Vi khuẩn Klebsiella pneumoniae có đặc điểm gì? Nguy cơ gây bệnh nào?

Nhiễm trùng do Klebsiella Pneumoniae là một trong những loại nhiễm trùng nghiêm trọng, yêu cầu phải được can thiệp điều trị kịp thời, nếu không sẽ gây ra những tác động tiêu cực đối với sức khỏe của bệnh nhân. Theo dõi bài viết dưới đây của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để biết thông tin chi tiết về vi khuẩn Klebsiella Pneumoniae.

Đặc điểm của vi khuẩn Klebsiella pneumoniae

Vi khuẩn Klebsiella pneumoniae là một chủng vi khuẩn thuộc nhóm Klebsiella, trong đó phần lớn các loại đều có khả năng gây ra nhiều bệnh lý khác nhau ở người. Một số chủng khác có thể kể đến như:

• Klebsiella ozenae: Gây viêm mũi phân hủy (ozena), một căn bệnh hiếm gặp.
• Klebsiella rhinoscleromatis: Là tác nhân gây ra chứng xơ cứng mũi (rhinoscleroma).

Riêng Klebsiella pneumoniae là dạng trực khuẩn ngắn, bắt màu Gram âm, có nhiều hình thái khác nhau – đôi khi trông giống cầu khuẩn, đôi khi lại kéo dài hơn. Vi khuẩn này có bao polysaccharide bao quanh, không tạo bào tử và cũng không có khả năng di chuyển. Đây là loại phổ biến nhất trong nhóm, còn được biết đến với tên gọi phế trực khuẩn Friedlander, nổi bật với khả năng gây nhiễm trùng thứ phát ở đường hô hấp. Ngoài ra, nó còn là một vi khuẩn cơ hội, luôn sẵn sàng tấn công khi hệ miễn dịch của cơ thể bị suy yếu.

Nhiễm vi khuẩn Klebsiella pneumoniae khi nào nguy hiểm?

Thông thường, Klebsiella pneumoniae là loại vi khuẩn có thể tồn tại một cách bình thường trong hệ tiêu hóa của con người mà không gây ra tác hại rõ rệt. Tuy nhiên, khi cơ thể gặp các vấn đề sức khỏe, đặc biệt là khi hệ miễn dịch suy yếu, chúng có thể nhanh chóng xâm nhập vào các cơ quan khác, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Đây chính là thời điểm mà loại vi khuẩn này trở nên nguy hiểm.

Các trường hợp nhiễm khuẩn Klebsiella pneumoniae có thể liên quan đến nhiều bệnh lý khác nhau, bao gồm viêm phổi, nhiễm trùng vết thương, nhiễm trùng huyết, viêm đường tiết niệu và thậm chí là viêm màng não. Những người có thể trạng khỏe mạnh thường ít có nguy cơ mắc phải loại vi khuẩn này.

Tuy nhiên, đối với những người có hệ miễn dịch suy giảm, sức khỏe yếu, hoặc đang mang các vết thương nặng, nguy cơ bị nhiễm Klebsiella pneumoniae sẽ gia tăng đáng kể. Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng góp phần làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, bao gồm:

• Sử dụng kháng sinh kéo dài hoặc liên tục
• Phải dùng các thiết bị y tế hỗ trợ như máy thở hoặc ống thông tĩnh mạch

Vi khuẩn Klebsiella pneumoniae có thể gây bệnh gì?

Klebsiella pneumoniae là loại vi khuẩn có khả năng gây ra nhiều dạng nhiễm trùng ở các cơ quan khác nhau trong cơ thể. Cụ thể:

Viêm phổi

Khi vi khuẩn xâm nhập vào phổi, chúng có thể gây ra tình trạng viêm phổi với các biểu hiện thường gặp như:

• Sốt, rét run;
• Ho ra đờm vàng hoặc có lẫn máu;
• Khó thở, cảm giác hụt hơi;
• Đau nhói hoặc nặng ngực.

Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI)

Không phải lúc nào tình trạng nhiễm trùng đường tiểu cũng có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, một số dấu hiệu cảnh báo bao gồm:

• Đi tiểu nhiều lần, tiểu buốt hoặc tiểu rát;
• Nước tiểu có màu đục hoặc lẫn máu;
• Đau vùng lưng dưới hoặc vùng chậu;
• Cảm giác khó chịu vùng bụng dưới;
• Sốt nhẹ, đôi khi kèm theo ớn lạnh.

Nhiễm trùng da và mô mềm

Vi khuẩn K. pneumoniae có thể xâm nhập qua các vết thương hở, gây viêm nhiễm mô da hoặc mô dưới da – thường gặp sau phẫu thuật hoặc chấn thương. Các dấu hiệu bao gồm:

• Sốt;
• Sưng đỏ, đau và nóng tại vị trí bị nhiễm;
• Cảm giác đau nhức;
• Mệt mỏi, biểu hiện giống cảm cúm.

Xuất hiện vết loét hoặc tổn thương ở niêm mạc đường tiêu hóa như dạ dày, ruột non hoặc thực quản.

Viêm màng não

Tình trạng viêm màng não do Klebsiella pneumoniae thường xảy ra trong môi trường bệnh viện, với các biểu hiện:

• Sốt cao;
• Nhức đầu dữ dội;
• Cứng cổ.
• Ngoài ra, bệnh nhân có thể gặp thêm các triệu chứng như:
• Buồn nôn, nôn ói;
• Nhạy cảm với ánh sáng (chứng sợ sáng);
• Lú lẫn, thay đổi ý thức;
• Co giật (hiếm gặp).

Viêm nội nhãn

Đây là một tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng bên trong nhãn cầu, có thể gây ra các triệu chứng:

• Đau nhức và đỏ mắt;
• Chảy ghèn màu trắng hoặc vàng;
• Xuất hiện màng trên giác mạc;
• Nhạy cảm với ánh sáng;
• Thị lực mờ hoặc giảm.

Áp xe gan sinh mủ

Vi khuẩn K. pneumoniae có thể gây viêm gan mủ, thường kèm theo:

• Sốt cao;
• Đau tức ở vùng bụng trên bên phải;
• Buồn nôn, nôn;
• Tiêu chảy.

Mức độ triệu chứng thay đổi tùy thuộc vào mức độ lan rộng của nhiễm trùng và thể trạng của bệnh nhân.

Nhiễm trùng máu

Khi vi khuẩn đi vào dòng máu, tình trạng nhiễm trùng huyết có thể xảy ra. Dựa theo nguồn gốc, tình trạng này được chia làm hai loại:

• Nhiễm trùng máu nguyên phát: Vi khuẩn xâm nhập trực tiếp vào máu mà không có ổ nhiễm khác rõ ràng.
• Nhiễm trùng máu thứ phát: Vi khuẩn lan truyền từ ổ nhiễm khác (phổ biến nhất là từ phổi) vào hệ tuần hoàn.

Theo một nghiên cứu năm 2016, khoảng 50% trường hợp nhiễm Klebsiella trong máu có nguồn gốc từ nhiễm trùng phổi.

Biện pháp phòng nhiễm vi khuẩn Klebsiella pneumoniae

Vì vi khuẩn Klebsiella pneumoniae có khả năng lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp giữa người với người, việc duy trì thói quen rửa tay đúng cách và thường xuyên chính là biện pháp phòng ngừa hữu hiệu nhất. Thực hành vệ sinh tay một cách nghiêm ngặt sẽ giúp ngăn chặn sự lan truyền của vi khuẩn từ người này sang người khác.

Bạn nên rửa tay kỹ lưỡng trong những tình huống sau:

• Trước khi đưa tay lên chạm vào mắt, mũi hoặc miệng;
• Trước và sau khi chế biến thức ăn hoặc dùng bữa;
• Trước và sau khi xử lý vết thương hoặc thay băng;
• Sau khi hoàn tất các hoạt động vệ sinh cá nhân;
• Sau khi ho hoặc hắt hơi.

Bên cạnh các biện pháp vệ sinh cá nhân, việc tiêm phòng tuy không trực tiếp ngăn ngừa nhiễm khuẩn Klebsiella pneumoniae, nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc các biến chứng nặng nề, đặc biệt là viêm phổi.

Một trong những loại bệnh lý thường gặp do nhiễm khuẩn Klebsiella pneumoniae là viêm phổi – tình trạng dễ xảy ra ở người có sức đề kháng yếu. Do đó, việc tiêm vắc xin phòng phế cầu là một phương án được khuyến nghị để hạn chế nguy cơ mắc bệnh, giảm tỉ lệ nhập viện và tử vong do biến chứng hô hấp.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện cung cấp các loại vắc xin phế cầu chất lượng cao, bao gồm:

• Prevenar 13 (PCV13 – Hoa Kỳ) giúp phòng ngừa 13 chủng phế cầu phổ biến. Vắc xin phù hợp cho trẻ từ 6 tuần tuổi, người lớn và người cao tuổi.
• Pneumovax 23 (PPSV23 – Bỉ) có khả năng bảo vệ trước 23 chủng phế cầu. Vắc xin này được khuyến nghị cho người từ 2 tuổi trở lên, đặc biệt là người cao tuổi hoặc người mắc bệnh nền. Thường được chỉ định sau khi tiêm PCV để tăng hiệu quả bảo vệ.
• Vaxneuvance (PCV15 – Hà Lan) là loại vắc xin phế cầu mới được phát triển nhằm bảo vệ chống lại 15 chủng Streptococcus pneumoniae, trong đó có những chủng phổ biến gây bệnh nghiêm trọng ở người. PCV15 được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt sử dụng cho trẻ em từ 6 tuần tuổi và người lớn, bao gồm cả người cao tuổi.
• Synflorix (PCV10 – Bỉ) giúp ngăn ngừa 10 chủng phế cầu và thường được sử dụng cho trẻ em trong độ tuổi tiêm chủng mở rộng. 

Hãy đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và lựa chọn loại vắc xin phù hợp nhất với độ tuổi và tình trạng sức khỏe của bạn hoặc người thân. Tiêm phòng đúng thời điểm sẽ góp phần nâng cao sức đề kháng và hạn chế biến chứng nguy hiểm do nhiễm khuẩn, đặc biệt là các bệnh do vi khuẩn Klebsiella pneumoniae gây ra.