Cách chữa viêm tai giữa dứt điểm ở trẻ hay bị tái phát

Hiện nay, cách chữa viêm tai giữa dứt điểm không chỉ dừng lại ở việc sử dụng thuốc mà còn bao gồm chăm sóc đúng cách và phòng ngừa tái phát. Tùy thuộc vào mức độ viêm, phương pháp điều trị có thể khác nhau từ dùng thuốc, hút dịch tai cho đến can thiệp phẫu thuật khi cần thiết. Việc hiểu rõ cách chữa viêm tai giữa dứt điểm sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong điều trị và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Những đối tượng dễ mắc viêm tai giữa

Viêm tai giữa thường phát sinh khi chức năng vòi nhĩ bị rối loạn. Bình thường, vòi nhĩ giúp điều hòa áp suất giữa môi trường bên ngoài và khoang tai giữa. Khi vòi nhĩ không vận hành tốt, áp lực âm trong tai giữa sẽ hình thành, ngăn cản việc thoát dịch. Điều này khiến dịch tích tụ phía sau màng nhĩ, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn hoặc virus sinh sôi, gây ra viêm tai giữa.

Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trong giai đoạn từ 1 đến 3 tuổi. Theo thống kê, có tới 80% trẻ từng bị ít nhất một lần viêm tai giữa cấp và gần 90% trẻ từng trải qua viêm tai giữa có dịch trước khi vào tuổi đi học.

Nguy cơ mắc bệnh chịu ảnh hưởng bởi cả yếu tố cá nhân và môi trường. Các yếu tố nội tại bao gồm tuổi còn nhỏ, nam giới, tiền sử gia đình có người từng mắc viêm tai giữa, các dị tật bẩm sinh vùng mặt (như hở hàm ếch), tình trạng dị ứng, miễn dịch yếu, hay mắc các bệnh đường hô hấp trên.

Môi trường sống cũng đóng vai trò đáng kể. Trẻ tiếp xúc với khói thuốc, đi nhà trẻ đông người, hay sử dụng núm ti giả thường có nguy cơ cao hơn. Trong khi đó, việc bú sữa mẹ có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. Ở những khu vực còn thiếu thốn, như các nước đang phát triển, nguy cơ tăng cao do điều kiện vệ sinh kém, nước không đảm bảo, suy dinh dưỡng, tiếp cận dịch vụ y tế hạn chế, cũng như các bệnh lý nền như HIV, lao hay sốt rét.

Nguyên tắc cách chữa viêm tai giữa dứt điểm giúp ngăn ngừa tái phát

Khoảng 1/3 số trẻ mắc viêm tai giữa có xu hướng bị tái phát nhiều lần, gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, sinh hoạt và tâm lý của trẻ. Tình trạng tái phát thường xuyên làm tăng nguy cơ nhiễm trùng chồng lặp, khiến trẻ phải dùng kháng sinh nhiều đợt, từ đó dẫn đến nguy cơ kháng thuốc. Để hỗ trợ điều trị hiệu quả và ngăn ngừa viêm tai giữa tái phát ở trẻ, phụ huynh cần đặc biệt chú ý thực hiện đúng theo các nguyên tắc sau:

Sử dụng kháng sinh hợp lý

Nhiều phụ huynh thường nghĩ rằng cứ viêm tai giữa là phải dùng kháng sinh, nhưng thực tế không phải lúc nào cũng cần thiết. Bệnh viêm tai giữa ở trẻ có thể chia thành ba mức độ là nhẹ, vừa và nặng. Việc dùng kháng sinh chỉ nên áp dụng khi trẻ ở mức độ trung bình hoặc nặng, còn những trường hợp nhẹ thường không cần thiết.

Trong số các loại thuốc được sử dụng, kháng sinh có chứa amoxicillin kết hợp với clavulanate là lựa chọn hàng đầu vì đây là hoạt chất hiệu quả trong việc tiêu diệt vi khuẩn gây viêm tai. Nếu cha mẹ không cho trẻ dùng đúng loại thuốc, nguy cơ bệnh không được điều trị triệt để và dễ tái phát là rất cao. 

Tuân thủ đủ liều lượng

Mỗi đơn thuốc điều trị viêm tai giữa đều được bác sĩ kê dựa trên nhiều yếu tố cụ thể như độ tuổi, cân nặng, mức độ viêm nhiễm và tình trạng sức khỏe hiện tại của trẻ. Đây là cơ sở quan trọng để xác định liều lượng thuốc phù hợp nhằm đạt hiệu quả điều trị tốt nhất mà vẫn đảm bảo an toàn cho trẻ. Nếu cha mẹ cho trẻ dùng sai liều, dù là ít hơn hay nhiều hơn khuyến cáo đều có thể dẫn đến hậu quả không mong muốn. Vì vậy, tuân thủ đúng liều lượng mà bác sĩ đã chỉ định là một nguyên tắc quan trọng, giúp quá trình điều trị đạt hiệu quả tối ưu và hạn chế tối đa nguy cơ bệnh tái phát hoặc kháng thuốc.

Dùng thuốc đúng thời gian

Thời gian điều trị viêm tai giữa có thể khác nhau tùy theo từng trường hợp cụ thể. Nhiều phụ huynh thấy con hết sốt, đỡ đau tai sau vài ngày uống thuốc liền dừng lại. Tuy nhiên, đây là thói quen không nên vì vi khuẩn gây bệnh vẫn có thể tồn tại và quay trở lại khi điều kiện thuận lợi. Để phòng tránh tái phát, phụ huynh cần đảm bảo trẻ uống thuốc đủ ngày như bác sĩ đã hướng dẫn.

Cách điều trị viêm tai giữa hiệu quả, an toàn

Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị viêm tai giữa, trong đó điều trị nội khoa vẫn là lựa chọn phổ biến nhất, đặc biệt ở giai đoạn đầu của bệnh. Kháng sinh đường uống thường được ưu tiên sử dụng, và việc lựa chọn loại kháng sinh phù hợp dựa vào loại vi khuẩn thường gặp gây bệnh hoặc tốt nhất là theo kết quả kháng sinh đồ sau khi cấy dịch mủ tai.

Thời gian điều trị cho trẻ dưới 2 tuổi hoặc bệnh nặng nên dùng 10 ngày, đối với trẻ trên 2 tuổi hoặc bệnh nhẹ nên dùng 5 - 7 ngày. Trường hợp màng nhĩ chưa thủng, chỉ cần điều trị đường uống mà không cần dùng thuốc nhỏ tai hoặc rửa tai. Nếu màng nhĩ bị thủng, có thể sử dụng thuốc nhỏ tai an toàn trong khoảng 3 - 4 ngày đầu để tránh hình thành khối mủ lớn gây tắc nghẽn, sau đó tiến hành rửa bằng dung dịch nước muối sinh lý. Bên cạnh đó, một số kỹ thuật hỗ trợ như thông vòi tai và bơm thuốc vào vòi nhĩ cũng được chỉ định khi cần thiết.

Với những trường hợp điều trị bằng kháng sinh không đạt hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định thủ thuật rạch màng nhĩ để đặt ống dẫn lưu nhĩ (ống thông Diablo). Nếu bệnh đi kèm với viêm đường hô hấp trên do VA hoặc amidan quá phát, có thể cần can thiệp nạo VA hoặc cắt amidan. Trong những tình huống bệnh diễn biến nặng hoặc xuất hiện biến chứng nguy hiểm, can thiệp ngoại khoa như phẫu thuật hòm nhĩ hoặc khoét xương chũm có thể là cách chữa viêm tai giữa dứt điểm bắt buộc để bảo tồn sức khỏe thính lực.

Lưu ý khi điều trị viêm tai giữa

Trong một số trường hợp, cơ thể có thể tự phục hồi nhờ cơ chế miễn dịch, khiến tình trạng viêm tai giữa cải thiện sau khoảng 2 - 3 ngày mà không cần điều trị đặc hiệu. Vì vậy, việc theo dõi sát tình trạng sức khỏe và mức độ tiến triển của bệnh là bước quan trọng trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp điều trị nào.

Kháng sinh là biện pháp thường được chỉ định để rút ngắn thời gian điều trị trong các trường hợp nhiễm khuẩn, nhưng nếu nguyên nhân gây bệnh là do virus, thuốc kháng sinh sẽ không đem lại hiệu quả. Do đó, việc dùng thuốc cần được bác sĩ chỉ định dựa trên nguyên nhân, tình trạng bệnh và độ tuổi của bệnh nhân, tránh tự ý mua thuốc về sử dụng.

Một số biện pháp hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng tại nhà có thể thực hiện bao gồm dùng thuốc giảm đau hạ sốt không kê đơn theo đúng hướng dẫn, chườm khăn ấm lên vùng tai bị đau, vệ sinh nhẹ nhàng vùng tai nếu có dịch rỉ bằng bông gạc hoặc khăn sạch.

Tuyệt đối không nên đưa vật lạ vào trong tai để lấy ráy tai hoặc dịch bên trong. Hạn chế để nước hoặc dầu gội tiếp xúc với tai trong thời gian viêm. Việc sử dụng kháng sinh không đúng chỉ định có thể gây kháng thuốc, làm tăng nguy cơ biến chứng về sau và khiến điều trị trở nên khó khăn hơn.

Người bệnh khi đến khám tai giữa nên thông báo cho bác sĩ về tiền sử bệnh, dị ứng thuốc (nếu có), các yếu tố di truyền trong gia đình, hoặc những triệu chứng liên quan khác để việc chẩn đoán và điều trị đạt hiệu quả tối ưu.

Để phòng tránh các biến chứng nguy hiểm và giúp bệnh nhanh hồi phục, việc phát hiện sớm và điều trị đúng hướng là rất quan trọng. Mỗi trường hợp viêm tai giữa cần được đánh giá kỹ lưỡng để lựa chọn phương pháp phù hợp, từ dùng thuốc, chăm sóc tại nhà cho đến can thiệp y khoa nếu cần thiết. Hy vọng rằng những chia sẻ trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách chữa viêm tai giữa dứt điểm và chăm sóc tai - mũi - họng hiệu quả cho bản thân và gia đình.

Tiêm vắc xin đầy đủ giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và phát triển khỏe mạnh toàn diện. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín được nhiều phụ huynh tin chọn với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, quy trình tiêm chủng được thực hiện an toàn, cùng với hệ thống bảo quản vắc xin đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quy định. Đặc biệt, trung tâm còn có chính sách nhắc lịch tiêm miễn phí và không gian thân thiện với trẻ nhỏ. Quý phụ huynh vui lòng liên hệ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua số hotline miễn phí 18006928 để được tư vấn và đặt lịch tiêm cho bé.