Viêm tai giữa ở người lớn: Nguyên nhân, điều trị và phòng ngừa

Viêm tai giữa ở người lớn là bệnh lý tai mũi họng phổ biến nhưng dễ bị xem nhẹ. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây suy giảm thính lực và biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm triệu chứng và điều trị đúng cách là yếu tố then chốt giúp kiểm soát bệnh hiệu quả. Vậy nguyên nhân nào gây ra bệnh viêm tai giữa ở người lớn?

Viêm tai giữa ở người lớn là gì?

Viêm tai giữa là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở phần tai giữa, là khu vực nằm sau màng nhĩ và kết nối với mũi họng qua vòi nhĩ. Bệnh có thể do vi khuẩn, virus hoặc các yếu tố kích thích khác gây ra. Đặc biệt, viêm tai giữa ở người lớn thường liên quan đến các bệnh lý viêm nhiễm đường hô hấp trên như viêm mũi, viêm họng hoặc viêm xoang. Khi bị viêm tai giữa, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng như đau tai, ù tai, giảm thính lực và chảy dịch từ tai.

Viêm tai giữa ở người lớn có thể chia thành hai dạng chính:

• Viêm tai giữa cấp tính: Là tình trạng viêm tai giữa xảy ra đột ngột, chủ yếu do nhiễm vi khuẩn hoặc virus. Triệu chứng của viêm tai giữa cấp tính thường xuất hiện nhanh chóng và có thể gây đau đớn, khó chịu.
• Viêm tai giữa mạn tính: Là tình trạng viêm kéo dài, có thể kèm theo các triệu chứng như ù tai, giảm thính lực và chảy dịch mủ từ tai. Viêm tai giữa mạn tính có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng và dễ tái phát nếu không được điều trị đúng cách.

Nguyên nhân nào gây viêm tai giữa ở người lớn?

Bệnh viêm tai giữa ở người lớn có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh lý này có thể kể đến như:

• Biến chứng từ các bệnh lý đường hô hấp trên: Viêm mũi, viêm họng hay viêm xoang là những bệnh lý phổ biến có thể dẫn đến viêm tai giữa ở người lớn. Khi bị các bệnh này, niêm mạc mũi và họng bị sưng viêm, dẫn đến tắc nghẽn vòi nhĩ - một đường ống nối tai giữa và mũi họng. Tình trạng này tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus phát triển, gây viêm nhiễm trong tai giữa.
• Nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus: Viêm tai giữa có thể do các vi khuẩn hoặc virus từ các bệnh cúm, cảm lạnh gây ra. Các vi khuẩn hoặc virus này xâm nhập vào tai giữa qua vòi nhĩ và gây viêm nhiễm.
• Dị ứng: Viêm mũi dị ứng hoặc các phản ứng dị ứng khác có thể dẫn đến viêm tai giữa ở người lớn. Các chất gây dị ứng như phấn hoa, bụi, nấm mốc có thể làm tắc nghẽn vòi nhĩ và gây viêm tai giữa. Trong một số trường hợp, dị ứng còn có thể làm tăng khả năng tái phát viêm tai giữa.
• Thay đổi áp suất: Những thay đổi đột ngột về áp suất không khí có thể làm tổn thương tai giữa. Viêm tai giữa có thể xảy ra khi đi máy bay, lặn sâu hoặc thay đổi độ cao đột ngột. Sự thay đổi này có thể khiến vòi nhĩ không thể điều chỉnh áp suất trong tai giữa đúng cách, gây viêm.
• Khói thuốc lá và ô nhiễm không khí: Khói thuốc lá và ô nhiễm không khí có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tai - mũi - họng. Các chất kích thích từ khói thuốc hoặc không khí ô nhiễm có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch và dễ dẫn đến viêm nhiễm trong tai giữa.

Viêm tai giữa ở người lớn có biểu hiện gì?

Viêm tai giữa ở người lớn thường có các triệu chứng rõ ràng. Những triệu chứng này có thể thay đổi tùy theo mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các triệu chứng thường gặp ở bệnh viêm tai giữa người lớn như sau:

• Đau tai: Là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh lý viêm tai giữa. Cơn đau có thể là đau nhói hoặc âm ỉ và có thể kéo dài. Đau tai thường xảy ra đột ngột và có thể gây khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
• Ù tai: Khi bị viêm tai giữa, người bệnh thường có cảm giác ù tai, tai bị tắc nghẽn hoặc có tiếng ù trong tai. Điều này là do sự tích tụ dịch viêm trong tai giữa làm giảm khả năng truyền âm thanh vào tai trong.
• Suy giảm thính lực: Viêm tai giữa có thể dẫn đến tình trạng giảm thính lực. Người bệnh cảm thấy khó nghe, âm thanh không rõ ràng hoặc như bị tắc nghẽn trong tai. Trong một số trường hợp, tình trạng giảm thính lực có thể kéo dài và gây khó khăn trong việc giao tiếp.
• Chảy dịch tai: Một triệu chứng điển hình khác của viêm tai giữa là sự chảy dịch từ tai. Dịch có thể trong suốt hoặc có màu vàng, mủ và có mùi hôi. Việc dịch chảy ra từ tai chứng tỏ màng nhĩ bị thủng do áp lực từ dịch viêm.
• Sốt và mệt mỏi: Viêm tai giữa thường đi kèm với triệu chứng sốt, từ nhẹ đến vừa, kèm theo cảm giác mệt mỏi và suy nhược cơ thể. Cơ thể người bệnh có thể phản ứng với viêm nhiễm bằng cách sốt để chống lại vi khuẩn hoặc virus.

Phương pháp điều trị hiệu quả bệnh viêm tai giữa ở người lớn

Viêm tai giữa ở người lớn tiến triển qua ba giai đoạn chính là sung huyết, ứ mủ và vỡ mủ. Mỗi giai đoạn yêu cầu phương pháp điều trị khác nhau, vì vậy bệnh nhân nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Trong giai đoạn sung huyết, viêm tai giữa có thể được điều trị bằng thuốc nội khoa. Bệnh nhân thường được chỉ định dùng thuốc chống viêm, thuốc kháng sinh toàn thân và thuốc giảm đau. Nếu viêm tai giữa liên quan đến các bệnh lý mũi họng, việc điều trị kết hợp sẽ giúp đạt hiệu quả cao hơn.

Khi viêm tai giữa chuyển sang giai đoạn ứ mủ, chỉ dùng thuốc kháng sinh và thuốc giảm triệu chứng sẽ không đủ. Lúc này, cần phải phẫu thuật trích rạch màng nhĩ để loại bỏ dịch mủ và giảm áp lực trong tai. Các thuốc điều trị giống giai đoạn sung huyết vẫn được sử dụng để hỗ trợ.

Nếu viêm tai giữa không được điều trị kịp thời, bệnh có thể chuyển sang giai đoạn vỡ mủ, khi màng nhĩ bị thủng và dịch mủ chảy ra ngoài. Đây là giai đoạn nguy hiểm, với nguy cơ biến chứng cao. Điều trị yêu cầu nhập viện để phẫu thuật và điều trị nội khoa mạnh mẽ.

Thuốc điều trị viêm tai giữa bao gồm:

• Thuốc nhỏ mũi: Chống sung huyết, giảm phù nề và làm thông thoáng vòi nhĩ. Các thuốc như otrivin, naphazolin thường được sử dụng.
• Thuốc nhỏ tai: Trong trường hợp không có thủng màng nhĩ, thuốc nhỏ tai như otipax, rifampicin có thể được chỉ định để giảm viêm và nhiễm trùng.
• Kháng sinh toàn thân: Được sử dụng khi có nhiễm trùng vi khuẩn, bao gồm các nhóm như macrolid, quinolon và beta-lactam.
• Thuốc chống viêm và giảm đau: Corticoid ngắn ngày và thuốc giảm đau như paracetamol giúp giảm viêm cũng như giảm đau hiệu quả.

Việc điều trị viêm tai giữa cần phải dựa trên từng giai đoạn bệnh để đạt hiệu quả tốt nhất và giảm nguy cơ biến chứng.

Phòng ngừa viêm tai giữa ở người lớn

Để giảm nguy cơ mắc viêm tai giữa, người lớn có thể thực hiện một số biện pháp phòng ngừa sau:

• Vệ sinh tai đúng cách: Không nên ngoáy tai quá sâu để tránh làm tổn thương màng nhĩ và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
• Điều trị các bệnh lý đường hô hấp trên: Viêm mũi, viêm họng, viêm xoang cần được điều trị kịp thời để tránh viêm tai giữa.
• Tiêm vắc xin phòng bệnh: Việc tiêm vắc xin phế cầu có thể giúp phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn phế cầu gây ra, bao gồm viêm phổi và viêm tai giữa.

Viêm tai giữa ở người lớn là một bệnh lý không hiếm gặp nhưng nếu được điều trị kịp thời và đúng cách, hoàn toàn có thể ngăn ngừa được các biến chứng nguy hiểm. Bằng cách chú ý đến các triệu chứng, nguyên nhân và phương pháp điều trị cũng như thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, bạn sẽ có thể bảo vệ sức khỏe của mình và phòng tránh được tình trạng viêm tai giữa. Hãy luôn theo dõi sức khỏe và tìm đến bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường để có phương pháp điều trị phù hợp.