Trẻ sơ sinh ho 1-2 tiếng có sao không? Hiểu đúng để không lo lắng quá mức

Trong những tuần đầu đời, cơ thể trẻ sơ sinh còn rất non nớt và dễ phản ứng với các yếu tố từ môi trường. Một trong những biểu hiện thường khiến cha mẹ lo lắng chính là việc bé ho từng cơn, đặc biệt là khi ho xảy ra lặp đi lặp lại theo chu kỳ 1–2 tiếng. Câu hỏi được đặt ra là: Trẻ sơ sinh ho 1-2 tiếng có sao không? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt các tình huống cần lưu ý và hướng dẫn cụ thể cách xử trí, để từ đó có thể chăm sóc bé yêu một cách an toàn và hiệu quả.

Phản xạ ho ở trẻ sơ sinh: Bình thường hay đáng lo?

Ho là một phản xạ bảo vệ của cơ thể nhằm tống dị vật, chất nhầy hoặc tác nhân kích thích ra khỏi đường thở. Ở trẻ sơ sinh, phản xạ này có thể xảy ra thường xuyên hơn do hệ hô hấp còn non nớt và dễ bị tác động từ môi trường bên ngoài. Trong nhiều trường hợp, việc trẻ sơ sinh ho 1–2 tiếng là biểu hiện sinh lý bình thường và không quá đáng lo. Những lý do phổ biến có thể kể đến như:

• Trào ngược dạ dày – thực quản: Ở trẻ sơ sinh, cơ vòng thực quản dưới chưa hoàn thiện, khiến sữa dễ trào lên, kích thích họng và gây ho. Ho thường xảy ra sau khi bú và không kèm sốt hay khò khè.
• Dịch nhầy tồn đọng sau sinh: Một số trẻ vẫn còn dịch ối hoặc chất nhầy trong đường hô hấp sau sinh. Các cơn ho nhẹ là phản xạ để đẩy dịch ra ngoài.
• Không khí khô hoặc nhiều bụi: Trẻ sơ sinh rất nhạy cảm với yếu tố môi trường. Không khí khô hoặc bụi bẩn có thể gây kích thích niêm mạc hô hấp và gây ho tạm thời.
• Ho sau khi khóc kéo dài: Trẻ khóc nhiều khiến cổ họng bị khô hoặc co thắt tạm thời, gây ra vài cơn ho ngắn, thoáng qua.

Mặc dù phần lớn các trường hợp ho ở trẻ sơ sinh là do yếu tố lành tính, cha mẹ vẫn cần cảnh giác nếu trẻ kèm theo những triệu chứng khác. Bên cạnh việc theo dõi triệu chứng, tiêm vắc xin cho trẻ sơ sinh ngay từ những tháng đầu đời là biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa nhiều bệnh lý hô hấp nghiêm trọng như ho gà, viêm phổi do phế cầu, cúm mùa hay RSV. 

Khi nào ho ở trẻ sơ sinh là dấu hiệu đáng báo động?

Mặc dù nhiều trường hợp ho là bình thường, nhưng nếu ho đi kèm các dấu hiệu dưới đây, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám ngay:

Các dấu hiệu cảnh báo

• Ho kéo dài trên 3 ngày, đặc biệt nếu ho ngày càng nặng.
• Sốt ≥ 38°C, hoặc sốt kèm run lạnh, khó chịu.
• Khò khè, thở nhanh, rút lõm lồng ngực: Gợi ý có thể bị viêm phổi, viêm tiểu phế quản.
• Bé bỏ bú, mệt lả hoặc li bì.
• Có đờm vàng/xanh, hôi hoặc ho kèm nôn ói nhiều lần.
• Tiếng ho khác thường như ho ông ổng, ho có tiếng rít thanh quản (gợi ý viêm thanh khí phế quản).

Các bệnh lý thường gặp có biểu hiện ho ở trẻ sơ sinh bao gồm:

• Cảm lạnh do virus.
• Viêm phế quản, viêm phổi.
• Viêm thanh khí phế quản.
• Dị ứng hoặc hen suyễn (hiếm ở trẻ <6 tháng).
• Ho gà (nguy hiểm và cần phát hiện sớm ở trẻ sơ sinh).

Vì vậy, việc theo dõi sát biểu hiện đi kèm là chìa khóa để xác định trẻ sơ sinh ho 1-2 tiếng có sao không, thay vì chỉ dựa vào thời gian ho trong ngày.

Trẻ sơ sinh ho 1-2 tiếng có sao không? Cần làm gì khi thấy trẻ ho?

Nếu trẻ ho rải rác vài tiếng một lần, không sốt và không có dấu hiệu nguy hiểm kèm theo, cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp chăm sóc tại nhà để hỗ trợ bé:

• Vệ sinh mũi - họng cho bé: Dùng nước muối sinh lý 0.9% nhỏ mũi 2–3 lần/ngày, kết hợp hút dịch nhầy nhẹ nhàng giúp làm sạch đường thở. Không nên lạm dụng quá nhiều lần vì có thể gây kích ứng niêm mạc mũi.
• Tạo môi trường sống trong lành, ấm áp: Giữ phòng ngủ của trẻ sạch sẽ, không khói bụi, không nuôi thú cưng trong phòng. Vào mùa lạnh, đảm bảo nhiệt độ phòng ổn định từ 26-28°C, dùng máy tạo ẩm nếu cần để tránh khô mũi họng.
• Cho trẻ bú thường xuyên: Sữa mẹ cung cấp kháng thể tự nhiên giúp trẻ chống lại nhiễm trùng. Ngoài ra, động tác nuốt sữa cũng giúp làm dịu cổ họng bé đang bị kích thích.
• Hạn chế tối đa tiếp xúc với người bệnh: Trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch yếu nên dễ lây bệnh từ người lớn, đặc biệt là các bệnh về hô hấp. Vì vậy, nên hạn chế người lạ tiếp xúc gần với trẻ, đặc biệt nếu họ có triệu chứng ho, sổ mũi.
• Không tự ý sử dụng thuốc: Tuyệt đối không dùng thuốc ho, siro hay kháng sinh cho trẻ sơ sinh nếu chưa có chỉ định từ bác sĩ. Nhiều loại thuốc tuy hiệu quả với người lớn nhưng có thể gây ngộ độc hoặc ảnh hưởng đến hô hấp của trẻ nhỏ.

Khi nào cần đưa trẻ đến cơ sở y tế?

Hiện tượng trẻ sơ sinh ho nhẹ trong ngày, đặc biệt là vào sáng sớm hoặc sau bú, có thể hoàn toàn bình thường nếu không kèm theo các dấu hiệu nặng như sốt, khò khè hay bỏ bú. Ngược lại, nếu trẻ sơ sinh ho ngày càng nhiều, kéo dài hoặc xuất hiện kèm theo các triệu chứng bất thường, cha mẹ tuyệt đối không nên chủ quan. Những trường hợp sau đây cần được đưa trẻ đi khám ngay:

• Trẻ dưới 3 tháng tuổi bắt đầu ho, dù chỉ là vài tiếng ho nhẹ.
• Ho kèm theo sốt từ 38°C trở lên hoặc kèm theo hiện tượng run lạnh.
• Cơn ho kéo dài quá 3 ngày mà không có dấu hiệu cải thiện.
• Trẻ có tiền sử sinh non, mắc bệnh tim bẩm sinh hoặc suy giảm miễn dịch.

Nếu còn băn khoăn về việc trẻ sơ sinh ho 1-2 tiếng có sao không, đừng ngần ngại đưa bé đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và hướng dẫn cụ thể. Để chủ động phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm, cha mẹ cũng nên đảm bảo tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch cho trẻ. Hệ thống Tiêm chủng Long Châu hiện đã có mặt tại nhiều địa phương, cung cấp dịch vụ tiêm chủng uy tín, an toàn, với đội ngũ chuyên môn tận tâm – giúp bạn an tâm chăm sóc sức khỏe bé yêu ngay từ những ngày đầu.