Viêm tai giữa khi mang thai: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị an toàn

Mang thai là giai đoạn cơ thể phụ nữ trải qua nhiều biến đổi lớn về nội tiết và hệ miễn dịch, khiến mẹ bầu trở nên nhạy cảm hơn với các bệnh lý thường gặp, đặc biệt là viêm tai giữa. Vậy nguyên nhân và triệu chứng của viêm tai giữa khi mang thai là gì? Phương pháp điều trị viêm tai giữa khi mang thai như thế nào?

Thế nào là viêm tai giữa khi mang thai?

Viêm tai giữa khi mang thai là tình trạng nhiễm trùng xảy ra ở tai giữa, khu vực nằm sau màng nhĩ, thường do vi khuẩn hoặc virus gây ra. Tai giữa bao gồm các bộ phận như xương tai, màng nhĩ và vòi nhĩ, có chức năng dẫn truyền âm thanh từ tai ngoài đến tai trong. Khi bị viêm, các bộ phận này có thể bị sưng, đau và chảy dịch, ảnh hưởng đến khả năng nghe của mẹ bầu.​

Đối với phụ nữ mang thai, nguy cơ mắc bệnh viêm tai giữa tăng lên rõ rệt do sức đề kháng suy giảm và nội tiết tố thay đổi. Viêm tai giữa nếu phát hiện sớm thường không nguy hiểm và có thể điều trị dứt điểm. Tuy nhiên, nếu để kéo dài hoặc tự ý điều trị không đúng cách, bệnh có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe thai kỳ và dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng như:

• Thủng màng nhĩ;
• Mất thính lực;
• Nghe kém;
• Chóng mặt;
• Ù tai…

Nguyên nhân gây viêm tai giữa khi mang thai 

Viêm tai giữa khi mang thai không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nếu không được điều trị đúng cách. Có nhiều yếu tố kết hợp khiến thai phụ dễ mắc bệnh, trong đó bao gồm:

• Suy giảm sức đề kháng: Khi mang thai, hệ miễn dịch yếu hơn bình thường, tạo điều kiện cho virus và vi khuẩn tấn công tai giữa, gây viêm nhiễm và tích tụ dịch mủ.
• Biến động nội tiết: Sự rối loạn nội tiết trong thai kỳ khiến các cơ quan tai - mũi - họng dễ bị kích ứng và viêm nhiễm.
• Ráy tai ứ đọng và dịch nhầy: Khi ráy tai tích tụ lâu ngày, không được làm sạch đúng cách có thể trở thành môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
• Cảm cúm, viêm họng hoặc viêm xoang: Các bệnh lý đường hô hấp trên rất dễ lan sang tai giữa thông qua vòi nhĩ.
• Tiền sử viêm tai: Những mẹ bầu từng mắc viêm tai giữa trước đây có nguy cơ tái phát cao khi mang thai.
• Thói quen sinh hoạt sai cách: Tư thế nằm nghiêng quá lâu về một phía hay các chấn thương nhẹ vùng tai cũng có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.

Việc xác định đúng nguyên nhân gây bệnh là bước quan trọng để lựa chọn hướng điều trị phù hợp, giúp mẹ bầu phục hồi nhanh chóng và bảo vệ sức khỏe thai nhi.

Dấu hiệu nhận biết viêm tai giữa khi mang thai là gì?

Mẹ bầu có thể nhận biết viêm tai giữa qua các dấu hiệu sau: 

• Đau tai: Mức độ đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, thường tăng lên vào ban đêm.
• Cảm giác ù tai, đầy tai: Mẹ bầu có thể thấy tai bị chèn ép, nghe kém hoặc cảm giác như có nước trong tai.
• Sốt: Tình trạng sốt nhẹ đến cao kèm theo đau đầu có thể xuất hiện, mệt mỏi hoặc khó chịu.
• Chảy dịch tai: Nếu màng nhĩ bị thủng, có thể chảy dịch màu vàng, xanh hoặc có mùi hôi.
• Giảm thính lực tạm thời: Tai bị viêm sẽ ảnh hưởng đến khả năng truyền âm thanh.

Nếu các triệu chứng kéo dài hơn 2 - 3 ngày hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, mẹ bầu nên đến bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.​

Điều trị viêm tai giữa khi mang thai như thế nào?

Điều trị viêm tai giữa khi mang thai cần sự kết hợp giữa phác đồ y khoa và chăm sóc tại nhà đúng cách. Khi phát hiện dấu hiệu viêm tai giữa trong thai kỳ, mẹ bầu tuyệt đối không nên tự ý điều trị tại nhà hoặc dùng thuốc không rõ nguồn gốc. Việc điều trị cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa nhằm đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé. Hướng điều trị bệnh viêm tai giữa tại nhà thường được áp dụng bao gồm:

Điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ

Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng để đưa ra chẩn đoán cũng như phương pháp điều trị phù hợp. Cụ thể:

• Dùng thuốc kháng sinh: Bác sĩ sẽ dựa trên tình trạng bệnh để kê đơn thuốc phù hợp. Trong nhiều trường hợp, có thể cần sử dụng kháng sinh an toàn cho thai kỳ hoặc các loại thuốc nhỏ tai, giảm viêm được phép dùng cho phụ nữ mang thai. Việc dùng thuốc cần tuyệt đối tuân thủ liều lượng và thời gian điều trị.
• Thuốc không kê đơn: Một số loại thuốc giảm đau, chống viêm như paracetamol, thuốc nhỏ tai không chứa kháng sinh cũng có thể được chỉ định. Tuy nhiên, cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tránh gây ảnh hưởng đến thai nhi.
• Phẫu thuật khi cần thiết: Nếu tình trạng viêm nặng, có thể xuất hiện chỉ định can thiệp như chọc hút dịch hoặc dẫn lưu mủ. Tuy nhiên, phương pháp này hiếm khi áp dụng trong thai kỳ và chỉ thực hiện khi bắt buộc.

Biện pháp điều trị hỗ trợ tại nhà

Bên cạnh điều trị y tế, mẹ bầu có thể áp dụng một số cách chăm sóc nhẹ nhàng tại nhà để cải thiện triệu chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục như:

• Làm sạch vùng tai ngoài bằng khăn mềm, tránh dùng vật nhọn hoặc tăm bông.
• Tránh để nước vào tai, đặc biệt là khi tắm hoặc bơi lội.
• Chườm ấm vùng tai để giảm đau và thúc đẩy tuần hoàn máu.
• Áp dụng mẹo dân gian như nhỏ một vài giọt dầu oliu ấm vào tai sau khi hỏi ý kiến bác sĩ.

Biện pháp phòng ngừa viêm tai giữa khi mang thai

Để giảm nguy cơ mắc viêm tai giữa trong thai kỳ, mẹ bầu nên: 

• Tiêm vắc xin: Tiêm vắc xin cúm, vắc xin phế cầu tại Tiêm chủng Long Châu để phòng các bệnh viêm phổi, viêm tai giữa... trong thai kỳ.​
• Vệ sinh tai đúng cách: Chỉ sử dụng tăm bông để vệ sinh bên ngoài tai, không thọc sâu vào trong.​
• Tránh tiếp xúc với người bị bệnh: Hạn chế tiếp xúc với người bị cảm cúm hoặc các bệnh về tai mũi họng.​
• Giữ ấm cơ thể: Đặc biệt là vùng đầu và cổ, tránh để cơ thể bị lạnh.​
• Tăng cường sức đề kháng: Ăn uống đầy đủ dưỡng chất, tập thể dục nhẹ nhàng và nghỉ ngơi hợp lý.

Tóm lại, viêm tai giữa khi mang thai là bệnh lý không hiếm gặp nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị an toàn nếu phát hiện sớm. Mẹ bầu cần chú ý đến sức khỏe, tuyệt đối không tự ý dùng thuốc và nên tham khảo ý kiến bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường để có một thai kỳ khỏe mạnh.