Bé bị viêm phế quản sốt đi sốt lại: Nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả

Viêm phế quản là bệnh lý hô hấp phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt vào thời điểm giao mùa. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh lo lắng khi bé bị viêm phế quản sốt đi sốt lại, dù đã dùng thuốc hoặc từng điều trị khỏi. Tình trạng này không chỉ khiến trẻ mệt mỏi, chán ăn mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng nếu không được xử lý đúng cách.

Dấu hiệu nhận biết bé bị viêm phế quản sốt đi sốt lại

Khi bé bị viêm phế quản sốt đi sốt lại, cha mẹ cần chú ý đến những biểu hiện bất thường dưới đây để kịp thời xử lý:

• Sốt nhẹ hoặc sốt cao tái phát chỉ sau vài ngày khỏi bệnh (thường từ 3–5 ngày);
• Ho dai dẳng, ho nhiều hơn vào ban đêm hoặc sáng sớm khiến bé mất ngủ;
• Thở khò khè, thở rít, đôi khi nghe thấy âm thanh bất thường khi bé thở ra;
• Trẻ mệt mỏi, ăn uống kém, quấy khóc nhiều, ngủ không sâu giấc;
• Chảy nước mũi, nghẹt mũi hoặc nôn trớ sau khi ho mạnh.

Nếu các triệu chứng trên xuất hiện lặp đi lặp lại trong thời gian ngắn, rất có thể bé đang tái nhiễm vi khuẩn hoặc viêm phế quản chưa được điều trị dứt điểm. Tình trạng này kéo dài có thể làm suy giảm sức đề kháng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hô hấp của trẻ.

Vì sao bé bị viêm phế quản sốt đi sốt lại?

Tình trạng bé bị viêm phế quản sốt đi sốt lại không chỉ đơn thuần là do một nguyên nhân mà thường xuất phát từ nhiều yếu tố kết hợp. Dưới đây là những lý do phổ biến khiến bệnh dễ tái phát ở trẻ:

• Hệ miễn dịch còn non yếu: Trẻ nhỏ, đặc biệt là dưới 5 tuổi, có hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn chỉnh. Điều này khiến cơ thể bé khó chống lại các virus, vi khuẩn gây viêm đường hô hấp.
• Môi trường sống ô nhiễm: Khói bụi, khí thải, hóa chất, phấn hoa… là những tác nhân gây kích ứng và viêm đường hô hấp ở trẻ. Ngoài ra, khói thuốc lá từ người lớn cũng có thể làm tổn thương phế quản, khiến bé dễ nhiễm trùng hơn. Trẻ sống trong môi trường ô nhiễm có nguy cơ mắc bệnh hô hấp cao gấp 2-3 lần so với trẻ sống ở nơi trong lành.
• Thời tiết thay đổi đột ngột: Hệ hô hấp của trẻ chưa thích nghi kịp dễ bị tổn thương, tạo cơ hội cho virus và vi khuẩn xâm nhập. Đây là lý do khiến nhiều bé bị sốt tái phát dù mới khỏi viêm phế quản trước đó không lâu.
• Nhà ở ẩm thấp, thiếu thông thoáng: Không gian sống ẩm mốc, thiếu ánh nắng hoặc thông gió kém sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật phát triển. Trẻ sống trong môi trường như vậy thường xuyên hít phải không khí kém chất lượng, khiến niêm mạc hô hấp bị kích ứng liên tục, tăng nguy cơ tái phát viêm phế quản kèm sốt.
• Điều trị chưa đúng cách: Nhiều trường hợp bé dùng thuốc không đủ liều, ngưng thuốc sớm khi vừa thấy giảm triệu chứng, hoặc dùng sai loại thuốc kháng sinh không phù hợp. Vi khuẩn chưa được tiêu diệt hoàn toàn sẽ tiếp tục phát triển trở lại dẫn đến viêm phế quản tái phát nhanh chóng.
• Bệnh lý nền về hô hấp: Một số bé có bệnh nền như hen suyễn, viêm mũi dị ứng, viêm xoang mạn tính sẽ có nguy cơ cao tái nhiễm viêm phế quản. Những bệnh lý này khiến đường thở dễ bị kích thích và viêm nhiễm nhất là khi tiếp xúc với các yếu tố như lạnh, bụi, lông thú hoặc thay đổi thời tiết.

Cha mẹ cần làm gì khi bé sốt tái phát do viêm phế quản?

Khi bé bị viêm phế quản sốt đi sốt lại, cha mẹ tuyệt đối không nên chủ quan. Việc xử lý đúng cách ngay từ đầu sẽ giúp rút ngắn thời gian hồi phục và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những việc cha mẹ nên làm:

Đưa trẻ đi khám sớm

Ngay khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường như sốt kéo dài, ho nặng, khò khè, cha mẹ nên đưa bé đến cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ chuyên khoa hô hấp thăm khám. Việc chẩn đoán đúng nguyên nhân sẽ giúp điều trị hiệu quả và tránh tình trạng lạm dụng thuốc.

Không tự ý dùng lại đơn thuốc cũ

Một sai lầm phổ biến của nhiều phụ huynh là dùng lại đơn thuốc từ lần bệnh trước đó. Tuy nhiên, cơ địa trẻ có thể đã thay đổi, hoặc lần tái phát này do vi khuẩn, virus khác gây ra nên cần có phác đồ điều trị mới. Việc tự ý dùng thuốc có thể khiến bệnh nặng hơn hoặc gây kháng thuốc.

Cho bé uống đủ nước

Uống nhiều nước giúp làm loãng dịch nhầy trong cổ họng và đờm, hỗ trợ làm dịu họng và hạ sốt một cách tự nhiên. Ngoài nước lọc, cha mẹ có thể cho trẻ uống thêm súp ấm, nước ép trái cây loãng hoặc nước điện giải phù hợp với lứa tuổi.

Hạ sốt đúng cách

Nếu bé sốt trên 38,5°C, cha mẹ có thể dùng paracetamol theo đúng liều lượng: 10–15mg/kg cân nặng/lần, cách nhau 4–6 giờ. Tuyệt đối không tự ý phối hợp nhiều loại thuốc hạ sốt hoặc lạm dụng kháng sinh. Kết hợp lau trán, nách và bẹn bằng khăn ấm để hỗ trợ giảm nhiệt.

Vệ sinh mũi họng mỗi ngày

Sử dụng nước muối sinh lý 0,9% để rửa mũi và súc họng 2–3 lần/ngày giúp làm sạch dịch nhầy, vi khuẩn và giảm nguy cơ viêm lan rộng. Bằng việc vệ sinh này còn giúp bé thở dễ hơn, giảm ho và hỗ trợ phục hồi nhanh hơn.

Tăng cường dinh dưỡng và đề kháng

Một chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, giàu vitamin C, kẽm, protein sẽ giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Cha mẹ có thể bổ sung thông qua trái cây, rau củ, thịt, cá và sữa. Nếu cần, có thể tham khảo bác sĩ về việc dùng thêm các sản phẩm tăng cường miễn dịch cho bé.

Phòng ngừa viêm phế quản tái phát ở trẻ

Để hạn chế tình trạng bé bị viêm phế quản sốt đi sốt lại, cha mẹ nên lưu ý thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng ngừa sau:

• Tiêm vắc xin đầy đủ, đúng lịch: Đảm bảo bé được tiêm các loại vắc xin quan trọng như vắc xin phế cầu, cúm mùa, ho gà… theo khuyến cáo của Bộ Y tế để ngăn ngừa những tác nhân gây viêm đường hô hấp.
• Hạn chế tiếp xúc nơi đông người trong mùa dịch: Tránh đưa trẻ đến nơi đông đúc như trung tâm thương mại, siêu thị, khu vui chơi vào thời điểm đang có dịch bệnh hô hấp lan rộng để giảm nguy cơ lây nhiễm.
• Giữ ấm đúng cách khi thời tiết thay đổi: Mặc đủ ấm cho bé, đặc biệt là vùng cổ, ngực, bàn chân khi trời trở lạnh nhất là ban đêm hoặc sáng sớm. Tránh cho bé nằm điều hòa ở nhiệt độ quá thấp.
• Tăng cường vận động nhẹ nhàng: Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất phù hợp với lứa tuổi để nâng cao sức đề kháng và giúp phổi hoạt động hiệu quả hơn.

Tình trạng bé bị viêm phế quản sốt đi sốt lại không chỉ khiến trẻ mệt mỏi, chậm lớn mà còn làm tăng nguy cơ biến chứng đường hô hấp nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách. Vì vậy, cha mẹ cần chủ động nhận biết dấu hiệu bệnh, đưa trẻ đi khám kịp thời và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả ngay tại nhà. Sức khỏe hô hấp của trẻ sẽ được bảo vệ tốt hơn khi có sự đồng hành đúng cách từ gia đình.