Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa là gì? Chẩn đoán và phương pháp điều trị

Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa là nhóm ung thư phát triển từ tế bào nang tuyến giáp, bao gồm thể nhú và thể nang, đặc trưng bởi tốc độ tiến triển chậm và khả năng đáp ứng tốt với điều trị. Việc nắm rõ đặc điểm của ung thư tuyến giáp thể biệt hóa sẽ giúp bạn hiểu đúng về bệnh, yên tâm hơn trong quá trình điều trị và chủ động theo dõi sức khỏe lâu dài.

Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa là gì?

Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa là loại ung thư phát triển từ tế bào nang tuyến giáp. Có hai dạng chính là thể nhú và thể nang. Thuật ngữ thể biệt hóa dùng để chỉ việc tế bào ung thư vẫn giữ được đặc tính gần giống tế bào tuyến giáp bình thường, ví dụ như khả năng hấp thụ iốt và sản xuất hormone tuyến giáp. Đặc điểm này giúp ung thư tuyến giáp thể biệt hóa thường đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị, đặc biệt là liệu pháp iốt phóng xạ.

Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa chiếm tới khoảng 90 đến 95% tổng số ca ung thư tuyến giáp. Trong đó, ung thư tuyến giáp thể nhú chiếm đa số, còn thể nang chiếm tỷ lệ nhỏ hơn. Tốc độ tiến triển của bệnh thường chậm và ít gây triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn sớm. Nếu phát hiện kịp thời, tỷ lệ sống sót 5 năm gần như tuyệt đối, giúp người bệnh duy trì chất lượng cuộc sống ổn định.

Sự phổ biến của bệnh, cùng khả năng điều trị hiệu quả, cho thấy việc nâng cao hiểu biết và phát hiện sớm là vô cùng cần thiết. Điều này giúp giảm nguy cơ biến chứng, đồng thời mang lại cơ hội điều trị thành công cao hơn.

Nguyên nhân, yếu tố nguy cơ và triệu chứng nhận biết

Nguyên nhân chính xác của ung thư tuyến giáp thể biệt hóa hiện vẫn chưa được xác định. Tuy vậy, một số yếu tố được xem là làm tăng nguy cơ mắc bệnh như:

• Yếu tố di truyền: Người có thành viên trong gia đình từng mắc ung thư tuyến giáp hoặc mang hội chứng di truyền nhất định sẽ có khả năng cao hơn.
• Tiếp xúc phóng xạ: Trẻ em từng điều trị xạ trị vùng cổ hoặc người sống trong môi trường có bức xạ ion hóa cao dễ bị ảnh hưởng.
• Rối loạn tuyến giáp mạn tính: Bướu cổ, viêm tuyến giáp Hashimoto có thể làm tăng nguy cơ.

• Giới tính và độ tuổi: Phụ nữ trên 40 tuổi thường có nguy cơ mắc cao hơn nam giới từ hai đến ba lần.

  

Triệu chứng của ung thư tuyến giáp thể biệt hóa thường không rõ ràng ở giai đoạn đầu, khiến bệnh dễ bị bỏ qua. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Khối u ở cổ: Sự xuất hiện của một khối u, nhân ở cổ, có thể sờ thấy hoặc nhìn thấy, gây cảm giác khó chịu hoặc chèn ép.
• Khàn giọng: Do khối u chèn ép dây thanh quản, cần theo dõi nếu tình trạng khàn giọng kéo dài mà không do nguyên nhân cảm lạnh.
• Khó nuốt hoặc cảm giác vướng ở cổ họng: Cảm giác thức ăn bị mắc kẹt hoặc nuốt khó khăn.
• Sưng hạch bạch huyết: Sưng hạch ở vùng cổ là dấu hiệu có thể xuất hiện khi bệnh đã tiến triển hoặc di căn hạch.

Tuy nhiên, vì các triệu chứng này thường nhẹ hoặc tương tự các vấn đề tuyến giáp lành tính, nhiều bệnh nhân chỉ phát hiện bệnh tình cờ qua siêu âm hoặc khám sức khỏe định kỳ. Việc khám định kỳ có thể tăng tỷ lệ chẩn đoán sớm lên đến 70 đến 80%, giúp cải thiện kết quả điều trị.

Chẩn đoán và phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa

Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ thường kết hợp nhiều kỹ thuật khác nhau. Siêu âm tuyến giáp là bước đầu giúp đánh giá hình thái khối u. Sau đó, chọc hút kim nhỏ lấy mẫu tế bào sẽ cho biết chính xác tình trạng ác tính. Ngoài ra, xét nghiệm máu và các phương pháp chẩn đoán hình ảnh nâng cao như CT, MRI hoặc PET-CT có thể được chỉ định nhằm phát hiện mức độ lan rộng.

Điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa phụ thuộc vào giai đoạn bệnh và tình trạng cụ thể của người bệnh. Một số phương pháp chính gồm:

• Phẫu thuật: Đây là lựa chọn điều trị hàng đầu. Tùy vào kích thước khối u và mức độ lan rộng, bác sĩ có thể chỉ định cắt thùy giáp hoặc cắt toàn bộ tuyến giáp. Trong trường hợp tế bào ung thư đã di căn đến hạch cổ, bác sĩ sẽ tiến hành nạo vét hạch bạch huyết để giảm nguy cơ tái phát.
• Iốt phóng xạ: Sau phẫu thuật, nhiều bệnh nhân sẽ được chỉ định điều trị bằng i-ốt phóng xạ. Liệu pháp này có tác dụng tiêu diệt những tế bào ung thư còn sót lại mà phẫu thuật không loại bỏ được, đồng thời làm giảm đáng kể khả năng tái phát trong tương lai.
• Liệu pháp hormone thay thế: Sau khi cắt bỏ tuyến giáp, người bệnh cần dùng hormone tuyến giáp nhân tạo lâu dài để duy trì chức năng cơ thể và hạn chế sự phát triển bất thường.
• Điều trị bổ sung: Với trường hợp bệnh kháng iốt phóng xạ hoặc đã di căn, bác sĩ có thể cân nhắc xạ trị ngoài hoặc thuốc nhắm trúng đích.

Tiên lượng của ung thư tuyến giáp thể biệt hóa nhìn chung rất tốt. Ở giai đoạn sớm, tỷ lệ sống sót gần như tuyệt đối. Ở giai đoạn tiến triển, tỷ lệ vẫn duy trì mức cao, từ 70 đến 90%. Tuy nhiên, nguy cơ tái phát vẫn tồn tại trong vòng 5 đến 10 năm, do đó người bệnh cần tuân thủ lịch tái khám và xét nghiệm định kỳ.

Ngoài phác đồ điều trị, lối sống lành mạnh đóng vai trò hỗ trợ quan trọng. Người bệnh nên ăn uống cân bằng, hạn chế thực phẩm chứa quá nhiều iốt trước khi điều trị iốt phóng xạ, kết hợp với vận động nhẹ nhàng để phục hồi sức khỏe. Sự động viên tinh thần từ gia đình và bạn bè cũng giúp bệnh nhân vững vàng hơn trong quá trình điều trị.

Tóm lại, ung thư tuyến giáp thể biệt hóa là thể bệnh phổ biến, có tiên lượng tốt nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Hiểu rõ bản chất bệnh, nhận biết sớm triệu chứng và tuân thủ đúng phác đồ sẽ giúp người bệnh kiểm soát tình trạng hiệu quả, duy trì chất lượng cuộc sống ổn định.

Trên đây là lời giải đáp cho thắc mắc ung thư tuyến giáp thể biệt hóa là gì mà bạn có thể tham khảo. Khám sức khỏe định kỳ là chìa khóa quan trọng, đặc biệt với những người có yếu tố nguy cơ cao. Việc chủ động lắng nghe cơ thể và thăm khám sớm sẽ mang lại cơ hội điều trị thành công, bảo vệ sức khỏe lâu dài.