Khí hư bất thường: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa hiệu quả

Khí hư bất thường là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe phụ khoa mà chị em không nên chủ quan. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh khí hư bất thường sẽ giúp phụ nữ chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe sinh sản, tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra nếu không được điều trị kịp thời.

Khí hư bất thường là gì?

Khí hư bất thường là tình trạng dịch tiết âm đạo của phụ nữ có sự thay đổi rõ rệt so với khí hư sinh lý bình thường về màu sắc, mùi, kết cấu và lượng dịch. Ở trạng thái khỏe mạnh, khí hư (hay còn gọi là huyết trắng hoặc dịch âm đạo) là chất dịch do các tuyến trong cổ tử cung và thành âm đạo tiết ra. Loại dịch này đóng vai trò quan trọng trong việc giữ ẩm, cân bằng môi trường pH âm đạo và ngăn ngừa sự xâm nhập của vi khuẩn, nấm hay các tác nhân gây hại.

Thông thường, khí hư bắt đầu xuất hiện khi bé gái bước vào tuổi dậy thì và sẽ giảm dần khi người phụ nữ bước sang giai đoạn mãn kinh. Ở trạng thái bình thường, khí hư có màu trắng trong hoặc trắng đục nhẹ, có độ dai giống lòng trắng trứng gà, không mùi hoặc mùi rất nhẹ, thay đổi đôi chút theo chu kỳ kinh nguyệt hoặc trong thời kỳ rụng trứng, mang thai và khi quan hệ tình dục.

Tuy nhiên, các loại khí hư bất thường có những đặc điểm sau:

• Có màu sắc lạ như vàng đậm, xanh lá, xám hoặc trắng đục dạng bã đậu;
• Mùi hôi nồng, tanh khó chịu (đặc biệt sau quan hệ);
• Tính chất thay đổi thành loãng như nước, đặc sệt, có bọt, lợn cợn;
• Tiết ra với số lượng nhiều bất thường.

Đây là những dấu hiệu cảnh báo khí hư bất thường - một biểu hiện điển hình của tình trạng viêm nhiễm phụ khoa hoặc rối loạn nội tiết tố.

Khí hư bất thường có thể bắt nguồn từ các bệnh lý như viêm âm đạo do nấm Candida, nhiễm khuẩn âm đạo, nhiễm Trichomonas, Chlamydia, lậu cầu hoặc viêm lộ tuyến cổ tử cung. Các triệu chứng đi kèm có thể bao gồm ngứa rát vùng kín, tiểu buốt, tiểu rát, đau khi quan hệ tình dục hoặc xuất hiện máu bất thường ngoài kỳ kinh. Tình trạng này nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể dẫn đến viêm nhiễm lan rộng, ảnh hưởng đến tử cung, vòi trứng và gây biến chứng nguy hiểm như vô sinh hoặc thai ngoài tử cung.

Nguyên nhân của khí hư bất thường là gì?

Khí hư bất thường có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố sinh lý và bệnh lý. Việc phân biệt đúng nguyên nhân giúp chị em có hướng xử trí phù hợp và tránh những biến chứng nguy hiểm liên quan đến sức khỏe phụ khoa.

Thay đổi nội tiết tố

Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến khí hư tiết ra nhiều hơn bình thường là sự thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể. Cụ thể, vào thời điểm rụng trứng hoặc ngay trước kỳ kinh nguyệt, hormone estrogen tăng cao khiến dịch âm đạo được tiết nhiều hơn - đây là phản ứng sinh lý hoàn toàn bình thường và không gây nguy hại cho sức khỏe.

Tương tự, trong quá trình mang thai, đặc biệt là giai đoạn đầu, sự biến động nội tiết tố và hormone sinh dục cũng khiến khí hư ra nhiều hơn. Tuy nhiên, nếu khí hư trong giai đoạn này không có mùi hôi, không gây ngứa hoặc kích ứng thì được xem là bình thường và không cần quá lo lắng.

Các bệnh lý phụ khoa gây ra khí hư bất thường

Khi khí hư đi kèm với những dấu hiệu bất thường như có mùi hôi, màu sắc lạ, vón cục hoặc gây ngứa ngáy, rất có thể đây là biểu hiện của các bệnh phụ khoa. Những bệnh lý thường gặp bao gồm:

• Viêm âm đạo: Gây ra khí hư có mùi tanh nồng, màu vàng hoặc xanh, đôi khi có bọt.
• Viêm cổ tử cung: Khi cổ tử cung bị viêm nhiễm, khí hư có thể lẫn máu, mủ hoặc tiết nhiều hơn kèm đau khi quan hệ.
• Viêm phần phụ: Là tình trạng viêm nhiễm lan rộng đến vòi trứng, buồng trứng, gây khí hư bất thường, kèm đau bụng dưới.
• Tăng sinh nội mạc tử cung: Có thể khiến khí hư ra nhiều kèm theo máu bất thường ngoài kỳ kinh.

Việc nhận biết sớm nguyên nhân gây khí hư bất thường sẽ giúp chị em chủ động hơn trong việc đi khám và điều trị, hạn chế các nguy cơ như viêm nhiễm lan rộng, ảnh hưởng tới khả năng sinh sản về sau.

Chẩn đoán và điều trị khí hư bất thường

Khí hư bất thường nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sinh hoạt, tâm lý và đặc biệt là sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Do đó, khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường về khí hư, chị em nên chủ động thăm khám càng sớm càng tốt.

Chẩn đoán khí hư bất thường

Để xác định nguyên nhân gây khí hư bất thường, bác sĩ sẽ:

• Khai thác triệu chứng lâm sàng, tiền sử bệnh và thói quen sinh hoạt tình dục.
• Thực hiện thăm khám phụ khoa và khám tổng quát.
• Chỉ định các xét nghiệm cần thiết: Chẳng hạn như lấy mẫu khí hư để soi tươi, phết tế bào cổ tử cung để tầm soát ung thư, siêu âm phụ khoa hoặc xét nghiệm máu (nếu nghi ngờ viêm phần phụ hoặc bệnh lý toàn thân).

Điều trị khí hư bất thường

Sau khi xác định được nguyên nhân, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp:

• Viêm do nấm Candida: Dùng thuốc kháng nấm dạng uống, thuốc đặt âm đạo, kết hợp kem bôi tại chỗ.
• Nhiễm khuẩn âm đạo: Dùng thuốc kháng sinh đường uống kết hợp với thuốc đặt âm đạo.
• Bệnh lây qua đường tình dục: Điều trị song song cho cả người bệnh và bạn tình để tránh tái nhiễm.

Việc tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị và tái khám đúng lịch hẹn là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát tình trạng khí hư bất thường hiệu quả và phòng tránh biến chứng về sau.

Biện pháp phòng ngừa âm đạo ra khí hư bất thường

Để ngăn ngừa tình trạng khí hư bất thường và bảo vệ sức khỏe phụ khoa, chị em cần duy trì thói quen chăm sóc vùng kín đúng cách. Dưới đây là những biện pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả:

• Giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ: Rửa bằng nước ấm và dung dịch vệ sinh phụ nữ dịu nhẹ, không chứa chất tẩy rửa mạnh.
• Không thụt rửa sâu trong âm đạo: Hành động này dễ làm mất cân bằng hệ vi sinh và gây viêm nhiễm.
• Vệ sinh đúng cách sau khi đi vệ sinh: Luôn lau từ trước ra sau để tránh đưa vi khuẩn từ hậu môn lên âm đạo.
• Lựa chọn trang phục phù hợp: Mặc quần lót chất liệu cotton thoáng khí và nên thay quần lót định kỳ mỗi 6 tháng.
• Quan hệ tình dục an toàn: Chung thủy một bạn tình, sử dụng bao cao su để giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh qua đường tình dục.
• Khám phụ khoa định kỳ: Tối thiểu 6 tháng/lần, ngay cả khi không có triệu chứng bất thường.
• Tiêm phòng HPV đầy đủ: Giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung và các bệnh lây truyền khác.

Thực hiện tốt các biện pháp trên sẽ giúp chị em chủ động bảo vệ vùng kín và phòng tránh hiệu quả các bệnh lý phụ khoa.

Khí hư bất thường là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe phụ khoa tiềm ẩn, cần được nhận biết và xử lý kịp thời. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng cũng như các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp phụ nữ chủ động bảo vệ sức khỏe sinh sản, nâng cao chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.