Vị trí tiêm vắc xin bại liệt​ ở đâu trên cơ thể?

Tiêm vắc xin bại liệt là một trong những mũi tiêm quan trọng giúp bảo vệ bé khỏi nguy cơ mắc căn bệnh nguy hiểm. Tuy nhiên, nhiều bậc cha mẹ vẫn lo lắng về vị trí tiêm vắc xin bại liệt​ ở đâu trên cơ thể, bé có đau hay gặp tác dụng phụ gì không.

Vì sao cần tiêm phòng vắc xin bại liệt?

Năm 2019, số ca mắc bệnh bại liệt trên thế giới đã đạt mức cao nhất trong vòng 5 năm, với 175 trường hợp được ghi nhận. Con số này tăng gấp 5,3 lần so với 33 trường hợp vào năm 2018 và gần 8 lần so với 22 trường hợp năm 2017. Đáng lo ngại hơn, bên cạnh các ca bại liệt do virus hoang dã, thế giới còn ghi nhận 339 trường hợp mắc bệnh do virus bại liệt từ vắc xin biến đổi di truyền (cVDPV) tại nhiều quốc gia. Điều này cho thấy, mặc dù đã có những tiến bộ đáng kể trong công tác phòng chống bại liệt, nguy cơ lây lan của bệnh vẫn chưa hoàn toàn bị loại bỏ.

Tại Việt Nam, trước khi vắc xin bại liệt ra đời, căn bệnh này từng là một trong những nguyên nhân gây tử vong và để lại di chứng nghiêm trọng cho trẻ dưới 5 tuổi. Tuy nhiên, nhờ triển khai rộng rãi chương trình tiêm chủng, Việt Nam đã chính thức thanh toán bệnh bại liệt từ năm 2000. Trong hơn hai thập kỷ qua, nước ta đã duy trì thành công thành quả này, góp phần bảo vệ sức khỏe trẻ em và giảm thiểu gánh nặng y tế do bệnh bại liệt gây ra.

Dù vậy, trong bối cảnh toàn cầu hóa và giao thương quốc tế ngày càng phát triển, nguy cơ xâm nhập và lây lan virus bại liệt vẫn còn hiện hữu. Để bảo vệ thành quả thanh toán bệnh, hệ thống y tế dự phòng tại Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh các chương trình tuyên truyền, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của tiêm phòng. Ngoài việc duy trì lịch tiêm chủng định kỳ cho trẻ, Bộ Y tế còn tổ chức các chiến dịch uống vắc xin bổ sung tại những khu vực có nguy cơ cao.

Tiêm phòng vắc xin bại liệt là biện pháp hiệu quả nhất giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại virus polio, ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh. Khi được tiêm chủng đầy đủ, trẻ sẽ có khả năng miễn dịch, giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ nhập viện, tàn tật suốt đời hoặc thậm chí tử vong. Nhờ đó, không chỉ bảo vệ sức khỏe cá nhân, mà còn góp phần xây dựng miễn dịch cộng đồng, ngăn chặn sự bùng phát trở lại của bệnh.

Mặc dù bại liệt đã được kiểm soát tốt trong nhiều năm qua, nhưng không thể chủ quan trước nguy cơ tái xuất hiện của bệnh. Việc duy trì chương trình tiêm chủng vắc xin bại liệt là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn cho thế hệ tương lai, đồng thời giúp Việt Nam tiếp tục giữ vững thành quả trong cuộc chiến chống lại căn bệnh nguy hiểm này.

Các loại vắc xin bại liệt

Bệnh bại liệt là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus Polio gây ra, có thể dẫn đến tê liệt và biến chứng nghiêm trọng. Hiện nay, tiêm vắc xin bại liệt là phương pháp hiệu quả nhất giúp phòng ngừa bệnh và ngăn chặn nguy cơ lây lan trong cộng đồng. Vắc xin bại liệt đơn độc và vắc xin phối hợp là hai hình thức chủ yếu đang được sử dụng rộng rãi.

Vắc xin bại liệt đơn

Vắc xin bại liệt đơn độc bao gồm hai loại chính: Vắc xin dạng uống (OPV) và vắc xin dạng tiêm (IPV).

Vắc xin bại liệt uống (OPV) được chế tạo từ virus bại liệt sống đã bị làm yếu, giúp kích thích cơ thể sinh kháng thể một cách tự nhiên nhưng không gây bệnh. OPV có thể chứa một, hai hoặc ba loại virus bại liệt. Vắc xin này được sử dụng bằng cách nhỏ trực tiếp dạng lỏng vào miệng, giúp dễ sử dụng đối với trẻ em.

Vắc xin bại liệt tiêm (IPV) chứa virus bại liệt đã bị tiêu diệt hoàn toàn, ngăn chặn virus nhân lên trong cơ thể. IPV chứa ba type virus bại liệt 1, 2 và 3, giúp bảo vệ cơ thể trước nguy cơ nhiễm bệnh. Vắc xin này được tiêm bằng đường tiêm bắp hoặc dưới da, với vị trí tiêm thường là cánh tay hoặc đùi, tùy thuộc vào độ tuổi người tiêm.

Do mỗi loại vắc xin có cơ chế tác động khác nhau, người tiêm nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để chọn vắc xin phù hợp nhất.

Vắc xin bại liệt phối hợp

Nhằm tăng cường hiệu quả phòng chống bệnh và giảm số mũi tiêm cho trẻ em, các nhà sản xuất đã tích hợp vắc xin bại liệt vào các loại vắc xin phối hợp. Dưới đây là một số vắc xin phối hợp phổ biến:

• Tetraxim (4 trong 1): Phòng ngừa bốn bệnh bao gồm bại liệt, uốn ván, ho gà và bạch hầu.

• Pentaxim (5 trong 1): Ngăn ngừa năm bệnh: Bại liệt, uốn ván, ho gà, bạch hầu và nhiễm khuẩn do HIB.

• Infanrix Hexa và Hexaxim (6 trong 1): Giúp phòng sáu bệnh: bại liệt, ho gà, bạch hầu, uốn ván, viêm gan B và bệnh do vi khuẩn HIB.

Việc lựa chọn vắc xin phụ thuộc vào nhu cầu phòng ngừa, độ tuổi, tình trạng sức khỏe và điều kiện tài chính của người tiêm. Việc tham khảo ý kiến bác sĩ giúp đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tốt nhất.

Vị trí tiêm vắc xin bại liệt​ ở đâu trên cơ thể?

Vị trí tiêm vắc xin bại liệt phụ thuộc vào loại vắc xin được sử dụng:

Vắc xin bại liệt đơn

Vắc xin bại liệt bất hoạt (IPV - Inactivated Poliovirus Vaccine, vắc xin tiêm): Được tiêm dưới da hoặc tiêm bắp. Thường được tiêm vào mặt trước ngoài của đùi đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, hoặc cánh tay (cơ delta) đối với trẻ lớn và người lớn.

Vắc xin bại liệt uống (OPV - Oral Poliovirus Vaccine): Đây là vắc xin dạng nhỏ giọt và được nhỏ trực tiếp vào miệng.

Tùy theo chương trình tiêm chủng quốc gia và khuyến nghị của tổ chức y tế, trẻ em thường được tiêm hoặc uống vắc xin bại liệt theo lịch trình cụ thể để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh.

Vắc xin bại liệt phối hợp

Vắc xin phối hợp Tetraxim (4 trong 1): Vị trí tiêm phù hợp là mặt trước - bên của đùi (khoảng một phần ba giữa) đối với trẻ nhỏ và vùng cơ Delta đối với trẻ lớn. Đối với bơm tiêm không gắn sẵn kim, cần lắp kim tiêm riêng vào đầu bơm tiêm bằng cách xoay chặt khoảng một phần tư vòng.

Vắc xin phối hợp Pentaxim (5 trong 1): Vắc xin Pentaxim được chỉ định tiêm bắp (ở mặt trước – bên đùi).

Vắc xin phối hợp Infanrix Hexa và Hexaxim (6 trong 1): Vị trí tiêm tại mặt trước - ngoài của phần trên đùi và vùng cơ delta ở trẻ lớn hơn (từ 15 tháng tuổi trở lên). Trước khi tiêm, phải lắc bơm tiêm nạp sẵn vắc xin hay lọ vắc xin để có được một hỗn dịch trắng đục đồng nhất.

Việc hiểu rõ vị trí tiêm vắc xin bại liệt giúp các bậc cha mẹ an tâm hơn khi đưa bé đi tiêm chủng, đồng thời đảm bảo hiệu quả bảo vệ tối ưu. Dù là tiêm bắp, tiêm dưới da hay uống, mỗi phương pháp đều đã được nghiên cứu để đảm bảo an toàn cho trẻ. Điều quan trọng là bố mẹ cần tuân thủ lịch tiêm chủng, theo dõi phản ứng của bé sau tiêm và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Chủ động bảo vệ con ngay từ hôm nay chính là cách tốt nhất để giúp bé phát triển khỏe mạnh, an toàn trước bệnh bại liệt.

Tiêm vắc xin bại liệt phối hợp cho trẻ tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là lựa chọn an toàn và hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho sức khỏe của bé. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp vắc xin bại liệt phối hợp từ các hãng dược uy tín, được kiểm định nghiêm ngặt, đảm bảo an toàn và hiệu quả miễn dịch cao cho bé. Bạn có thể liên hệ hotline 1800 6928 để được tư vấn và đặt lịch tiêm vắc xin bại liệt an toàn và chu đáo nhất nhé!