Vi khuẩn Neisseria meningitidis là gì? Cách phòng ngừa vi khuẩn Neisseria meningitidis

Vi khuẩn Neisseria meningitidis có thể gây ra nhiều bệnh nhiễm khuẩn nguy hiểm. Vậy vi khuẩn này lây lan như thế nào và có biện pháp nào để phòng tránh không? Để giúp bạn hiểu rõ hơn về vi khuẩn Neisseria meningitidis, Tiêm chủng Long Châu sẽ cung cấp thông tin chi tiết về vấn đề này. Hãy cùng tìm hiểu ngay để trang bị kiến thức và bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình nhé.

Tại sao vi khuẩn Neisseria meningitidis nguy hiểm đến sức khỏe con người?

Đặc điểm vi khuẩn Neisseria meningitidis

Neisseria meningitidis là một loại vi khuẩn có thể sống trong mũi họng mà không gây hại, nhưng trong một số trường hợp, nó có thể xâm nhập vào máu và gây ra bệnh nguy hiểm như viêm màng não mô cầu và nhiễm trùng huyết. Vi khuẩn này lây lan qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần với người mắc bệnh.

Khi xâm nhập vào cơ thể, vi khuẩn bám vào niêm mạc họng, sau đó vượt qua hàng rào bảo vệ để vào máu. Chúng có một lớp vỏ bảo vệ đặc biệt giúp tránh bị hệ miễn dịch tiêu diệt. Đặc biệt, vi khuẩn Neisseria meningitidis còn tiết ra độc tố mạnh, gây viêm nhiễm toàn cơ thể, sốt cao, sốc nhiễm trùng và phát ban, có thể dẫn đến tử vong trong vòng 24 giờ nếu không được điều trị kịp thời.

Triệu chứng của nhiễm trùng do vi khuẩn Neisseria meningitidis

Vi khuẩn Neisseria meningitidis trong một số trường hợp, nó có thể trở thành tác nhân gây bệnh nghiêm trọng, đặc biệt là viêm màng não và nhiễm trùng huyết. Ngoài ra, dù ít gặp hơn, vi khuẩn này cũng có thể gây viêm xoang.

• Viêm màng não và nhiễm trùng huyết: Đây là hai bệnh lý phổ biến và nguy hiểm nhất do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra. Viêm màng não là tình trạng viêm lớp màng bảo vệ xung quanh não và tủy sống, với các triệu chứng điển hình như sốt cao đột ngột, đau đầu dữ dội và cứng cổ. Nhiễm trùng huyết xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào máu, gây ra các triệu chứng như sốt, mệt mỏi, phát ban trên da và có thể tiến triển nhanh thành sốc nhiễm trùng nguy hiểm.

• Viêm xoang: Dù hiếm gặp hơn, vi khuẩn Neisseria meningitidis cũng có thể gây viêm xoang. Bệnh nhân bị viêm xoang do vi khuẩn này thường có triệu chứng giống viêm xoang thông thường, bao gồm nghẹt mũi, đau và nặng vùng mặt. Hầu hết các trường hợp có thể điều trị khỏi bằng kháng sinh, tuy nhiên, trong một số trường hợp nặng, có thể cần can thiệp phẫu thuật để loại bỏ ổ nhiễm trùng.

Việc nhận biết sớm các triệu chứng và điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Nếu có các dấu hiệu nghi ngờ, đặc biệt là triệu chứng viêm màng não hoặc nhiễm trùng huyết, cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.

Chẩn đoán và điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn Neisseria meningitidis

Chẩn đoán

Chẩn đoán nhiễm trùng do Neisseria meningitidis đòi hỏi sự kết hợp giữa đánh giá lâm sàng và các xét nghiệm đặc hiệu.

Đánh giá lâm sàng:

• Triệu chứng ban đầu: Sốt cao đột ngột, đau đầu dữ dội, cứng cổ, buồn nôn và nôn.

• Dấu hiệu nhiễm trùng huyết: Phát ban da, có thể bắt đầu bằng các tổn thương nhỏ như mẩn đỏ, sau đó tiến triển thành xuất huyết dưới da.

Xét nghiệm chẩn đoán:

• Chọc dò dịch não tủy: Lấy mẫu dịch não tủy để phân tích. Sự hiện diện của vi khuẩn trong dịch não tủy, đặc biệt là khi quan sát thấy song cầu gram âm, gợi ý mạnh mẽ nhiễm trùng do Neisseria meningitidis.

• Cấy máu và dịch não tủy: Phương pháp tiêu chuẩn vàng để xác định nhiễm trùng do Neisseria meningitidis là nuôi cấy vi khuẩn từ các mẫu dịch cơ thể vô trùng như máu hoặc dịch não tủy.

• Phản ứng chuỗi polymerase (PCR): Kỹ thuật PCR có thể phát hiện nhanh chóng và chính xác DNA của vi khuẩn, đặc biệt hữu ích khi bệnh nhân đã sử dụng kháng sinh trước đó, làm giảm khả năng nuôi cấy vi khuẩn thành công.

• Xét nghiệm huyết thanh học: Các phương pháp như ngưng kết latex có thể hỗ trợ chẩn đoán nhanh bằng cách phát hiện kháng nguyên của vi khuẩn trong các mẫu dịch cơ thể.

Điều trị

Việc điều trị sớm rất quan trọng để giảm tỷ lệ biến chứng và tử vong.

Điều trị bằng kháng sinh:

• Điều trị ban đầu: Khi nghi ngờ bệnh do vi khuẩn Neisseria meningitidis , cần sử dụng ngay kháng sinh phổ rộng như Cefotaxime hoặc Ceftriaxone để kiểm soát nhiễm trùng.

• Điều trị đặc hiệu: Nếu kết quả xét nghiệm xác nhận nhiễm Neisseria meningitidis, có thể tiếp tục dùng Cefotaxime hoặc Ceftriaxone. Nếu vi khuẩn nhạy cảm với Penicillin, có thể chuyển sang Penicillin G hoặc Ampicillin.

Thời gian điều trị: Thông thường, viêm màng não do Neisseria meningitidis được điều trị trong 5 - 7 ngày nếu không có biến chứng.

Chăm sóc hỗ trợ: Ngoài kháng sinh, bệnh nhân có thể cần bù nước, hỗ trợ hô hấp, kiểm soát huyết áp và theo dõi sát các biến chứng như sốc hoặc suy đa tạng.

Cách phòng ngừa vi khuẩn Neisseria meningitidis

Phòng ngừa vi khuẩn Neisseria meningitidis bằng cách:

• Tiêm vắc xin: Vắc xin Bexsero, Va-mengoc BC, Menactra bảo vệ chống 5 nhóm huyết thanh A, B, C, W, Y.

• Dự phòng kháng sinh: Người tiếp xúc gần bệnh nhân nên dùng kháng sinh để ngăn ngừa bệnh.

• Vệ sinh cá nhân: Rửa tay, che miệng khi ho, tránh dùng chung đồ cá nhân.

• Kiểm soát lây nhiễm: Nhân viên y tế cần dự phòng kháng sinh, bệnh nhân phải cách ly ít nhất 24 giờ sau điều trị.

Để phòng ngừa các bệnh nghiêm trọng do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các loại vắc xin sau:​

• Vắc xin Bexsero: Phòng ngừa bệnh não mô cầu do vi khuẩn Neisseria meningitidis nhóm B. Vắc xin này được chỉ định cho trẻ từ 2 tháng tuổi đến người lớn 50 tuổi.

• Vắc xin Menactra (ACYW-135): Phòng ngừa bệnh viêm màng não mô cầu do vi khuẩn Neisseria meningitidis thuộc các nhóm huyết thanh A, C, Y và W-135. ​

• Vắc xin Mengoc BC: Phòng ngừa bệnh viêm màng não mô cầu do vi khuẩn Neisseria meningitidis thuộc nhóm B và C. Vắc xin này được khuyến nghị tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi đến người lớn dưới 45 tuổi. ​

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp dịch vụ tiêm chủng chất lượng cao, an toàn, tiện lợi. Liên hệ ngay hotline 1800 6928 để đặt lịch hoặc nhận tư vấn trực tiếp từ chuyên viên y tế.

Việc tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch các loại vắc xin trên là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình trước nguy cơ mắc bệnh do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra.

Trên đây là thông tin giúp giải đáp thắc mắc: “Vi khuẩn Neisseria meningitidis là gì và nó ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?” cùng những kiến thức liên quan. Để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình, hãy tiêm phòng não mô cầu đúng lịch và đầy đủ để bảo vệ sức khỏe.