Bệnh dại lây qua đường nào? Những điều cần biết để bảo vệ bản thân

Bệnh dại là một căn bệnh vô cùng nguy hiểm, với tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối khi đã phát bệnh. Hầu hết chúng ta đều biết rằng bệnh dại lây truyền chủ yếu qua vết cắn của động vật bị nhiễm bệnh. Nhưng liệu đó có phải là con đường lây truyền duy nhất? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các con đường lây truyền bệnh dại, giúp bạn hiểu rõ hơn về cách phòng tránh căn bệnh nguy hiểm này.

Bệnh dại lây qua đường nào? Giải đáp chi tiết

Bệnh dại lây qua đường nào là câu hỏi mà nhiều người quan tâm khi nhắc đến căn bệnh này. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh dại chủ yếu lây truyền qua vết cắn của động vật nhiễm virus dại, đặc biệt là chó, mèo, dơi và một số loài động vật hoang dã như cáo, chồn, gấu trúc. Virus dại (Rabies virus) tồn tại trong nước bọt của động vật nhiễm bệnh và xâm nhập vào cơ thể người qua vết cắn, cào hoặc liếm lên vùng da bị tổn thương (vết thương hở, niêm mạc ở mắt, mũi, miệng).

Ngoài vết cắn, bệnh dại lây qua đường nào còn có thể bao gồm các trường hợp hiếm gặp như:

• Tiếp xúc nước bọt với vết thương hở: Nếu nước bọt của động vật nhiễm dại tiếp xúc trực tiếp với da bị trầy xước hoặc niêm mạc, virus có thể xâm nhập.

• Hít phải khí dung chứa virus: Trường hợp này rất hiếm và thường chỉ xảy ra với nhân viên phòng thí nghiệm làm việc với virus dại.

• Ghép tạng hoặc giác mạc: Một số ca bệnh dại được ghi nhận do nhận tạng hoặc giác mạc từ người nhiễm virus mà không được phát hiện trước đó, tuy nhiên đây là trường hợp cực kỳ hiếm.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng bệnh dại không lây qua đường ăn uống hoặc tiếp xúc thông thường như ôm, vuốt ve động vật nếu không có tổn thương da. Virus dại cũng không tồn tại lâu trong môi trường khô hoặc dưới ánh sáng mặt trời, nên nguy cơ lây nhiễm qua bề mặt là rất thấp.

Những hiểu lầm phổ biến về cách lây truyền bệnh dại

Để hiểu rõ hơn bệnh dại lây qua đường nào, chúng ta cần làm rõ một số hiểu lầm phổ biến:

• Chỉ vết cắn mới gây lây nhiễm: Thực tế, ngoài vết cắn, virus dại có thể xâm nhập qua vết cào hoặc liếm nếu vùng da bị tổn thương.

• Vết cắn của động vật dại luôn dễ nhận biết: Đặc biệt với dơi – loài động vật thường gây bệnh dại ở các nước như Mỹ và Canada – vết cắn có thể rất nhỏ, thậm chí không để lại dấu vết rõ ràng.

• Động vật nhiễm dại luôn hung dữ: Không hẳn vậy, một số động vật mang virus dại có thể không biểu hiện triệu chứng rõ ràng như hung dữ hay chảy dãi.

• Bệnh dại lây từ người sang người: Bệnh dại có lây từ người sang người không? Hiện chưa có bằng chứng cụ thể nào cho thấy bệnh dại lây qua tiếp xúc thông thường giữa người với người.

• Triệu chứng xuất hiện ngay sau khi bị cắn: Thời gian ủ bệnh dại có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tùy vị trí vết cắn và loại động vật.

Thời gian ủ bệnh và triệu chứng của bệnh dại

Thời gian ủ bệnh dại thường dao động từ 2 tuần đến 3 tháng, nhưng có thể lâu hơn tùy thuộc vào vị trí vết cắn (gần hệ thần kinh trung ương như mặt, đầu thì thời gian ủ bệnh ngắn hơn). Khi virus tấn công hệ thần kinh, các triệu chứng như sốt, đau đầu, sợ nước, sợ gió, co giật và rối loạn tâm thần sẽ xuất hiện. Đáng tiếc, khi các triệu chứng này bộc phát, bệnh gần như không thể chữa trị và dẫn đến tử vong.

Vì vậy, việc nhận biết bệnh dại lây qua đường nào và xử lý kịp thời sau khi bị động vật cắn là vô cùng quan trọng để ngăn chặn virus phát triển.

Phòng ngừa bệnh dại: Vai trò của vắc xin

Để bảo vệ bản thân khỏi bệnh dại, tiêm vắc xin dại là biện pháp hiệu quả nhất. Có hai loại vắc xin liên quan đến bệnh dại:

• Vắc xin ngừa dại trước phơi nhiễm: Dành cho những người có nguy cơ cao như bác sĩ thú y, nhân viên kiểm soát động vật, hoặc khách du lịch đến vùng có dịch dại.

• Vắc xin điều trị sau phơi nhiễm: Áp dụng khi bị động vật nghi nhiễm dại cắn, cào hoặc liếm. Lịch tiêm gồm 4 liều vào ngày 0, 3, 7 và 14, kết hợp với globulin miễn dịch (RIG) nếu cần.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp cả hai loại vắc xin này với chất lượng đảm bảo, được nhập khẩu từ các hãng uy tín như Verorab (Pháp), Abhayrab và Indirab (Ấn Độ). Đội ngũ y bác sĩ tại đây sẽ tư vấn lịch tiêm phù hợp và xử lý vết thương đúng cách để giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh.

Khi nào cần tiêm vắc xin ngừa dại?

Bạn nên cân nhắc tiêm vắc xin ngừa dại trong các trường hợp sau:

• Thường xuyên tiếp xúc với động vật hoang dã hoặc vật nuôi chưa tiêm phòng.

• Sống hoặc du lịch đến khu vực có tỷ lệ bệnh dại cao như các nước châu Á, châu Phi.

• Bị động vật cắn, cào hoặc liếm lên vết thương hở, đặc biệt từ chó, mèo lạ hoặc động vật hoang dã.

Nếu bạn không chắc chắn về tình trạng sức khỏe hoặc cần tư vấn tiêm phòng, hãy đến ngay Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được hỗ trợ.

Hành động ngay khi bị động vật cắn

Nếu bị động vật cắn, bạn cần:

• Rửa vết thương ngay lập tức bằng xà phòng và nước sạch trong ít nhất 15 phút.

• Đến cơ sở y tế để đánh giá nguy cơ và tiêm vắc xin nếu cần.

• Báo cáo sự việc cho cơ quan kiểm soát động vật địa phương để theo dõi con vật.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu sẵn sàng tiếp nhận và xử lý các trường hợp phơi nhiễm dại, đảm bảo bạn được tiêm vắc xin đúng thời gian và liều lượng.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh dại trong cuộc sống hàng ngày

Ngoài việc tìm hiểu bệnh dại lây qua đường nào, bạn có thể chủ động bảo vệ bản thân qua các biện pháp sau:

• Đưa thú cưng đi tiêm phòng dại định kỳ.

• Tránh tiếp xúc với động vật lạ, đặc biệt là chó mèo hoang hoặc dơi.

• Giáo dục trẻ em về nguy cơ từ động vật hoang dã và cách xử lý khi bị cắn.

• Giữ vệ sinh môi trường sống, tránh để động vật hoang dã xâm nhập.

Hiểu biết bệnh dại lây qua đường nào là bước đầu tiên để phòng tránh hiệu quả. Dù virus chủ yếu lây qua vết cắn, nhưng các trường hợp hiếm gặp như tiếp xúc nước bọt với vết thương hở cũng không thể xem nhẹ. Tiêm vắc xin là cách bảo vệ tối ưu và Trung tâm Tiêm chủng Long Châu luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc sức khỏe. Đừng chần chừ, hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ bản thân và những người thân yêu!