Bị hen suyễn khó thở nên làm gì? Cách xử trí khi bị khó thở

Cơn khó thở đột ngột là dấu hiệu điển hình và nguy hiểm của bệnh hen suyễn, có thể khiến người bệnh rơi vào trạng thái hoảng loạn, ngạt thở và giảm oxy máu nếu không được can thiệp đúng cách. Việc trang bị kiến thức về cách nhận biết và xử trí cơn hen là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe bản thân và người thân. Vậy bị hen suyễn khó thở nên làm gì? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Hen suyễn là gì? Dấu hiệu nhận biết

Hen suyễn (hay hen phế quản) là một bệnh lý mãn tính của đường hô hấp, đặc trưng bởi tình trạng viêm mạn tính ở niêm mạc phế quản. Tình trạng viêm này khiến đường dẫn khí trở nên nhạy cảm hơn với các tác nhân kích thích từ môi trường như bụi, phấn hoa, thời tiết lạnh, chất gây dị ứng, hóa chất hoặc vi sinh vật gây bệnh. Khi tiếp xúc với các yếu tố này, phế quản dễ bị co thắt, phù nề, tiết nhiều dịch nhầy, từ đó gây cản trở dòng khí lưu thông và dẫn đến triệu chứng điển hình là khó thở.

Hen suyễn có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên phổ biến nhất là ở trẻ nhỏ và người trưởng thành có cơ địa dị ứng. Nếu không được kiểm soát tốt, các cơn hen cấp có thể diễn tiến nhanh, gây thiếu oxy máu, suy hô hấp và đe dọa tính mạng.

Trước khi tìm hiểu bị hen suyễn khó thở nên làm gì, bạn đọc cần nhận biết các dấu hiệu của bệnh hen suyễn, dấu hiệu nhận biết một cơn hen suyễn bao gồm:

• Ho dai dẳng, đặc biệt là vào ban đêm hoặc sáng sớm.
• Khó thở, cảm giác hụt hơi, thở ngắn và nặng ngực.
• Thở khò khè, phát ra tiếng rít khi thở, đặc biệt khi thở ra.
• Cảm giác đau hoặc tức ngực.
• Triệu chứng có thể tăng nặng khi gắng sức, thay đổi thời tiết, tiếp xúc dị nguyên.

Ở giai đoạn khởi phát cơn hen, người bệnh có thể cảm thấy ngứa mũi, ngứa họng, hắt hơi, chảy nước mũi, đây là dấu hiệu cảnh báo bệnh hen suyễn. Khi xuất hiện các dấu hiệu nặng như vã mồ hôi, tím tái môi hoặc đầu chi, lú lẫn, suy hô hấp, ngất xỉu thì cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay lập tức để được xử trí kịp thời.

Bị hen suyễn khó thở nên làm gì? Hướng dẫn chi tiết

Bị hen suyễn khó thở nên làm gì? Khi xảy ra cơn hen suyễn cấp tính kèm theo khó thở, việc xử trí đúng cách đóng vai trò quan trọng nhằm giảm thiểu nguy cơ biến chứng nguy hiểm và bảo vệ tính mạng người bệnh. Điều đầu tiên cần ghi nhớ là luôn mang theo thuốc cắt cơn dạng hít, đồng thời người thân hoặc người xung quanh cần bình tĩnh thực hiện các bước sau:

Đưa người bệnh ra nơi thông thoáng: Nhanh chóng giúp bệnh nhân tránh xa môi trường có dị nguyên hoặc tác nhân gây kích ứng, chuyển đến nơi thoáng khí, không có nhiều người vây quanh để giảm áp lực tâm lý. Hướng dẫn người bệnh ngồi thẳng lưng, thả lỏng cơ thể.

Làm ấm cơ thể: Dùng khăn quấn hoặc giữ ấm nhẹ nhàng, tránh để bệnh nhân tiếp xúc với điều hòa lạnh hoặc gió mạnh vì có thể làm cơn hen trầm trọng hơn.

Hỗ trợ tư thế dễ thở: Cho bệnh nhân ngồi hoặc nằm kê cao đầu. Tuyệt đối không xoa bóp ngực hay vỗ lưng trong lúc cơn hen đang diễn ra.

Dùng thuốc xịt cắt cơn: Sử dụng thuốc giãn phế quản dạng hít (như Salbutamol) đúng liều. Xịt 2 nhát, nếu sau 20 phút chưa giảm, có thể lặp lại 2 lần nữa. Trường hợp không đáp ứng sau 3 lần xịt, cần đưa đi cấp cứu ngay.

Gọi cấp cứu nếu cơn hen nặng hoặc nguy kịch: Nếu người bệnh có dấu hiệu tím tái, nói ngắt quãng, lú lẫn, vã mồ hôi, cần gọi cấp cứu 115 và tiếp tục duy trì thuốc cắt cơn cho đến khi có trợ giúp y tế.

Nắm rõ quy trình sơ cứu và điều trị bước đầu sẽ giúp tăng tỷ lệ sống sót và hạn chế tổn thương đường hô hấp cho bệnh nhân hen phế quản.

Cách làm giảm triệu chứng khó thở ở người bệnh hen suyễn

Khó thở là triệu chứng phổ biến ở người mắc hen suyễn mạn tính, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Để cải thiện tình trạng này, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp hỗ trợ tại nhà nhằm kiểm soát tốt nhịp thở và giảm cảm giác tức ngực:

• Thư giãn kết hợp thở sâu: Hít vào bằng mũi thật chậm, sau đó thở ra nhẹ nhàng qua mũi hoặc miệng. Giữ tinh thần thoải mái giúp ngăn cản co thắt phế quản do căng thẳng thần kinh.
• Hít thở theo nhịp khi vận động: Trong lúc đi bộ hoặc leo cầu thang, nên hít vào, thở ra đều đặn theo từng bước chân để duy trì lượng khí ổn định, tránh thở gấp hoặc ngắt quãng.
• Kiểm soát nhịp thở và tư thế cơ thể: Hít thở nhẹ nhàng, vai và cơ ngực trên được giữ thả lỏng giúp không khí lưu thông tốt hơn qua phổi.
• Thay đổi tư thế phù hợp khi khó thở: Khi lên cơn khó thở, có thể ngồi cúi nhẹ người về phía trước, tay chống lên đầu gối hoặc bàn; nếu đang đứng, nên chống tay vào hông hoặc bỏ tay vào túi quần để giảm áp lực vùng ngực.
• Dinh dưỡng cân đối: Người bệnh hen suyễn nên hạn chế thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, đậu phộng, trứng, sữa,... Đồng thời, tránh dùng thực phẩm có chất bảo quản, đồ ngọt nhiều calo, thực phẩm chiên rán, đồ đóng hộp, thức uống có cồn hoặc chứa caffeine.
• Tập luyện thể chất: Người bệnh nên ưu tiên các bài tập có cường độ thấp như đi bộ chậm, đạp xe nhẹ, yoga, bơi lội (ở nơi nước sạch và không quá lạnh), tránh tập luyện ngoài trời khi thời tiết chuyển lạnh hoặc có nhiều phấn hoa.
• Vệ sinh môi trường sống: Đảm bảo không gian sống sạch sẽ, thông thoáng, tránh tiếp xúc với khói bụi, phấn hoa, lông thú, mạt bụi nhà,… Sử dụng máy lọc không khí hoặc máy hút ẩm nếu cần. Tránh dùng nước hoa, chất tẩy rửa có mùi mạnh vì có thể kích ứng niêm mạc hô hấp.
• Theo dõi và khám định kỳ: Người bệnh nên tái khám theo lịch hẹn, theo dõi chức năng hô hấp định kỳ để đánh giá hiệu quả điều trị. 

Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp thắc mắc bị hen suyễn khó thở nên làm gì và biết cách xử lý đúng khi gặp tình huống khẩn cấp. Nếu tình trạng khó thở kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, hãy đến ngay cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.