Ung thư gan giai đoạn đầu: Triệu chứng, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa

Tại Việt Nam, ung thư gan là một trong những loại ung thư phổ biến nhất với tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt ở những người nhiễm virus viêm gan B hoặc C. Việc hiểu rõ về ung thư gan giai đoạn đầu đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người dân nhận biết sớm các dấu hiệu từ đó chủ động thăm khám và điều trị kịp thời. Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả điều trị mà còn góp phần giảm gánh nặng y tế và xã hội, cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân.

Tổng quan về căn bệnh ung thư gan giai đoạn đầu 

Ung thư gan giai đoạn đầu (giai đoạn I) được định nghĩa là giai đoạn mà khối u còn nhỏ, thường có kích thước dưới 5cm, chưa lan rộng ra ngoài gan và chưa xâm lấn các mạch máu lớn hoặc các cơ quan lân cận. Ở giai đoạn này, chức năng gan thường chưa bị ảnh hưởng nghiêm trọng và bệnh nhân có thể không cảm nhận được các triệu chứng rõ ràng.

Đặc điểm nổi bật của ung thư gan giai đoạn đầu là các khối u thường đơn độc, chưa di căn và không gây tổn thương đáng kể đến các mô gan xung quanh. Tuy nhiên, do triệu chứng không rõ ràng, việc phát hiện sớm thường gặp nhiều khó khăn, đòi hỏi sự chú ý đặc biệt từ phía bệnh nhân và bác sĩ.

Phát hiện ung thư gan giai đoạn đầu mang lại nhiều lợi ích quan trọng. Theo các nghiên cứu y khoa, tỷ lệ sống sau 5 năm ở bệnh nhân được chẩn đoán và điều trị sớm có thể đạt từ 70 - 90%, cao hơn rất nhiều so với các giai đoạn muộn hơn. Việc điều trị ở giai đoạn này cũng giúp tăng khả năng loại bỏ hoàn toàn tế bào ung thư, giảm nguy cơ tái phát và bảo toàn chức năng gan. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức về các dấu hiệu sớm và tầm soát định kỳ là yếu tố then chốt để cải thiện tiên lượng bệnh.

Triệu chứng của ung thư gan giai đoạn đầu

Ở ung thư gan giai đoạn đầu, các triệu chứng thường không rõ ràng và dễ bị bỏ qua. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Mệt mỏi, chán ăn: Bệnh nhân thường cảm thấy mệt mỏi kéo dài, thiếu năng lượng và mất cảm giác ngon miệng khi ăn.
• Sụt cân không rõ lý do: Dù chế độ ăn uống không thay đổi, người bệnh có thể giảm cân nhanh chóng trong thời gian ngắn.
• Đau bụng nhẹ: Cảm giác đau âm ỉ hoặc khó chịu ở vùng hạ sườn phải có thể xuất hiện.
• Vàng da nhẹ: Da và củng mạc mắt có thể chuyển màu vàng nhẹ nhưng triệu chứng này thường không rõ ràng và dễ bị nhầm lẫn.

Các triệu chứng của ung thư gan giai đoạn đầu thường không đặc hiệu hay nói cách khác chúng có thể xuất hiện trong nhiều bệnh lý khác như viêm gan, rối loạn tiêu hóa hoặc bệnh lý dạ dày. Điều này khiến nhiều người chủ quan và không đi khám kịp thời. Do đó, nếu bạn nhận thấy cơ thể có các dấu hiệu bất thường kéo dài, đặc biệt khi thuộc nhóm nguy cơ cao (như nhiễm virus viêm gan B, C hoặc có tiền sử xơ gan), việc thăm khám và làm xét nghiệm là cần thiết để chẩn đoán chính xác.

Phương pháp chẩn đoán ung thư gan giai đoạn đầu

Để phát hiện ung thư gan giai đoạn đầu, bác sĩ thường chỉ định người bệnh thực hiện một số phương pháp như:

• Xét nghiệm máu: Đo nồng độ alpha-fetoprotein (AFP) - một dấu ấn sinh học thường tăng ở bệnh nhân ung thư gan. Tuy nhiên, xét nghiệm này cần kết hợp với các phương pháp khác để đảm bảo độ chính xác.
• Siêu âm gan: Đây là phương pháp không xâm lấn, giúp phát hiện các khối u nhỏ trong gan.
• Chụp CT hoặc MRI: Các kỹ thuật hình ảnh học này cung cấp hình ảnh chi tiết về kích thước, vị trí và mức độ lan rộng của khối u.
• Sinh thiết gan: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể lấy mẫu mô gan để kiểm tra dưới kính hiển vi, xác định chính xác sự hiện diện của tế bào ung thư.

Đối với những người có nguy cơ cao như người nhiễm virus viêm gan B, C, xơ gan hoặc có tiền sử gia đình mắc ung thư gan, việc tầm soát định kỳ bằng siêu âm và xét nghiệm máu mỗi 6 tháng là rất quan trọng. Tầm soát giúp phát hiện sớm các bất thường, ngay cả khi chưa có triệu chứng từ đó tăng cơ hội điều trị thành công.

Phương pháp điều trị ung thư gan giai đoạn đầu

Các phương pháp điều trị ung thư giai đoạn đầu có thể kể đến như:

Phẫu thuật cắt bỏ khối u

Phẫu thuật cắt bỏ khối u là phương pháp điều trị chính cho ung thư gan giai đoạn đầu, đặc biệt ở những bệnh nhân có khối u nhỏ (dưới 5cm), chức năng gan còn tốt và không có di căn.

• Chỉ định: Phương pháp này phù hợp với bệnh nhân có gan khỏe mạnh, không bị xơ gan nặng hoặc các bệnh lý nền nghiêm trọng.
• Hiệu quả: Phẫu thuật có thể loại bỏ hoàn toàn khối u giúp bệnh nhân sống lâu dài mà không cần điều trị bổ sung. Tỷ lệ tái phát sau phẫu thuật ở giai đoạn sớm thường thấp.

Ghép gan

Ghép gan là một lựa chọn điều trị hiệu quả cho những bệnh nhân có nhiều khối u nhỏ hoặc gan bị xơ hóa nặng, không thể thực hiện phẫu thuật cắt bỏ.

• Chỉ định: Phương pháp này được áp dụng khi bệnh nhân đáp ứng các tiêu chí nghiêm ngặt như không có di căn và có nguồn gan hiến tặng phù hợp.
• Hiệu quả: Ghép gan thay thế hoàn toàn gan bị bệnh bằng gan khỏe mạnh, giúp cải thiện chức năng gan và giảm nguy cơ tái phát ung thư. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi thời gian chờ đợi và chăm sóc hậu phẫu phức tạp.

Đốt sóng cao tần (RFA)

Đốt sóng cao tần (RFA) là một kỹ thuật ít xâm lấn, sử dụng nhiệt từ sóng cao tần để tiêu diệt tế bào ung thư.

• Chỉ định: Phù hợp với bệnh nhân không thể phẫu thuật do sức khỏe kém hoặc khối u nhỏ (dưới 3cm) và không di căn.
• Hiệu quả: RFA có thể tiêu diệt hoàn toàn khối u với thời gian hồi phục nhanh, ít biến chứng và phù hợp với bệnh nhân lớn tuổi hoặc có bệnh lý nền.

Tiêm cồn vào khối u

Tiêm cồn (ethanol) vào khối u là một phương pháp khác để điều trị ung thư gan giai đoạn đầu, đặc biệt ở những bệnh nhân không đủ điều kiện phẫu thuật.

• Chỉ định: Áp dụng cho khối u nhỏ (dưới 3cm), không di căn và bệnh nhân không thể thực hiện các phương pháp khác.
• Hiệu quả: Tiêm cồn nguyên chất trực tiếp vào khối u giúp tiêu diệt tế bào ung thư, với tỷ lệ thành công cao và ít tác dụng phụ.

Phòng ngừa ung thư gan giai đoạn đầu

Để phòng ngừa căn bệnh ung thư gan nói chung và ung thư gan giai đoạn đầu nói riêng, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau đây:

Tiêm vắc xin phòng viêm gan B

Viêm gan B là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan tại Việt Nam, chiếm tới 70 - 80% các trường hợp. Tiêm vắc xin phòng viêm gan B là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa nhiễm virus này.

• Tầm quan trọng: Vắc xin an toàn, hiệu quả và được khuyến cáo cho mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh và người trưởng thành chưa có miễn dịch.
• Lịch tiêm: Trẻ sơ sinh cần tiêm mũi đầu tiên trong vòng 24 giờ sau sinh, tiếp theo là các mũi nhắc lại theo lịch trình.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Người thuộc nhóm nguy cơ cao bao gồm người nhiễm viêm gan B, C, xơ gan, nghiện rượu hoặc có tiền sử gia đình mắc ung thư gan nên kiểm tra sức khỏe định kỳ ít nhất 6 tháng/lần.

• Khuyến cáo: Kết hợp siêu âm gan và xét nghiệm máu để phát hiện sớm các bất thường, ngay cả khi chưa có triệu chứng.
• Lợi ích: Tầm soát định kỳ giúp phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm, tăng cơ hội điều trị thành công.

Duy trì lối sống lành mạnh

Lối sống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ mắc ung thư gan.

• Chế độ ăn uống: Tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt; hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán và đồ uống có cồn.
• Tập thể dục: Duy trì hoạt động thể chất ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần để tăng cường sức khỏe tổng thể và hỗ trợ chức năng gan.
• Tránh các yếu tố nguy cơ: Hạn chế tiếp xúc với hóa chất độc hại như aflatoxin (có trong thực phẩm mốc) và tránh sử dụng thuốc lá.

Ung thư gan giai đoạn đầu là giai đoạn quan trọng. Việc phát hiện và điều trị kịp thời có thể mang lại tiên lượng tốt với tỷ lệ sống cao và chất lượng cuộc sống được cải thiện đáng kể. Các phương pháp như phẫu thuật, ghép gan, đốt sóng cao tần và tiêm cồn đều mang lại hiệu quả cao nếu được áp dụng đúng. Để phòng ngừa ung thư gan, việc tiêm vắc xin phòng viêm gan B, kiểm tra sức khỏe định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh là những biện pháp thiết thực và hiệu quả. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình ngay hôm nay. Cảm ơn bạn đọc đã luôn dành thời gian theo dõi các bài viết sức khỏe của Tiêm chủng Long Châu.