Vắc xin dại: Những điều quan trọng cần biết để bảo vệ sức khỏe

Tiêm vắc xin dại đúng thời điểm giúp bảo vệ sức khỏe, ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm từ động vật sang người. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu những thông tin quan trọng về vắc xin dại, lịch tiêm chủng và các lưu ý cần thiết để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tối ưu.

Vắc xin dại là gì?

Vắc xin dại là một loại vắc xin sử dụng để ngăn ngừa bệnh dại. Vắc xin này được sử dụng để bảo vệ con người trong hai trường hợp: sau khi bị động vật cắn (tiêm sau phơi nhiễm) hoặc trước khi có nguy cơ tiếp xúc với virus dại (tiêm trước phơi nhiễm). Loại vắc xin này giúp hệ miễn dịch nhận diện và tạo kháng thể chống lại virus dại bằng cách cung cấp một lượng nhỏ virus đã được bất hoạt. Vắc xin dại có thể được tiêm cho cả người lớn và trẻ em.

Hiện nay, tại Việt Nam, có một số loại vắc xin phòng bệnh dại đang được sử dụng phổ biến, bao gồm:

• Vắc xin Verorab: Sản xuất bởi Sanofi Pasteur (Pháp).
• Vắc xin Abhayrab: Được sản xuất bởi Công ty Human Biological Institute (Ấn Độ).
• Vắc xin Indirab: Sản phẩm của Công ty Bharat Biotech International Limited (Ấn Độ).

Lịch tiêm vắc xin dại

Từ sự cần thiết của tiêm vắc xin dại, mọi người cần tuân thủ đúng lịch tiêm để đảm bảo hiệu quả bảo vệ tốt nhất.

Lịch tiêm phòng trước khi phơi nhiễm

Để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh dại, vắc xin phòng dại có thể được tiêm trước khi có nguy cơ tiếp xúc với virus. Lịch tiêm gồm 3 mũi vào các ngày 0, 7, 21 hoặc 28. Sau một năm, cần tiêm nhắc lại một liều, và sau 5 năm tiếp tục tiêm nhắc để duy trì miễn dịch.

Lịch tiêm phòng sau khi xác định có phơi nhiễm

Trong trường hợp bị động vật cắn hoặc có nguy cơ tiếp xúc với virus dại, cần tiêm vắc xin càng sớm càng tốt.

Đối với người chưa từng tiêm phòng trước đó:

• Nếu có thể theo dõi con vật và sau 10 ngày con vật vẫn sống, tiêm 3 mũi vào các ngày 0, 3, 7.

• Nếu con vật có dấu hiệu bệnh, chết hoặc không thể theo dõi, cần tiêm đủ 5 mũi vào các ngày 0, 3, 7, 14, 28.

Đối với người đã tiêm phòng trước đó: Khi bị động vật cắn, cần đến cơ sở y tế để được đánh giá tình trạng phơi nhiễm. Nếu cần thiết, sẽ tiêm 2 mũi nhắc lại vào các ngày 0 và 3.

Huyết thanh kháng dại

Huyết thanh kháng dại được chỉ định trong các trường hợp vết cắn nghiêm trọng hoặc có nguy cơ cao:

• Trường hợp vết cắn/cào gây chảy máu ở vị trí xa thần kinh trung ương: Nếu con vật có dấu hiệu dại hoặc không thể theo dõi, cần tiêm huyết thanh kháng dại ngay.
• Trường hợp vết cắn sâu, nhiều vết, hoặc gần hệ thần kinh trung ương (đầu, mặt, cổ) và vùng có nhiều dây thần kinh (đầu chi, bộ phận sinh dục): Cần tiêm huyết thanh ngay cả khi con vật chưa có biểu hiện bất thường.

Phản ứng phụ sau khi tiêm vắc xin dại và một số lưu ý

Tương tự như các loại vắc xin khác, tiêm phòng dại có thể gây ra một số tác dụng phụ. Tuy nhiên, hầu hết các phản ứng này đều nhẹ và tự biến mất sau một thời gian ngắn. Những phản ứng phụ sau khi tiêm vắc xin dại có thể kể đến là:

• Sốt nhẹ: Sốt là phản ứng bình thường của cơ thể khi tiếp nhận kháng nguyên từ vắc xin. Hầu hết các trường hợp chỉ bị sốt nhẹ, tự thuyên giảm sau 1 - 2 ngày mà không cần dùng thuốc hạ sốt.
• Sưng hạch: Một số người có thể gặp tình trạng sưng hạch do hệ bạch huyết phản ứng với vắc xin. Hạch thường xuất hiện gần vị trí tiêm, có kích thước nhỏ và tự biến mất sau một thời gian ngắn mà không cần điều trị.
• Biểu hiện bất thường trên da và niêm mạc: Một số người có thể bị phát ban, nổi mề đay hoặc ngứa sau khi tiêm.
• Ảnh hưởng đến hệ thần kinh: Một số người có thể cảm thấy buồn ngủ, chóng mặt, đau đầu. Khi gặp tình trạng này, nên tránh lái xe hoặc vận hành máy móc.
• Các phản ứng khác có thể gặp: Đau nhức cơ, đau khớp, run tay chân, buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng.
• Phản ứng tại vị trí tiêm: đau, sưng đỏ, ngứa hoặc xuất hiện vết bầm tím nhẹ.
• Phản vệ – phản ứng hiếm nhưng nguy hiểm: Phản vệ là một trong những tác dụng phụ nghiêm trọng nhất, xảy ra khi cơ thể dị ứng với thành phần của vắc xin. Phản ứng này có thể biểu hiện ở nhiều mức độ, từ nhẹ đến nguy hiểm như khó thở, suy tim, ngừng tim. Do sốc phản vệ có thể diễn tiến rất nhanh, người tiêm cần được theo dõi sát sau tiêm. Nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như khó thở, chóng mặt dữ dội hoặc sưng phù nghiêm trọng, cần đến ngay cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời.

Để giảm thiểu tối đa nguy cơ gặp phải tác dụng phụ sau khi tiêm phòng dại, mọi người cần nắm rõ những lưu ý khi tiêm phòng dại:

• Đảm bảo không thuộc nhóm đối tượng chống chỉ định theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
• Hoãn tiêm trong trường hợp đang sốt cao hoặc mắc bệnh cấp tính.
• Không tiêm nếu đang sử dụng corticoid dài ngày, thuốc ức chế miễn dịch hoặc bị suy giảm miễn dịch.
• Nếu đang điều trị bệnh lý ác tính, vắc xin nên được tiêm qua đường bắp và cần theo dõi lượng kháng thể sau tiêm.
• Lưu lại cơ sở tiêm chủng ít nhất 30 phút để theo dõi và kịp thời xử lý nếu có phản ứng bất thường.
• Tuân thủ đúng lịch tiêm và số mũi theo phác đồ để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh.
• Tránh sử dụng các loại thuốc có thể gây ức chế hệ miễn dịch, vì điều này có thể làm giảm khả năng tạo kháng thể sau tiêm.
• Hạn chế uống đồ có cồn, nước ngọt có ga vì có thể ảnh hưởng đến hiệu quả tạo miễn dịch của vắc xin.

Một số nhóm người không nên tiêm phòng vắc xin dại để tránh nguy cơ phản ứng phụ nghiêm trọng:

• Người có tiền sử dị ứng với neomycin hoặc các thành phần của vắc xin.
• Người mắc bệnh về đông máu hoặc giảm tiểu cầu.
• Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú (cần tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có nguy cơ phơi nhiễm cao).

Bệnh dại cực kỳ nguy hiểm, có nguy cơ tử vong cao nếu không được xử lý kịp thời. Tiêm vắc xin dại là cách duy nhất để phòng bệnh. Vắc xin sử dụng virus bất hoạt, an toàn và hiếm khi gây biến chứng. Tuy nhiên, nếu sau khi tiêm xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần nhanh chóng liên hệ với nhân viên y tế để được tư vấn và xử lý kịp thời.

Tiêm vắc xin phòng bệnh dại là phương pháp hiệu quả để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm, giúp bảo vệ sức khỏe lâu dài. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào là địa chỉ tin cậy, cung cấp vắc xin chính hãng với hệ thống bảo quản đạt chuẩn GSP, đảm bảo chất lượng tối ưu. Khi tiêm vắc xin dại tại đây, bạn sẽ được đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm tư vấn chu đáo, quy trình tiêm an toàn, cùng dịch vụ linh hoạt như đặt lịch tiêm online. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của bạn ngay hôm nay bằng cách liên hệ hotline miễn phí 1800 6928 để đặt lịch tiêm!