Viêm niệu đạo là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và cách điều trị

Viêm niệu đạo là gì? 

Viêm niệu đạo là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở niệu đạo, ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể. Đây là một bệnh lý phổ biến, có thể gặp ở cả nam lẫn nữ, nhưng thường được chú ý hơn ở nam giới vì có biểu hiện rõ ràng hơn. Viêm niệu đạo có thể do vi khuẩn, virus, nấm hoặc do các tác nhân không nhiễm trùng như kích ứng hóa chất, chấn thương hoặc dị ứng.

Tuy là một bệnh lý không quá nguy hiểm nếu phát hiện và điều trị sớm, nhưng viêm niệu đạo có thể gây biến chứng nghiêm trọng như viêm tinh hoàn, vô sinh, nhiễm trùng lan rộng nếu không được điều trị đúng cách.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm niệu đạo

Triệu chứng của viêm niệu đạo có thể khác nhau tùy theo nguyên nhân và giới tính:

Ở nam giới, triệu chứng có thể gặp phải gồm:

• Cảm giác nóng rát hoặc đau khi tiểu.
• Dịch tiết bất thường từ dương vật (màu trắng, vàng, xanh).
• Ngứa hoặc khó chịu ở niệu đạo.
• Đau khi xuất tinh hoặc khi quan hệ tình dục.
• Đôi khi có máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch.

Ở nữ giới, các triệu chứng nhận biết như sau:

• Khó chịu hoặc đau khi đi tiểu.
• Tăng tần suất tiểu tiện, tiểu gấp.
• Đau bụng dưới hoặc vùng chậu.
• Khí hư bất thường, có mùi hôi.
• Cảm giác nóng rát vùng âm đạo.

Triệu chứng có thể nhẹ hoặc không rõ ràng, đặc biệt ở nữ giới, điều này khiến bệnh dễ bị bỏ qua và không được điều trị kịp thời.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh viêm niệu đạo

Nếu không điều trị kịp thời, viêm niệu đạo có thể dẫn đến các biến chứng:

Ở nam giới:

• Viêm tinh hoàn hoặc mào tinh hoàn;
• Viêm tuyến tiền liệt;
• Hẹp niệu đạo do sẹo;
• Vô sinh do tổn thương đường dẫn tinh.

Ở nữ giới:

• Viêm cổ tử cung, viêm âm đạo, viêm nội mạc tử cung.
• Viêm vùng chậu, một tình trạng có thể dẫn đến vô sinh.
• Mang thai ngoài tử cung do tắc vòi trứng.
• Nguy cơ lây nhiễm cho thai nhi nếu mang thai.

Biến chứng chung:

• Nhiễm trùng đường tiết niệu trên (viêm bàng quang, thận).
• Tăng nguy cơ lây lan cho bạn tình nếu nguyên nhân do lây qua đường tình dục.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên đi khám bác sĩ ngay khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ viêm niệu đạo, đặc biệt là:

• Đau hoặc rát khi đi tiểu kéo dài.
• Tiểu nhiều lần, tiểu rắt, tiểu đục, có máu trong nước tiểu.
• Dịch tiết từ niệu đạo hoặc âm đạo bất thường.
• Đau bụng dưới không rõ nguyên nhân.
• Có quan hệ tình dục không an toàn trước đó.

Không nên tự ý dùng thuốc, đặc biệt là kháng sinh, vì có thể làm sai lệch kết quả xét nghiệm và gây kháng thuốc.

Nguyên nhân dẫn đến viêm niệu đạo

Nguyên nhân gây viêm niệu đạo có thể là do vi khuẩn, virus, nấm hoặc các tác nhân không do nhiễm trùng khác.

Do vi khuẩn lây qua đường tình dục:

• Neisseria gonorrhoeae (gây bệnh lậu).
• Chlamydia trachomatis, nguyên nhân phổ biến gây viêm niệu đạo không do lậu.
• Mycoplasma genitalium, Ureaplasma urealyticum, Trichomonas vaginalis.

Do vi khuẩn không lây qua đường tình dục:

• Escherichia coli (E. coli), vi khuẩn thường trú ở ruột, dễ xâm nhập vào niệu đạo.
• Vi khuẩn từ hậu môn lây lan sang vùng niệu đạo do vệ sinh không đúng cách.

Do virus hoặc nấm:

• Herpes simplex virus (HSV), cytomegalovirus (CMV), Human Papillomavirus (HPV).
• Candida albicans (nấm men) ở người suy giảm miễn dịch hoặc sử dụng kháng sinh kéo dài.

Nguyên nhân không do nhiễm trùng:

• Dị ứng với sản phẩm vệ sinh, chất bôi trơn, bao cao su.
• Kích ứng từ hóa chất, chất tẩy rửa.
• Tổn thương cơ học do quan hệ tình dục mạnh, thủ dâm thô bạo, đặt ống thông tiểu.

Bên cạnh đó, “Viêm niệu đạo có lây không?” là một câu hỏi thường được người bệnh nhắc đến. Câu trả lời là viêm niệu đạo có thể lây, đặc biệt khi nguyên nhân do vi khuẩn lây truyền qua đường tình dục. Vì vậy, tùy vào nguyên nhân gây bệnh, có thể xem viêm niệu đạo là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD).

Những ai có nguy cơ mắc phải viêm niệu đạo?

Các đối tượng sẽ có nguy cơ mắc viêm niệu đạo cao hơn bao gồm:

• Người có nhiều bạn tình;
• Người có quan hệ tình dục không an toàn (không dùng bao cao su);
• Người có tiền sử mắc các bệnh lây qua đường tình dục;
• Nam giới chưa cắt bao quy đầu;
• Người có hệ miễn dịch yếu (HIV, ung thư, sử dụng corticoid lâu dài).

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải viêm niệu đạo

Một số yếu tố liên quan có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm niệu đạo, có thể kể đến như:

• Vệ sinh kém, đặc biệt là sau khi quan hệ hoặc đi vệ sinh.
• Thói quen nhịn tiểu kéo dài.
• Sử dụng dung dịch vệ sinh không phù hợp.
• Đặt ống thông tiểu hoặc các can thiệp y tế không đảm bảo vô trùng.
• Quan hệ tình dục thô bạo, làm tổn thương niệu đạo.

Phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm viêm niệu đạo

Bác sĩ sẽ thực hiện các bước sau để chẩn đoán tình trạng viêm niệu đạo, bao gồm:

• Thăm khám lâm sàng: Hỏi tiền sử, triệu chứng, quan sát tổn thương ngoài.
• Xét nghiệm nước tiểu: Phát hiện bạch cầu, vi khuẩn.
• Nhuộm Gram dịch tiết niệu đạo: Xác định vi khuẩn Gram âm hoặc dương.
• Nuôi cấy vi sinh: Giúp xác định loại vi khuẩn và độ nhạy cảm kháng sinh.
• PCR hoặc test nhanh: Dò tìm DNA/RNA của vi khuẩn như Chlamydia, Gonorrhea.

Điều trị viêm niệu đạo

Nội khoa

Điều trị nội khoa bao gồm sử dụng các thuốc, tùy thuộc vào nguyên nhân gây viêm niệu đạo như sau:

• Kháng sinh: Là lựa chọn chính, được kê đơn tùy theo nguyên nhân cụ thể. Thường dùng là azithromycin, doxycycline, ceftriaxone, metronidazole.
• Thuốc kháng virus: Dùng nếu nguyên nhân do HSV hoặc CMV.
• Thuốc kháng nấm: Dành cho viêm do Candida.

Ngoại khoa

Điều trị ngoại khoa sẽ được chỉ định trong một số trường hợp như:

• Áp dụng trong các trường hợp biến chứng như hẹp niệu đạo cần nong, tạo hình.
• Dẫn lưu mủ, xử trí áp xe nếu có viêm lan tỏa.

Những thói quen sinh hoạt giúp hạn chế diễn tiến của viêm niệu đạo

Chế độ sinh hoạt:

Bạn có thể giúp hạn chế diễn tiến của bệnh bằng các biện pháp sau:

• Vệ sinh vùng kín đúng cách, sạch sẽ mỗi ngày, đặc biệt sau quan hệ.
• Uống đủ nước để tăng lượng tiểu và làm sạch đường niệu.
• Không nhịn tiểu, nên đi tiểu sau khi quan hệ tình dục.
• Tránh sử dụng các sản phẩm có mùi hương mạnh hoặc gây kích ứng.

Chế độ dinh dưỡng:

Chế độ dinh dưỡng lành mạnh cũng giúp hỗ trợ, bao gồm:

• Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, rau xanh, trái cây để tăng sức đề kháng.
• Tránh rượu bia, đồ uống có cồn hoặc caffeine vì có thể gây kích ứng bàng quang.
• Hạn chế ăn cay, mặn, các yếu tố có thể làm tăng cảm giác khó chịu khi tiểu.

Phòng ngừa viêm niệu đạo

Hiện nay, chưa có vắc xin đặc hiệu nào phòng ngừa viêm niệu đạo do các tác nhân lây truyền qua đường tình dục như Chlamydia hay lậu cầu. Tuy nhiên, một số tác nhân khác có thể gây viêm niệu đạo gián tiếp, chẳng hạn như virus HPV, thường gặp ở nữ giới, thì đã có vắc xin phòng ngừa hiệu quả, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý vùng sinh dục và đường niệu. 

Bên cạnh đó, bạn có thể phòng ngừa một số nguyên nhân viêm niệu đạo bằng cách sinh hoạt như sau:

• Quan hệ tình dục an toàn, dùng bao cao su.
• Khám phụ khoa hoặc nam khoa định kỳ.
• Giáo dục sức khỏe tình dục và vệ sinh cá nhân.
• Tránh dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn tắm, đồ lót.

Viêm niệu đạo là bệnh lý thường gặp nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát hiệu quả nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Việc chủ động bảo vệ sức khỏe sinh dục tiết niệu, giữ gìn vệ sinh cá nhân, quan hệ tình dục an toàn và tái khám định kỳ đóng vai trò rất quan trọng trong phòng ngừa và hạn chế tái phát. Mỗi người nên tự trang bị cho mình kiến thức y khoa chính xác và lựa chọn cơ sở y tế uy tín để được tư vấn, chẩn đoán và điều trị kịp thời, giúp bảo vệ sức khỏe sinh sản và chất lượng cuộc sống lâu dài.

Ngoài việc điều trị đúng cách, phòng ngừa vẫn luôn là yếu tố then chốt trong bảo vệ sức khỏe lâu dài. Trung tâm tiêm chủng Long Châu cung cấp các loại vắc xin uy tín, chất lượng cao, cùng đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm sẽ tư vấn và đồng hành cùng bạn trong hành trình bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng. Hãy chủ động tiêm ngừa, chủ động phòng bệnh, để mỗi ngày trôi qua là một ngày khỏe mạnh và an tâm hơn.