Vì sao nên tiêm vắc xin RSV cho mẹ bầu? Bảo vệ bé ngay từ trong bụng mẹ

Giai đoạn mang thai là lúc mẹ dành mọi yêu thương và sự chăm sóc tốt nhất cho bé. Tuy nhiên, có một mối nguy sức khỏe ít được chú ý nhưng lại là nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ sơ sinh phải nhập viện vì bệnh hô hấp: Virus hợp bào hô hấp (RSV). Trẻ mới sinh chưa có hệ miễn dịch hoàn thiện nên dễ bị tấn công và diễn tiến nặng nhanh.

Vì sao nên tiêm vắc xin RSV cho mẹ bầu?

Trẻ sơ sinh, đặc biệt là dưới 6 tháng tuổi, có nguy cơ cao bị RSV tấn công. Virus này có thể gây:

• Viêm tiểu phế quản.
• Viêm phổi.
• Suy hô hấp cần hỗ trợ thở.
• Giảm nguy cơ nhiễm RSV nặng và nhập viện trong những tháng đầu sau sinh.

Nhiều trường hợp dù đã điều trị vẫn có thể để lại ảnh hưởng lâu dài lên phổi và hệ hô hấp của trẻ.

Điều khiến nhiều phụ huynh bất ngờ là người lớn có thể nhiễm RSV nhưng chỉ biểu hiện triệu chứng như cảm nhẹ và vô tình truyền virus sang trẻ. Điều này làm tăng nguy cơ lây lan trong gia đình hoặc môi trường đông người.

Tiêm vắc xin RSV cho mẹ bầu là cách giúp xây dựng “hàng rào kháng thể” ngay từ trong bụng mẹ. Kháng thể từ mẹ sẽ truyền qua nhau thai, giúp bé có khả năng tự vệ khi vừa chào đời. Đây là lý do quan trọng trả lời cho câu hỏi vì sao nên tiêm vắc xin RSV cho mẹ bầu để giảm nguy cơ bé bị bệnh trong giai đoạn nhạy cảm.

Vắc xin RSV mang lại lợi ích thực tế cho cả mẹ và bé

Khi mẹ được tiêm vắc xin trong thai kỳ, cơ thể tạo ra kháng thể IgG chống RSV. Các kháng thể này:

• Truyền qua nhau thai cho con.
• Có thể bảo vệ bé trong vài tháng đầu đời, nhưng mức kháng thể sẽ giảm dần theo thời gian sau sinh.
• Bảo vệ chống lại các biến chứng đường hô hấp dưới.

Những lợi ích này giúp:

• Giảm nguy cơ nhiễm RSV nặng ở trẻ sơ sinh.
• Giảm tỉ lệ trẻ nhập viện vì suy hô hấp.
• Giảm áp lực chăm sóc và chi phí điều trị cho gia đình.

Về phía mẹ, sự yên tâm đóng vai trò lớn giúp sức khỏe tinh thần tốt hơn. Điều này hỗ trợ quá trình chăm sóc và phục hồi sau sinh thuận lợi.

Khi nắm được lý do vì sao nên tiêm vắc xin RSV cho mẹ bầu, mẹ sẽ chủ động hơn trong hành trình bảo vệ trẻ.

Khi nào mẹ bầu nên tiêm vắc xin RSV để đạt hiệu quả tối ưu?

Nghiên cứu cho thấy tuần thai 32 đến 36 là giai đoạn tối ưu để tiêm vắc xin RSV vì:

• Kháng thể đạt đỉnh và truyền sang bé hiệu quả.
• Bé có thể hưởng lợi ngay khi ra đời.
• Ít ảnh hưởng đến kế hoạch sinh của mẹ.

Thời điểm tiêm cũng có thể được cân nhắc dựa trên mùa RSV lưu hành ở từng khu vực. Ví dụ:

• Nếu mẹ dự sinh vào thời điểm RSV xuất hiện nhiều, việc tiêm phòng càng nên được cân nhắc.
• Nếu vùng sinh sống ghi nhận nhiều ca viêm đường hô hấp ở trẻ nhỏ, nên chủ động hỏi ý kiến bác sĩ sớm.

Tùy vào sức khỏe thai kỳ, bác sĩ sẽ đánh giá và hướng dẫn phù hợp cho từng mẹ bầu.

Tiêm vắc xin RSV cho mẹ bầu có an toàn không?

Việc bảo vệ sức khỏe cho thai phụ luôn cần thận trọng. Một số mẹ lo lắng liệu vắc xin RSV có gây ảnh hưởng tới thai nhi không?

Các nghiên cứu cập nhật ghi nhận:

• Không thấy tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh liên quan đến tiêm.
• Các tác dụng phụ thường ở mức nhẹ và thoáng qua.
• Mẹ và bé vẫn được theo dõi như những vắc xin thai kỳ khác.

Dù vậy, vẫn có những nhóm mẹ cần cân nhắc kỹ:

• Thai kỳ có biến chứng đặc biệt.
• Rối loạn đông máu hoặc từng phản ứng mạnh với vắc xin.
• Đang mắc bệnh cấp tính nặng.

Mỗi thai kỳ là duy nhất, nên việc tham khảo bác sĩ trước khi tiêm là điều cần thiết để đảm bảo phù hợp.

Vì sao mẹ bầu tại Việt Nam nên quan tâm đến việc tiêm vắc xin RSV?

Một số dữ liệu ghi nhận RSV lưu hành quanh năm ở vùng nhiệt đới như Việt Nam, với cao điểm vào mùa mưa/lạnh. Phụ huynh nên tham khảo ý kiến chuyên môn về thời điểm phù hợp. Trẻ có thể tiếp xúc virus từ:

• Anh chị em trong nhà đi học.
• Người lớn mang mầm bệnh nhưng không có triệu chứng nặng.
• Các môi trường công cộng như bệnh viện, nhà trẻ sau khi sinh.

Trẻ dưới 6 tháng lại chưa thể tự tiêm phòng và khả năng miễn dịch còn yếu. Vì thế, bảo vệ từ trong bụng mẹ trở thành một lựa chọn hữu ích khi mẹ băn khoăn vì sao nên tiêm vắc xin RSV cho mẹ bầu để phòng bệnh sớm cho con.

Ngay từ những giây phút đầu đời, hệ hô hấp của trẻ đã phải đối mặt nhiều nguy cơ từ virus trong môi trường sống. RSV là một trong những tác nhân phổ biến nhất gây viêm phổi và nhập viện ở trẻ sơ sinh.

Vì vậy, việc tiêm vắc xin RSV cho mẹ bầu ở thời điểm phù hợp giúp bé nhận được kháng thể tự nhiên, bảo vệ trẻ trong những tháng đầu còn non nớt. Hy vọng qua bài viết này, mẹ đã hiểu rõ hơn vì sao nên tiêm vắc xin RSV cho mẹ bầu và có thêm gợi ý để trao đổi cùng bác sĩ trong lần khám thai tiếp theo.