Vắc xin MR là gì? Những điều cần lưu ý khi tiêm phòng

Sởi và rubella là hai căn bệnh truyền nhiễm phổ biến, có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Để phòng ngừa hiệu quả, vắc xin MR đã được đưa vào chương trình tiêm chủng nhằm tạo miễn dịch cộng đồng và giảm nguy cơ lây lan bệnh. Vậy vắc xin MR có tác dụng như thế nào và ai cần tiêm chủng? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Vắc xin MR là gì?

Vắc xin MR (viết tắt của measles - rubella, tức sởi - rubella) được sản xuất bằng công nghệ sinh học tổng hợp nhằm tạo ra khả năng miễn dịch mạnh mẽ đối với hai căn bệnh sởi và rubella.

Vắc xin MR được xếp vào nhóm vắc xin sống giảm độc lực, có chứa virus sởi và rubella đã được làm suy yếu. Khi tiêm vào cơ thể, vắc xin giúp hệ miễn dịch hình thành phản ứng bảo vệ, giúp cơ thể sẵn sàng chống lại sự tấn công của virus trong tương lai.

Không giống như nhiều loại vắc xin ở dạng dung dịch, vắc xin MR có dạng bột khô màu trắng ngả vàng. Trước khi sử dụng, bột vắc xin cần được pha với một lọ dung dịch hoàn nguyên tiêu chuẩn để kích hoạt. Việc hòa tan đúng cách giúp đảm bảo hiệu quả và tính an toàn của vắc xin.

Quá trình pha chế vắc xin MR cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn đi kèm. Chỉ được sử dụng dung dịch hoàn nguyên đi kèm để pha vắc xin, vì việc thay thế bằng bất kỳ loại dung dịch nào khác có thể làm giảm hiệu quả của vắc xin và ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ mà nó mang lại.

Hiệu quả bảo vệ cơ thể của vắc xin MR như thế nào?

Vắc xin MR đã được kiểm chứng qua nhiều nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng trước khi chính thức được công nhận. Đây được xem là giải pháp tối ưu nhất để chủ động phòng ngừa bệnh sởi và rubella.

Một trong những lợi ích quan trọng của vắc xin MR là khả năng ngăn chặn hội chứng rubella bẩm sinh ở trẻ sơ sinh. Theo các nghiên cứu, vắc xin này có hiệu quả lên đến 95% trong việc phòng ngừa tình trạng này. Khi phụ nữ trong độ tuổi sinh sản được tiêm chủng, nguy cơ lây truyền virus rubella trong thai kỳ sẽ giảm đáng kể, qua đó giúp bảo vệ thai nhi khỏi những biến chứng nguy hiểm do rubella bẩm sinh gây ra.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng dù vắc xin MR mang lại khả năng bảo vệ cao, nhưng mức độ hiệu quả có thể thay đổi tùy theo từng cá nhân. Các yếu tố như tình trạng sức khỏe tổng thể, thể chất cũng như hệ miễn dịch của mỗi người đều có thể ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng của cơ thể với vắc xin. Đặc biệt, những người có hệ miễn dịch suy giảm có thể nhận được ít lợi ích hơn so với người khỏe mạnh.

Đối tượng chống chỉ định với vắc xin MR

Việc tiêm vắc xin MR là cần thiết để bảo vệ sức khỏe, nhưng trong một số trường hợp đặc biệt, loại vắc xin này không được khuyến khích sử dụng, bao gồm:

• Những người từng có phản ứng nghiêm trọng sau khi tiêm vắc xin MR hoặc với bất kỳ thành phần nào có trong vắc xin, chẳng hạn như sốt cao, co giật hoặc các biến chứng nguy hiểm khác, cần tránh tiêm để hạn chế rủi ro.

• Trường hợp xác định bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào của vắc xin MR cũng không nên tiếp tục tiêm để phòng ngừa các phản ứng dị ứng nghiêm trọng.

• Người mắc bệnh suy giảm chức năng các cơ quan quan trọng như suy hô hấp, suy gan hoặc suy thận không nên sử dụng vắc xin này.

• Những bệnh nhân có hệ miễn dịch suy yếu do bẩm sinh hoặc mắc các bệnh như AIDS, khiến cơ thể không đủ khả năng chống lại vắc xin sống, cần tránh tiêm chủng.

• Phụ nữ đang mang thai cũng không nên tiêm vắc xin MR vì có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Các trường hợp nên hoãn tiêm vắc xin MR

Ngoài các trường hợp chống chỉ định, vắc xin MR cũng được khuyến cáo nên trì hoãn trong một số trường hợp sau:

• Những người đang mắc bệnh cấp tính, đặc biệt là khi cơ thể đang bị nhiễm trùng, cần đợi đến khi hồi phục hoàn toàn mới tiến hành tiêm chủng.

• Trẻ em có thân nhiệt bất thường, bao gồm sốt cao trên 37,5 độ C hoặc hạ nhiệt dưới 35,5 độ C, cũng nên trì hoãn tiêm vắc xin để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.

• Những người đang sử dụng thuốc hỗ trợ miễn dịch hoặc đang trong quá trình truyền máu cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm, vì các yếu tố này có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của vắc xin.

• Những người mắc các bệnh về máu như viêm bạch cầu cấp hoặc thiếu máu nghiêm trọng nên trao đổi với bác sĩ để xác định thời điểm tiêm phù hợp, đảm bảo an toàn và hiệu quả bảo vệ tối đa.

Các phản ứng phụ thường gặp sau khi tiêm vắc xin MR

Sau khi tiêm vắc xin, cơ thể có thể xuất hiện một số phản ứng với mức độ nặng hay nhẹ tùy thuộc vào sức đề kháng của từng người. Các phản ứng sau tiêm thường gặp bao gồm:

Phản ứng nhẹ sau tiêm

• Đau tại chỗ tiêm: Một số trường hợp có thể cảm thấy đau hoặc ê nhức tại vị trí tiêm. Tuy nhiên, cảm giác này thường không quá nghiêm trọng và sẽ giảm dần trong vòng 2 - 3 ngày.

• Sốt nhẹ: Một số trường hợp có thể bị sốt nhẹ sau tiêm, nhưng cơn sốt thường chỉ kéo dài khoảng 1 - 2 ngày và có thể tự khỏi mà không cần can thiệp y tế. Đây là phản ứng bình thường của cơ thể đối với vắc xin.

• Phát ban: Khoảng 2% người được tiêm có thể xuất hiện phát ban nhẹ sau 5 - 7 ngày. Tuy nhiên, đây là phản ứng lành tính và thường tự biến mất mà không để lại ảnh hưởng lâu dài.

• Đau khớp hoặc viêm khớp: Một số người có thể gặp triệu chứng đau hoặc viêm khớp sau tiêm, tuy nhiên tình trạng này chỉ mang tính tạm thời và sẽ tự thuyên giảm.

Phản ứng hiếm gặp

Bên cạnh các phản ứng thông thường, một số ít trường hợp có thể gặp phải những phản ứng nghiêm trọng hơn sau khi tiêm vắc xin MR, bao gồm:

• Giảm tiểu cầu: Đây là một phản ứng rất hiếm xảy ra. Theo thống kê, trong số 30.000 người được tiêm vắc xin MR, chỉ có khoảng 1 người có nguy cơ gặp tình trạng này hoặc không xảy ra.

• Sốc phản vệ: Một số trường hợp rất hiếm có thể bị sốc phản vệ trong vòng 24 giờ sau khi tiêm, với các triệu chứng như nổi mề đay, phát ban hoặc mẩn đỏ. Đây là phản ứng dị ứng nghiêm trọng và cần được xử lý y tế kịp thời để tránh nguy hiểm đến tính mạng.

Những điều cần lưu ý khi đưa trẻ nhỏ đi tiêm vắc xin MR

Để vắc xin MR phát huy hiệu quả tối ưu, mỗi người cần tiêm ít nhất 2 mũi trong suốt cuộc đời. Đặc biệt, mũi tiêm đầu tiên nên được thực hiện khi trẻ được 9 tháng tuổi để đảm bảo khả năng miễn dịch tốt nhất. Chính vì vậy, nhiều bậc phụ huynh băn khoăn về việc cần chuẩn bị gì trước khi đưa con đi tiêm chủng để giảm nguy cơ gặp phải các phản ứng không mong muốn. Để giúp cha mẹ yên tâm hơn, các chuyên gia y tế đưa ra một số khuyến nghị quan trọng như sau:

• Cho trẻ ăn đủ no trước khi tiêm để tránh tình trạng mệt mỏi, quấy khóc do đói.

• Thông báo với bác sĩ về tình trạng sức khỏe của bé, đặc biệt nếu trẻ đang điều trị bệnh hoặc từng có phản ứng mạnh như sốt cao, phát ban sau tiêm chủng trước đó.

• Tìm hiểu kỹ thành phần của vắc xin MR để xác định xem trẻ có bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào không.

• Ở lại cơ sở y tế ít nhất 30 phút sau tiêm để bác sĩ theo dõi và xử lý kịp thời nếu trẻ có phản ứng bất thường.

• Không đắp bông gòn hoặc các vật dụng khác lên vết tiêm để tránh gây nhiễm trùng hoặc kích ứng da.

• Theo dõi tình trạng của bé sau khi về nhà và đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường.

Nhìn chung, tiêm vắc xin MR là biện pháp hiệu quả giúp bảo vệ trẻ khỏi bệnh sởi và rubella. Để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tốt nhất, cha mẹ nên đưa trẻ đi tiêm đầy đủ theo lịch trình khuyến cáo. Ngoài ra, việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín, có vắc xin rõ nguồn gốc và chất lượng cũng là yếu tố quan trọng cần lưu ý.

Hiện tại, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp nhiều loại vắc xin dành cho trẻ, bao gồm vắc xin Sởi MVVAC (liều 0,5ml) với mức giá 255.000 đồng và vắc xin phòng sởi - quai bị - rubella phối hợp có giá dao động từ 425.000 đến 485.000 đồng (giá có thể thay đổi tùy theo thời điểm tiêm chủng).

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cam kết cung cấp vắc xin có nguồn gốc rõ ràng, nhập khẩu chính hãng từ các nhà sản xuất uy tín trên thế giới, đảm bảo chất lượng và an toàn. Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, tận tâm sẽ tư vấn và hỗ trợ giúp khách hàng lựa chọn loại vắc xin phù hợp. Để được tư vấn chi tiết hoặc đặt lịch tiêm nhanh chóng, vui lòng liên hệ qua Hotline: 1800 6928.