Âm hộ: Cấu tạo, chức năng và những vấn đề thường gặp

Âm hộ là một cấu trúc giải phẫu quan trọng của cơ quan sinh dục ngoài nữ giới, đóng vai trò bảo vệ và hỗ trợ các chức năng sinh lý, tình dục cũng như sinh sản. Bài viết dưới đây của Tiêm chủng Long Châu sẽ cung cấp một số thông tin giúp bạn hiểu hơn về cơ quan này, một số bệnh thường gặp cũng như cách để chăm sóc sức khỏe âm hộ đúng cách.

Cấu tạo và chức năng của âm hộ

Âm hộ là phần bên ngoài của cơ quan sinh dục nữ, bao gồm nhiều cấu trúc bảo vệ và hỗ trợ chức năng sinh lý. Hiểu rõ cấu tạo và vai trò của nó là bước đầu tiên để chăm sóc sức khỏe vùng kín đúng cách.

Cấu tạo giải phẫu của âm hộ

Âm hộ là phần ngoài của cơ quan sinh dục nữ, bao gồm các cấu trúc giải phẫu như môi lớn, môi bé, âm vật, tiền đình âm đạo và tuyến Bartholin, đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ cơ quan sinh dục bên trong và tham gia vào hoạt động sinh lý sinh sản:

• Môi lớn: Hai nếp gấp da lớn, chứa mô mỡ và tuyến mồ hôi, bao bọc bên ngoài để bảo vệ các cấu trúc bên trong khỏi tác nhân bên ngoài như vi khuẩn hoặc chấn thương.
• Môi bé: Nằm bên trong môi lớn, mỏng hơn, không có lông, giúp dẫn nước tiểu và dịch âm đạo ra ngoài. Môi bé có thể thay đổi về kích thước và hình dạng ở mỗi người.
• Âm vật: Cơ quan nhỏ nằm ở đỉnh của môi bé, chứa hàng ngàn dây thần kinh, đóng vai trò quan trọng trong khoái cảm tình dục.
• Tiền đình âm đạo: Khu vực giữa hai môi bé, nơi có lỗ niệu đạo (đường dẫn nước tiểu) và lỗ âm đạo (kết nối với tử cung).
• Tuyến Bartholin: Hai tuyến nhỏ nằm hai bên lỗ âm đạo, tiết dịch nhờn giúp bôi trơn vùng âm hộ trong quan hệ tình dục hoặc khi cần thiết.

Chức năng sinh lý của âm hộ

Âm hộ không chỉ là một phần cấu trúc của cơ quan sinh dục ngoài mà còn đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng đối với sức khỏe sinh sản và sinh lý nữ.

• Bảo vệ cơ quan sinh dục bên trong: Các cấu trúc của âm hộ, đặc biệt là môi lớn và môi bé, tạo nên một hàng rào vật lý quan trọng. Hàng rào này giúp ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn, nấm và các tác nhân gây bệnh khác vào âm đạo và tử cung, từ đó giảm nguy cơ viêm nhiễm và bảo vệ môi trường sinh dục bên trong.
• Hỗ trợ bài tiết: Tiền đình âm đạo đóng vai trò dẫn lưu nước tiểu và dịch âm đạo ra ngoài. Cơ chế này góp phần duy trì sự sạch sẽ và cân bằng độ ẩm tại vùng kín, tạo điều kiện thuận lợi cho hệ vi sinh vật có lợi phát triển và hạn chế sự sinh sôi của vi khuẩn gây hại.
• Đóng vai trò trong sinh hoạt tình dục và sinh sản: Âm hộ tham gia vào quá trình bôi trơn tự nhiên nhờ hoạt động của các tuyến như tuyến Bartholin, giúp giảm ma sát và tạo cảm giác dễ chịu khi quan hệ tình dục. Ngoài ra, âm hộ còn là lối vào của tinh trùng trong quá trình thụ thai, góp phần quan trọng trong hoạt động sinh sản.

Những vấn đề thường gặp ở âm hộ

Các bệnh lý tại âm hộ có thể gây khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nếu không được phát hiện và xử lý sớm. Dưới đây là những vấn đề phổ biến.

Viêm âm hộ

Viêm âm hộ là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở vùng da và niêm mạc của âm hộ, có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Tình trạng này thường liên quan đến việc vệ sinh vùng kín không đúng cách, chẳng hạn như sử dụng xà phòng có tính tẩy rửa mạnh hoặc thụt rửa sâu; dị ứng với các hóa chất trong sản phẩm sinh hoạt như nước giặt, băng vệ sinh; hoặc do nhiễm trùng bởi vi khuẩn và nấm men. Các triệu chứng điển hình bao gồm cảm giác ngứa ngáy, đỏ, sưng nhẹ vùng âm hộ, kèm theo dịch tiết bất thường hoặc mùi hôi. Ngoài ra, một số trường hợp có thể xuất hiện cảm giác nóng rát khi đi tiểu hoặc khi quan hệ tình dục.

U nang tuyến Bartholin

U nang tuyến Bartholin hình thành khi ống dẫn của tuyến này bị tắc nghẽn, khiến dịch tiết tích tụ và tạo nên một khối u ở vùng âm hộ. Tình trạng này thường biểu hiện bằng hiện tượng sưng nề ở một bên môi lớn, đôi khi kèm theo cảm giác đau nhẹ, đặc biệt khi ngồi hoặc di chuyển. Trong trường hợp u nang bị bội nhiễm, bệnh nhân có thể xuất hiện mủ, kèm theo triệu chứng đau tăng dần và có thể trở nên dữ dội.

Ung thư âm hộ

Mặc dù hiếm gặp, ung thư âm hộ là một bệnh lý ác tính nghiêm trọng cần được quan tâm. Bệnh thường biểu hiện với các triệu chứng như sự xuất hiện của vết loét không lành, chảy máu bất thường hoặc sự hình thành khối u tại vùng âm hộ. Ở giai đoạn đầu, bệnh có thể không gây đau hoặc chỉ gây cảm giác khó chịu nhẹ, khiến việc phát hiện sớm trở nên khó khăn. Do đó, phụ nữ, đặc biệt là những người trên 50 tuổi hoặc có tiền sử nhiễm virus HPV, nên thăm khám phụ khoa ngay khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào để được chẩn đoán và xử trí kịp thời.

Hướng dẫn chăm sóc và bảo vệ sức khỏe âm hộ

Chăm sóc vùng âm hộ đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì môi trường vùng kín khỏe mạnh, giúp hạn chế nguy cơ viêm nhiễm và các bệnh lý phụ khoa thường gặp. Dưới đây là các khuyến nghị cụ thể:

Vệ sinh vùng kín đúng cách

Việc vệ sinh hàng ngày hợp lý giúp bảo vệ cân bằng vi sinh vùng âm đạo và giảm thiểu nguy cơ kích ứng:

• Sử dụng dung dịch vệ sinh dịu nhẹ: Lựa chọn các sản phẩm có độ pH phù hợp (4.5 - 5.5), không chứa hương liệu, chất tẩy rửa mạnh hoặc các thành phần dễ gây kích ứng. Rửa nhẹ nhàng vùng âm hộ 1 - 2 lần mỗi ngày và tuyệt đối tránh thụt rửa sâu, vì điều này có thể phá vỡ hàng rào bảo vệ tự nhiên của âm đạo.
• Mặc đồ lót cotton thoáng khí: Ưu tiên đồ lót làm từ cotton giúp hạn chế độ ẩm và tạo môi trường thông thoáng, ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và nấm men. Cần thay đồ lót hàng ngày, giặt sạch và phơi khô dưới ánh nắng.
• Giữ vùng kín khô ráo: Sau khi tắm, bơi hoặc đi vệ sinh, nên lau khô vùng kín bằng khăn sạch, mềm để hạn chế tình trạng ẩm ướt - yếu tố thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.

Khám phụ khoa định kỳ

Theo dõi sức khỏe phụ khoa định kỳ là biện pháp quan trọng để phát hiện và điều trị sớm các vấn đề tiềm ẩn:

• Khuyến cáo khám định kỳ: Phụ nữ nên thực hiện khám phụ khoa mỗi 6 - 12 tháng, ngay cả khi không có triệu chứng, nhằm phát hiện sớm các bệnh lý như viêm nhiễm, u nang hoặc các tổn thương tiền ung thư.
• Tầm soát bệnh lý ác tính: Thực hiện xét nghiệm Pap smear và tầm soát HPV theo chỉ định của bác sĩ để sàng lọc nguy cơ ung thư cổ tử cung và ung thư âm hộ, đặc biệt ở phụ nữ trên 21 tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ.

Lưu ý trong quan hệ tình dục

Quan hệ tình dục an toàn giúp bảo vệ sức khỏe vùng âm hộ và ngăn ngừa các bệnh lây truyền:

• Quan hệ an toàn: Luôn sử dụng bao cao su để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) như HPV, chlamydia, lậu… vốn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe âm hộ.
• Tránh kích ứng cơ học: Để hạn chế tổn thương niêm mạc trong khi quan hệ, có thể sử dụng chất bôi trơn gốc nước khi cần thiết, đặc biệt trong trường hợp khô âm đạo.

Âm hộ là cơ quan có vai trò quan trọng trong hệ sinh dục nữ, từ việc bảo vệ cơ quan sinh dục trong đến hỗ trợ chức năng tình dục và sinh sản. Việc hiểu rõ cấu tạo, chức năng và cách chăm sóc vùng kín không chỉ giúp phòng tránh các bệnh lý như viêm âm hộ, u nang tuyến Bartholin, mà còn nâng cao chất lượng sức khỏe sinh sản và đời sống tinh thần của phụ nữ. Bằng cách duy trì vệ sinh đúng cách, khám phụ khoa định kỳ, và thực hành lối sống lành mạnh, bạn có thể giữ cho âm hộ luôn khỏe mạnh và tự tin hơn trong cuộc sống.

Việc tiêm vắc xin HPV không chỉ giúp phòng ngừa ung thư cổ tử cung mà còn có tác dụng bảo vệ vùng âm hộ, giảm nguy cơ các tổn thương, mụn cóc sinh dục và các bệnh liên quan đến virus HPV. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào là địa chỉ uy tín với cơ sở vật chất hiện đại và hệ thống bảo quản vắc xin đạt chuẩn quốc tế. Tại đây, bạn sẽ được đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm trực tiếp khám sàng lọc trước khi tiêm và theo dõi kỹ lưỡng sau tiêm. Khách hàng còn được tiếp cận nhiều tiện ích như sổ tiêm điện tử, nhắc lịch tự động và tích điểm ưu đãi khi sử dụng dịch vụ. Hãy nhanh tay liên hệ hotline miễn phí 1800 6928 của Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn cụ thể và đặt lịch hẹn ngay hôm nay.