Đông trùng hạ thảo là dược liệu quý, được ứng dụng lâu đời trong Y học cổ truyền và ngày càng phổ biến trong các sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Nhiều người sử dụng để bồi bổ, tăng đề kháng và hỗ trợ giấc ngủ, nhưng vẫn còn lo ngại liệu nó có thể gây tỉnh táo, khó ngủ. Bài viết từ Tiêm chủng Long Châu dưới đây sẽ cung cấp những thông tin chính xác giúp bạn hiểu rõ hơn và sử dụng một cách an toàn, hiệu quả.
Uống đông trùng hạ thảo có mất ngủ không?
Đông trùng hạ thảo là một dược liệu quý có nguồn gốc từ nấm Cordyceps sinensis, từ lâu đã được ứng dụng trong Y học cổ truyền để bồi bổ sức khỏe và tăng cường đề kháng. Nhiều người lo ngại việc sử dụng loại thảo dược này, đặc biệt vào buổi tối, có thể gây tỉnh táo và dẫn đến mất ngủ. Tuy nhiên, phần lớn các bằng chứng hiện có cho thấy đông trùng hạ thảo không gây mất ngủ; trái lại, trong nhiều trường hợp còn có thể hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ nếu dùng đúng cách.
Cơ chế hỗ trợ giấc ngủ của dược liệu này được lý giải dựa trên thành phần sinh học đa dạng: Hoạt chất Cordycepin giúp tăng cường lưu thông máu lên não, cải thiện tuần hoàn và làm dịu hệ thần kinh; L-tryptophan cung cấp tiền chất để tổng hợp Serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong điều hòa tâm trạng và chu kỳ ngủ - thức. Bên cạnh đó, các chất chống gốc tự do trong đông trùng hạ thảo cũng góp phần giảm stress oxy hóa, hạn chế lo âu - một yếu tố thường gây khó ngủ.
Dù vậy, phản ứng của mỗi người với đông trùng hạ thảo có thể khác nhau. Một số ít người nhạy cảm có thể cảm thấy tỉnh táo hơn nếu dùng vào buổi tối. Vì vậy, khi mới bắt đầu sử dụng, nên dùng liều nhỏ vào ban ngày để theo dõi phản ứng của cơ thể. Nếu có tình trạng mất ngủ kéo dài, nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được đánh giá nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp, tránh tự ý lạm dụng thảo dược thay thế cho các biện pháp y khoa cần thiết.

Cách dùng đông trùng hạ thảo hỗ trợ giấc ngủ hiệu quả
Để tận dụng tối đa lợi ích của Đông trùng hạ thảo đối với giấc ngủ, việc lựa chọn đúng cách dùng, thời điểm và liều lượng là yếu tố then chốt. Dưới đây là các phương pháp sử dụng phổ biến, phù hợp với mục tiêu cải thiện chất lượng giấc ngủ:
Các hình thức sử dụng phổ biến
Đông trùng hạ thảo có thể được dùng theo nhiều cách khác nhau, tùy vào nhu cầu và thói quen sinh hoạt của mỗi người. Mỗi hình thức sẽ có ưu điểm riêng, giúp tối ưu hiệu quả hấp thu dưỡng chất:
- Ăn trực tiếp: Dùng khoảng 1 - 2 g đông trùng hạ thảo khô đã được ngâm nước ấm cho mềm, nhai kỹ và nuốt cả nước lẫn bã để hấp thu trọn vẹn dưỡng chất.
- Pha trà: Dùng 2 - 3 g sợi khô (hoặc 5 g tươi) hãm với nước 80 - 90°C trong 7 - 10 phút, có thể thêm mật ong để dễ uống hơn.
- Chế biến món ăn: Nấu cháo, hầm súp gà, hầm bồ câu hoặc chưng yến với 5 - 10 sợi đông trùng hạ thảo, vừa bổ sung dưỡng chất vừa hỗ trợ thư giãn thần kinh.
- Ngâm mật ong: Ngâm khoảng 100 g đông trùng hạ thảo với 1 lít mật ong, bảo quản nơi thoáng mát trong 2 - 3 tuần; dùng 1 - 2 thìa nhỏ mỗi ngày pha với nước ấm.
- Dạng viên nang hoặc chiết xuất: Thuận tiện cho người bận rộn, nhưng cần chọn sản phẩm đã qua kiểm định chất lượng và dùng đúng hướng dẫn của nhà sản xuất.

Thời điểm sử dụng
Với người mới bắt đầu, nên dùng vào buổi sáng hoặc đầu giờ trưa để cơ thể dễ hấp thu và tránh gây tỉnh táo vào ban đêm. Nếu muốn dùng vào buổi tối, nên bắt đầu với liều nhỏ để theo dõi phản ứng của cơ thể, tránh ảnh hưởng đến khả năng đi vào giấc ngủ ở những người nhạy cảm.
Liều lượng hợp lý
Liều dùng tối ưu phụ thuộc vào dạng chế phẩm, thể trạng và tuổi tác. Với dạng sợi hoặc nguyên con, lượng khuyến nghị thường dao động 1 - 3 g/ngày; với dạng bột hoặc viên chiết xuất, cần tuân thủ hướng dẫn cụ thể của nhà sản xuất và chỉ sử dụng sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đã qua kiểm định chất lượng. Việc tự ý tăng liều không giúp cải thiện hiệu quả mà còn có thể gây rối loạn tiêu hóa hoặc tương tác thuốc.
Không lạm dụng và cần kết hợp lối sống lành mạnh
Đông trùng hạ thảo chỉ đóng vai trò hỗ trợ chứ không thay thế điều trị y khoa. Việc lạm dụng với liều cao hoặc dùng liên tục dài ngày có thể gây rối loạn tiêu hóa hoặc tăng gánh nặng chuyển hóa cho gan, thận. Để cải thiện giấc ngủ bền vững, cần kết hợp với các thói quen lành mạnh như: Giữ giờ ngủ cố định, hạn chế caffeine vào chiều tối, tập thể dục nhẹ nhàng, tạo môi trường phòng ngủ yên tĩnh và thoáng mát.

Các lưu ý quan trọng khi dùng đông trùng hạ thảo trị mất ngủ
Việc sử dụng đông trùng hạ thảo để hỗ trợ cải thiện giấc ngủ cần được thực hiện thận trọng, đặc biệt với những người đang có bệnh lý nền hoặc đang dùng thuốc điều trị khác. Dưới đây là những điểm quan trọng cần lưu ý để đảm bảo an toàn và hiệu quả:
- Tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi sử dụng: Trước khi bắt đầu bổ sung, nên trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ để được đánh giá tình trạng sức khỏe, đặc biệt nếu bạn đang điều trị bệnh mãn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn giấc ngủ hoặc các bệnh lý về gan, thận. Việc này giúp ngăn ngừa nguy cơ tương tác giữa đông trùng hạ thảo và các loại thuốc đang sử dụng.
- Tránh dùng cho một số đối tượng đặc biệt: Loại dược liệu này có thể kích thích hệ miễn dịch, do đó không nên sử dụng cho người mắc bệnh tự miễn như đa xơ cứng, lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp. Ngoài ra, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú cũng nên tránh sử dụng vì chưa có đủ bằng chứng an toàn trong nhóm đối tượng này.
- Ngưng sử dụng trước phẫu thuật: Người chuẩn bị trải qua phẫu thuật nên ngưng dùng ít nhất 2 tuần trước ngày mổ vì đông trùng hạ thảo có thể ảnh hưởng đến khả năng đông máu tự nhiên, làm tăng nguy cơ chảy máu trong và sau phẫu thuật.
- Lựa chọn sản phẩm chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng: Chỉ sử dụng sản phẩm từ các đơn vị uy tín, có chứng nhận kiểm định chất lượng, tránh hàng trôi nổi hoặc không rõ nguồn gốc. Sản phẩm kém chất lượng có thể chứa tạp chất, vi sinh vật hoặc kim loại nặng gây hại cho sức khỏe.
- Không lạm dụng thay thế điều trị y khoa: Đông trùng hạ thảo chỉ đóng vai trò hỗ trợ, không phải thuốc điều trị mất ngủ. Việc tự ý lạm dụng với liều cao hoặc kéo dài không những không tăng hiệu quả mà còn có thể ảnh hưởng chức năng gan, thận. Nếu tình trạng mất ngủ kéo dài, cần đi khám để tìm nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp.

Tóm lại, uống đông trùng hạ thảo có mất ngủ không còn phụ thuộc vào cơ địa, liều lượng và thời điểm sử dụng của mỗi người. Khi dùng đúng cách, đông trùng hạ thảo không những không gây mất ngủ mà còn có thể hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm căng thẳng và nâng cao sức khỏe tổng thể.
Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi dùng, đặc biệt nếu có bệnh lý nền hoặc đang dùng thuốc khác. Việc kết hợp sử dụng đông trùng hạ thảo với một lối sống lành mạnh sẽ giúp bạn cải thiện giấc ngủ hiệu quả và bền vững hơn.