răng khôn còn đi kèm với một số triệu chứng khác như:

• Hơi thở có mùi hôi khó chịu.

• Sốt hoặc tăng nhiệt độ cơ thể trong giai đoạn mọc răng.

• Cơ thể mệt mỏi, chán ăn, có thể dẫn đến giảm cân.

Đối với những trường hợp răng khôn mọc đúng hướng, tình trạng đau nhức có thể thuyên giảm sau khi răng hoàn toàn trồi lên. Tuy nhiên, nếu răng mọc lệch hoặc mọc ngầm, nó có thể gây tổn hại đến răng số 7, buộc người bệnh phải nhổ bỏ răng thật và thay thế bằng răng giả. Vì vậy, khi có dấu hiệu mọc răng khôn, người bệnh nên đến nha khoa để được kiểm tra và tư vấn kịp thời.

Quai bị

Quai bị là một bệnh do virus Paramyxovirus gây ra, thường ảnh hưởng đến tuyến nước bọt mang tai. Nếu đau hàm do quai bị, bạn có thể có các triệu chứng sau:

• Sưng đau một hoặc cả hai bên tuyến mang tai (phía trước tai, dưới hàm, gần góc hàm).

• Khó nhai, khó nuốt, đau khi há miệng.

• Sốt nhẹ đến cao (38 - 40°C), kèm theo mệt mỏi, đau đầu.

• Khô miệng, giảm tiết nước bọt.

• Có thể đau lan lên tai hoặc xuống cổ.

Nếu có những triệu chứng trên, bạn có thể mắc quai bị và nên đi khám sớm để được chẩn đoán và theo dõi.

Nên làm gì khi há miệng ra bị đau hàm?

Há miệng ra bị đau hàm có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như sinh hoạt hàng ngày. Vì vậy, bạn cần giữ bình tĩnh và tìm ra giải pháp phù hợp để cải thiện tình trạng này. Dưới đây là một số gợi ý:

Thăm khám và điều trị

Tình trạng đau hàm khi há miệng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Để điều trị hiệu quả, bạn nên đến cơ sở y tế để xác định nguyên nhân cụ thể và áp dụng phác đồ điều trị thích hợp:

• Đau do viêm khớp thái dương hàm: Các phương pháp điều trị có thể bao gồm sử dụng thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ, thuốc chống viêm kết hợp với đeo máng nhai, tập vật lý trị liệu, chiếu tia hồng ngoại và thực hiện các bài tập vận động hàm.

• Đau do loạn năng khớp thái dương hàm: Bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp như dùng thuốc giảm đau – giãn cơ, vật lý trị liệu, đeo máng nhai, mài chỉnh khớp cắn, tái tạo khớp cắn hoặc thực hiện bơm rửa và phẫu thuật khớp khi cần thiết.

• Đau do trật khớp hàm: Người bệnh có thể được bác sĩ nắn chỉnh khớp kết hợp với thuốc giảm đau. Trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật có thể được xem xét để đưa khớp trở về vị trí đúng.

• Đau do sâu răng: Nếu sâu răng nhẹ, bác sĩ sẽ loại bỏ phần mô răng bị tổn thương và thực hiện trám hoặc bọc răng. Với những trường hợp sâu răng nặng, có thể phải nhổ bỏ răng và thay thế bằng răng giả.

• Đau do răng khôn: Nếu răng khôn mọc lệch, mọc ngang hoặc mọc ngầm, bác sĩ thường khuyến nghị nhổ bỏ. Trường hợp răng khôn mọc thẳng nhưng gây đau, có thể cần cắt bớt mô nướu để răng mọc thuận lợi hơn.
• Đau do quai bị: Điều trị đau hàm do quai bị chủ yếu là chăm sóc triệu chứng và nghỉ ngơi hợp lý. Người bệnh cần uống nhiều nước, ăn thức ăn mềm, tránh nhai nhiều để giảm áp lực lên tuyến mang tai. Có thể dùng thuốc hạ sốt, giảm đau như paracetamol nếu sốt cao hoặc đau nhiều. Chườm ấm hoặc chườm lạnh lên vùng sưng giúp giảm đau và viêm. Nghỉ ngơi, hạn chế tiếp xúc gần để tránh lây lan, vì quai bị do virus gây ra nên không cần dùng kháng sinh, trừ khi có biến chứng nhiễm trùng. Nếu có dấu hiệu biến chứng như sưng tinh hoàn, viêm não hoặc đau kéo dài, cần đến cơ sở y tế để được theo dõi và điều trị kịp thời.

Việc sử dụng thuốc hoặc áp dụng các phương pháp điều trị y khoa luôn tiềm ẩn nguy cơ tác dụng phụ và biến chứng. Vì vậy, người bệnh nên tìm đến các cơ sở chuyên khoa uy tín để đảm bảo hiệu quả điều trị tốt nhất, đồng thời giảm thiểu tối đa rủi ro cho bản thân.

Các biện pháp giảm đau tại nhà

Cơn đau kéo dài có thể khiến cơ thể mệt mỏi, khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt cũng như công việc hàng ngày. Để cải thiện tình trạng này, bạn có thể áp dụng một số phương pháp sau:

• Chườm ấm: Sử dụng túi nhiệt hoặc khăn ấm áp lên khu vực đau giúp tăng cường lưu thông máu, giảm căng cơ và cứng khớp. Lưu ý không áp dụng phương pháp này nếu vùng hàm có dấu hiệu sưng viêm.

• Chườm lạnh: Phù hợp với các trường hợp đau do viêm, chẳng hạn như viêm khớp thái dương hàm, viêm lợi trùm hoặc mọc răng khôn. Bạn có thể dùng khăn mát hoặc chai nước lạnh đặt lên vùng bị đau trong khoảng 15-20 phút mỗi lần.

• Dùng thuốc giảm đau: Các loại thuốc phổ biến như paracetamol hoặc ibuprofen có thể giúp giảm đau hiệu quả. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để biết liều lượng và thời gian sử dụng phù hợp.

• Massage hàm: Dùng ngón trỏ và ngón giữa ấn nhẹ vào vùng đau, thực hiện động tác xoa tròn khoảng 5-10 vòng, sau đó nhẹ nhàng cử động miệng. Lặp lại cho đến khi cảm giác đau thuyên giảm.

• Điều chỉnh tư thế ngủ: Tránh nằm nghiêng hoàn toàn về một bên hoặc kê tay dưới hàm khi ngủ, vì những tư thế này có thể tạo áp lực lên cơ hàm và làm cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn.

• Thay đổi chế độ ăn uống: Nên chọn thực phẩm mềm, dễ nhai để giảm áp lực lên hàm. Hạn chế các món ăn dai, cứng, dính, đồ ngọt cũng như thực phẩm quá nóng hoặc quá lạnh.

Việc kết hợp các biện pháp trên sẽ giúp bạn kiểm soát cơn đau hiệu quả và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Vệ sinh răng miệng đúng cách

Chăm sóc răng miệng đúng cách không chỉ giúp phòng ngừa các bệnh lý răng miệng mà còn hỗ trợ giảm nguy cơ đau hàm khi há miệng. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

• Tần suất vệ sinh răng miệng: Duy trì thói quen đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày. Nếu bạn tiêu thụ nhiều đồ ngọt, nên đánh răng sau khi ăn để bảo vệ khoang miệng hiệu quả hơn.

• Kỹ thuật đánh răng: Đảm bảo chải sạch mọi bề mặt răng bằng thao tác từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài, kết hợp chuyển động xoay tròn nhẹ nhàng để loại bỏ mảng bám và thức ăn thừa một cách tối ưu.

• Kết hợp nhiều phương pháp làm sạch: Ngoài đánh răng, bạn có thể sử dụng thêm nước súc miệng, chỉ nha khoa hoặc tăm nước để loại bỏ vi khuẩn và cặn thức ăn còn sót lại, giúp duy trì sức khỏe răng miệng tốt hơn.

• Thực hiện vệ sinh răng miệng đúng cách mỗi ngày sẽ giúp ngăn ngừa các vấn đề về răng lợi, hạn chế nguy cơ đau hàm và bảo vệ nụ cười khỏe mạnh.

Bài viết trên đã cung cấp thông tin về nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng há miệng ra bị đau hàm. Mặc dù nhiều người cho rằng đây chỉ là vấn đề nhỏ, nhưng thực tế, nó có thể là dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý nghiêm trọng hơn. Nếu gặp phải triệu chứng đau hàm, bạn không nên chủ quan hay tự ý điều chỉnh khớp, mà hãy đến cơ sở nha khoa để được thăm khám và điều trị đúng cách.

Quai bị là bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, có thể dẫn đến sưng đau tuyến mang tai, gây khó khăn khi nhai, nuốt và há miệng. Tiêm vắc xin MMR (sởi - quai bị - Rubella) là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa quai bị, giúp cơ thể tạo miễn dịch, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như viêm tinh hoàn, viêm não và vô sinh. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp vắc xin MMR chất lượng cao, đảm bảo nguồn gốc rõ ràng và quy trình tiêm chủng an toàn. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và dịch vụ chuyên nghiệp, Long Châu cam kết mang đến sự bảo vệ tốt nhất cho sức khỏe của bạn và gia đình. Hãy đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để tiêm vắc xin phòng quai bị và an tâm tận hưởng cuộc sống khỏe mạnh!