Bệnh viêm họng có lây không? Cách phòng ngừa lây bệnh hiệu quả

Bạn đã bao giờ thắc mắc vì sao cả gia đình lại cùng lúc bị viêm họng, hay chỉ sau vài ngày tiếp xúc với người bệnh là bạn cũng bắt đầu có triệu chứng đau rát cổ họng? Điều này đặt ra câu hỏi lớn: Bệnh viêm họng có lây không?

Bệnh viêm họng có lây không?

Viêm họng là một bệnh lý có thể lây lan từ người này sang người khác, thông qua cả con đường tiếp xúc trực tiếp lẫn gián tiếp. Điều này có nghĩa là nếu bạn ở gần hoặc sinh hoạt chung với người đang bị viêm họng, bạn hoàn toàn có nguy cơ nhiễm bệnh nếu không có các biện pháp phòng ngừa đúng cách.

Tác nhân phổ biến nhất gây ra viêm họng chính là virus, chiếm phần lớn trong các ca bệnh. Ngoài ra, vi khuẩn liên cầu khuẩn nhóm A (Streptococcus pyogenes) cũng là nguyên nhân thường gặp, đặc biệt là ở trẻ em và người có sức đề kháng yếu. Cả virus và vi khuẩn đều có khả năng phát tán mạnh mẽ trong môi trường, đặc biệt là ở những nơi đông người, không gian kín như lớp học, văn phòng hay trên các phương tiện giao thông công cộng.

Mầm bệnh có thể lây lan thông qua các giọt bắn li ti từ nước bọt, dịch mũi khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Những giọt nhỏ này có thể tồn tại trong không khí trong một khoảng thời gian ngắn hoặc bám vào các bề mặt vật dụng như tay nắm cửa, bàn ghế, cốc uống nước,... Khi người khỏe mạnh chạm vào những bề mặt bị nhiễm khuẩn và vô tình đưa tay lên miệng, mũi hoặc mắt, nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng cao.

Vì vậy, để phòng ngừa viêm họng một cách hiệu quả, bạn nên thực hiện các biện pháp cơ bản nhưng rất quan trọng như rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, tránh tiếp xúc gần với người đang có triệu chứng viêm họng, đeo khẩu trang khi đến nơi đông người và giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường sống.

Tóm lại, viêm họng không chỉ là một bệnh lý gây khó chịu mà còn có khả năng lây nhiễm cao. Việc hiểu rõ con đường lây lan sẽ giúp bạn chủ động phòng tránh và bảo vệ sức khỏe cho bản thân cũng như những người xung quanh.

Nguyên nhân gây viêm họng cấp

Viêm họng cấp là tình trạng viêm đột ngột và cấp tính tại vùng họng, thường gây đau rát, khó nuốt và đôi khi kèm theo sốt. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng này, trong đó phổ biến nhất là do tác nhân vi sinh vật và điều kiện môi trường.

Phần lớn các ca viêm họng cấp đều do virus gây ra, chiếm khoảng 60 – 80% trường hợp. Các loại virus thường gặp bao gồm: Adenovirus, virus cúm (Influenza), virus á cúm (Parainfluenza), Coxsackie, virus Herpes simplex, virus Zona (gây bệnh zona thần kinh), Epstein-Barr virus (EBV – nguyên nhân gây bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn)… Những virus này có khả năng lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp, đặc biệt khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần với người mắc bệnh.

Ngoài virus, viêm họng cấp cũng có thể do vi khuẩn gây ra, chiếm khoảng 20–40% các trường hợp. Trong số này, liên cầu khuẩn tan huyết beta nhóm A là tác nhân thường gặp và đáng lo ngại nhất, do nguy cơ gây biến chứng như viêm cầu thận hoặc thấp tim. Một số vi khuẩn khác như tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus), Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, vi khuẩn kỵ khí hoặc hiếm gặp hơn như Mycoplasma, phế cầu (Streptococcus pneumoniae) hay Neisseria cũng có thể là thủ phạm.

Viêm họng cấp thường khởi phát sau khi cơ thể tiếp xúc với tác nhân gây bệnh qua giọt bắn, nước bọt hay dịch tiết mũi họng. Thời tiết lạnh, độ ẩm cao, thay đổi đột ngột hoặc môi trường ô nhiễm sẽ tạo điều kiện thuận lợi khiến niêm mạc họng dễ bị tổn thương và vi sinh vật dễ xâm nhập. Khi virus xâm nhập vào vùng họng, chúng làm suy giảm sức đề kháng tại chỗ, từ đó tạo điều kiện cho các vi khuẩn có sẵn trong họng phát triển mạnh và gây ra bội nhiễm, tức là nhiễm khuẩn thứ phát sau nhiễm virus.

Những yếu tố như hệ miễn dịch suy yếu, vệ sinh kém, tiếp xúc gần với người bệnh hoặc sinh hoạt trong môi trường đông đúc, kém thông thoáng cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc viêm họng cấp và khiến bệnh dễ lây lan trong cộng đồng. Vì vậy, việc hiểu rõ nguyên nhân là bước đầu quan trọng để phòng ngừa và điều trị hiệu quả căn bệnh này.

Cách phòng ngừa lây bệnh viêm họng hiệu quả

Viêm họng là một trong những bệnh lý đường hô hấp phổ biến, đặc biệt là vào thời điểm giao mùa. Theo thống kê, hơn 80% trường hợp viêm họng là do virus gây ra, trong khi phần còn lại đến từ các vi khuẩn như liên cầu khuẩn nhóm A. Do bệnh có khả năng lây truyền nhanh qua đường không khí hoặc tiếp xúc gián tiếp, việc chủ động phòng ngừa là điều vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.

Để ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm viêm họng, bạn có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả như sau:

• Tránh dùng chung đồ dùng cá nhân với người đang mắc bệnh: Các vật dụng như cốc uống nước, khăn mặt, bàn chải đánh răng hay dụng cụ ăn uống có thể là nơi trú ngụ của vi sinh vật gây bệnh. Hạn chế tối đa việc dùng chung những vật dụng này sẽ giúp giảm nguy cơ lây lan mầm bệnh.
• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng: Đây là biện pháp cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng, nhất là sau khi hắt hơi, ho, trước khi ăn hoặc sau khi tiếp xúc với người nghi ngờ mắc bệnh. Nếu không có nước và xà phòng, bạn có thể sử dụng dung dịch sát khuẩn tay nhanh có chứa cồn.

• Tránh tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng: Đối với những người có cơ địa nhạy cảm, các chất gây dị ứng như bụi, phấn hoa, lông động vật hoặc nấm mốc cũng có thể làm khởi phát viêm họng. Do đó, bạn nên vệ sinh không gian sống sạch sẽ, sử dụng máy lọc không khí nếu cần và hạn chế tiếp xúc với các yếu tố kích ứng.
• Súc họng hàng ngày bằng dung dịch sát khuẩn: Việc sử dụng các dung dịch súc họng chứa povidone-iodine có thể giúp tiêu diệt vi khuẩn, virus và giảm nguy cơ nhiễm trùng vùng họng. Đây là biện pháp hỗ trợ hiệu quả trong mùa dịch hoặc khi tiếp xúc với môi trường dễ lây nhiễm.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thông tin về viêm họng có lây không? Viêm họng là bệnh có khả năng lây nhiễm, đặc biệt khi nguyên nhân xuất phát từ virus hoặc vi khuẩn. Việc hiểu rõ cơ chế lây lan và áp dụng các biện pháp phòng ngừa như đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên, giữ vệ sinh cá nhân và nâng cao sức đề kháng là vô cùng quan trọng. Chủ động bảo vệ bản thân cũng chính là cách tốt nhất để hạn chế nguy cơ lây nhiễm cho cộng đồng và duy trì một môi trường sống khỏe mạnh, an toàn.