Trẻ sơ sinh nằm ngủ nghiêng đầu có sao không? Cha mẹ nên biết

Trong những tháng đầu đời, giấc ngủ chiếm phần lớn thời gian sinh hoạt của trẻ. Một em bé có thể ngủ từ 14 - 17 tiếng mỗi ngày, và tư thế ngủ lại ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, sự phát triển hệ xương cũng như hô hấp của bé. Chính vì vậy, việc hiểu rõ trẻ sơ sinh nên nằm nghiêng, nằm ngửa hay nằm sấp sẽ giúp cha mẹ chăm sóc bé an toàn hơn.

Trẻ sơ sinh nằm ngủ nghiêng đầu có sao không?

Đây là câu hỏi mà hầu hết cha mẹ đều từng đặt ra khi chăm sóc con. Việc bé tự xoay đầu sang một bên có thể khiến cha mẹ vừa thấy đáng yêu, vừa lo lắng liệu tư thế này có gây hại gì cho sức khỏe hay sự phát triển sau này.

Thực tế, việc nằm nghiêng không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng nếu để kéo dài hoặc thực hiện sai cách thì có thể tiềm ẩn rủi ro. Ở tư thế nghiêng, một số lợi ích nhỏ được ghi nhận như giúp giảm tình trạng trào ngược dạ dày - thực quản. Tuy nhiên, nếu để bé nằm nghiêng liên tục trong nhiều giờ, cha mẹ có thể gặp những vấn đề sau:

• Ngạt thở: Khi bé vô tình úp mặt vào gối, khăn hoặc chăn, đường thở bị che lấp.
• Biến dạng đầu (plagiocephaly): Đầu bé mềm, dễ bị bẹp hoặc méo nếu luôn nghiêng về một bên.
• Vẹo cổ (torticollis): Cơ cổ bị co cứng, bé khó xoay đầu linh hoạt.

Một số nghiên cứu y khoa cho thấy, mặc dù tư thế nghiêng ít nguy cơ hơn tư thế nằm sấp, nhưng vẫn kém an toàn so với tư thế nằm ngửa. Do đó, tư thế nằm ngửa vẫn được coi là chuẩn vàng trong khuyến nghị chăm sóc giấc ngủ cho trẻ sơ sinh.

Nguy cơ và lợi ích khi cho bé nằm nghiêng lúc ngủ

Khi bàn đến tư thế ngủ của trẻ, cha mẹ thường quan tâm nhiều nhất đến những nguy cơ tiềm ẩn. Tuy nhiên, bất kỳ tư thế nào cũng có hai mặt và nằm nghiêng cũng vậy. Trước hết, chúng ta hãy cùng điểm qua những rủi ro đáng lưu ý. Dưới đây là nguy cơ và lợi ích khi cho trẻ nằm nghiêng khi ngủ, cụ thể như sau:

Nguy cơ có thể gặp phải

Những nguy cơ có thể gặp phải khi trẻ nằm nghiêng khi ngủ:

• Ngủ nghiêng có thể mang lại cảm giác dễ chịu cho bé, nhưng ẩn sau đó là những nguy cơ mà cha mẹ không nên bỏ qua.
• Hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS): Đây là mối nguy hàng đầu. Bé nằm nghiêng có thể vô tình xoay người sang tư thế sấp, làm tăng đáng kể nguy cơ SIDS.
• Đầu lệch, cổ vẹo: Xương sọ và cơ cổ của trẻ sơ sinh còn mềm, dễ bị ảnh hưởng. Việc duy trì cùng một hướng nghiêng sẽ dẫn đến tình trạng bẹp đầu hoặc cổ cứng, gây ảnh hưởng lâu dài.
• Nguy cơ hít sặc sữa: Đặc biệt nguy hiểm khi bé vừa bú xong. Nếu tư thế nghiêng không đúng, sữa có thể trào ngược vào đường thở.

Lợi ích của tư thế nằm nghiêng

Ngược lại, tư thế này không phải hoàn toàn xấu. Trong một số trường hợp, nếu cha mẹ áp dụng đúng cách và có sự giám sát, bé có thể nhận được vài lợi ích:

• Giảm trào ngược: Một số nghiên cứu ghi nhận tư thế nghiêng có thể giúp giảm trào ngược, nhưng do nguy cơ SIDS, AAP vẫn khuyến nghị trẻ sơ sinh nên nằm ngửa khi ngủ. Nếu trẻ có trào ngược nặng, cha mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn tư thế thích hợp.
• Hỗ trợ tiêu hóa: Tư thế này giúp giảm đầy hơi, khó tiêu, nhờ đó bé ít quấy khóc hơn.
• Dễ quan sát: Khi cha mẹ trực tiếp theo dõi, bé nằm nghiêng có thể yên tâm hơn vì nguy cơ bịt đường thở được kiểm soát.

Có thể thấy, trẻ sơ sinh nằm ngủ nghiêng có tốt không còn phụ thuộc vào cách cha mẹ thực hiện. Nếu có mặt người lớn và chỉ duy trì ngắn hạn, lợi ích có thể phát huy. Nhưng nếu để lâu, nguy cơ sẽ vượt xa lợi ích.

Tư thế ngủ an toàn cho trẻ sơ sinh

Vấn đề quan trọng hơn cả không phải là bé có thể nằm nghiêng hay không, mà là đâu mới là tư thế ngủ an toàn nhất. Theo khuyến nghị, bé nên được đặt nằm ngửa khi ngủ. Đây là tư thế chuẩn, giúp giảm thiểu các nguy cơ nghiêm trọng và được khuyến khích áp dụng cho mọi trẻ sơ sinh khỏe mạnh.

Một số hướng dẫn cụ thể mà cha mẹ cần lưu ý gồm:

• Bề mặt ngủ: Nên chọn nệm phẳng, cứng, phủ ga mỏng. Không sử dụng gối cao, thú nhồi bông hoặc chăn dày quanh bé để tránh nguy cơ ngạt thở.
• Khi nào có thể cho bé nằm nghiêng: Sau khi bú, cha mẹ có thể đặt bé nằm nghiêng tạm thời để giảm trào ngược. Tuy nhiên, phải luôn giám sát và không để bé một mình.
• Khi nào tuyệt đối không nên: Với trẻ sinh non, nhẹ cân hoặc có nguy cơ cao mắc SIDS, cha mẹ tuyệt đối không áp dụng tư thế nằm nghiêng.

Ngoài việc lựa chọn tư thế, cha mẹ có thể kết hợp thêm một số thói quen hỗ trợ:

• Thường xuyên thay đổi hướng đầu khi bé nằm ngửa để tránh méo đầu.
• Thực hiện tummy time vài phút mỗi ngày khi bé thức và có sự quan sát để giúp phát triển cơ cổ, lưng.
• Đưa bé đi kiểm tra nếu có dấu hiệu bất thường về hình dạng đầu hoặc vận động cổ.

Những nguyên tắc này tuy đơn giản nhưng lại quyết định phần lớn đến sự an toàn trong giấc ngủ của trẻ sơ sinh.

Cha mẹ nên làm gì khi thấy bé thích nằm nghiêng?

Không ít bé có xu hướng xoay đầu sang một bên và tỏ ra thoải mái hơn ở tư thế nghiêng. Thay vì lo lắng quá mức, cha mẹ có thể chủ động áp dụng những cách an toàn để dung hòa thói quen này với khuyến nghị y tế.

Một số gợi ý đơn giản:

• Theo dõi thường xuyên: Không nên để bé nằm nghiêng một mình trong nhiều giờ. Cha mẹ cần kiểm tra định kỳ, nhất là trong giấc ngủ ban đêm.
• Thay đổi tư thế: Dù bé thích nằm nghiêng, cha mẹ vẫn nên xen kẽ với tư thế ngửa để đảm bảo sự cân bằng.
• Khám bác sĩ khi cần: Nếu nhận thấy dấu hiệu vẹo cổ hoặc đầu phẳng, cha mẹ nên đưa bé đến cơ sở y tế để được đánh giá kịp thời.

Điều quan trọng là không tư thế nào nên duy trì cố định quá lâu. Sự linh hoạt và giám sát sát sao sẽ giúp bé vừa thoải mái vừa an toàn.

Hướng dẫn chăm sóc toàn diện cho trẻ sơ sinh

Khi nói về sự phát triển toàn diện, giấc ngủ và hệ miễn dịch luôn song hành. Bé được đặt ngủ đúng tư thế sẽ giảm nguy cơ hô hấp, trong khi việc tiêm ngừa đầy đủ giúp bé phòng tránh nhiều bệnh nguy hiểm ngay từ giai đoạn đầu đời.

Cha mẹ có thể tham khảo gói vắc xin dành cho trẻ từ 0 - 6 tháng tuổi, bao gồm các mũi quan trọng như viêm gan B, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, phế cầu... Tiêm ngừa không chỉ bảo vệ bé trước bệnh tật mà còn giúp giảm biến chứng nặng nếu mắc phải.

Do đó, chăm sóc trẻ sơ sinh không chỉ dừng lại ở việc đặt bé nằm ngửa hay nghiêng, mà cần kết hợp với lịch tiêm chủng khoa học. Đây chính là nền tảng để bé phát triển khỏe mạnh trong 6 tháng đầu đời và cả giai đoạn tiếp theo.

Trẻ sơ sinh nằm ngủ nghiêng đầu có sao không? Thực tế, tư thế này không hẳn nguy hiểm nhưng cũng không nên duy trì quá lâu. Nguy cơ ngạt thở, bẹp đầu hay vẹo cổ hoàn toàn có thể xảy ra nếu cha mẹ để bé nằm nghiêng kéo dài mà không giám sát. Lựa chọn an toàn nhất vẫn là tư thế nằm ngửa, kết hợp thay đổi linh hoạt và theo dõi thường xuyên. Đồng thời, cha mẹ nên đảm bảo lịch tiêm chủng đầy đủ trong 6 tháng đầu để bé phát triển toàn diện, vừa ngủ ngon vừa có nền tảng miễn dịch vững chắc.