Trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử lý an toàn

Khi chăm sóc trẻ sơ sinh, thường gặp phải những tình huống bối rối, đặc biệt là khi bé có dấu hiệu bất thường như trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu cho bé mà còn khiến các bậc phụ huynh lo lắng không biết có nghiêm trọng hay không. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

Trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho là gì?

Trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho là tình trạng phổ biến ở giai đoạn đầu đời, khi chất nhầy hoặc đờm tích tụ trong cổ họng của bé nhưng bé lại không có phản xạ ho để tống đờm ra ngoài như người lớn. Lúc này, thường nghe thấy bé phát ra âm thanh khò khè, tiếng thở rít nhẹ, hoặc có cảm giác như cổ họng bé có gì đó vướng víu. Tình trạng này thường rõ hơn khi trẻ nằm ngửa hoặc sau khi bú. 

Hiện tượng này xuất phát từ đặc điểm sinh lý của trẻ sơ sinh do hệ hô hấp chưa phát triển hoàn thiện, đường thở còn hẹp, lớp lông mao trong đường hô hấp hoạt động kém hiệu quả khiến đờm khó tự thoát ra ngoài. Ngoài nguyên nhân sinh lý, trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho đôi khi còn do yếu tố bệnh lý, chẳng hạn như viêm amidan, trào ngược dạ dày thực quản hay nhiễm trùng đường hô hấp trên. Nếu không được phát hiện và xử lý sớm, đờm ứ đọng lâu ngày có thể khiến bé khó chịu, ảnh hưởng đến giấc ngủ và sự phát triển toàn diện của trẻ.

Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho

Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho, trong đó bao gồm cả nguyên nhân sinh lý tự nhiên lẫn nguyên nhân bệnh lý tiềm ẩn. Dưới đây là những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.

Đờm sinh lý do hô hấp chưa hoàn thiện

Ở giai đoạn sơ sinh, hệ hô hấp của bé còn non nớt và chưa phát triển đầy đủ. Đường thở của trẻ nhỏ, các lông mao trong phế quản hoạt động chưa hiệu quả, khiến chất nhầy dễ bị ứ đọng trong cổ họng mà không được đẩy ra ngoài. Đây là nguyên nhân phổ biến khiến trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho, đặc biệt là trong những tuần đầu sau sinh. 

Nhiễm virus hoặc vi khuẩn đường hô hấp

Một số trường hợp trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho xuất phát từ nguyên nhân bệnh lý, điển hình là do nhiễm virus hoặc vi khuẩn gây viêm nhẹ đường hô hấp. Vì trẻ còn nhỏ, phản xạ ho chưa phát triển đầy đủ nên dù có đờm ứ đọng, bé vẫn không ho mạnh được. Nếu đi kèm các dấu hiệu như sốt nhẹ, quấy khóc hoặc bú kém, mẹ cần chú ý theo dõi.

Trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng thường gặp ở trẻ sơ sinh do cơ vòng thực quản dưới còn yếu, dễ khiến sữa và dịch axit từ dạ dày trào ngược lên vùng họng. Dịch này kích thích niêm mạc hô hấp, làm tăng tiết đờm nhưng không đủ gây phản xạ ho. Đây là lý do trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho, kèm theo biểu hiện nôn trớ, ọc sữa hoặc quấy khóc sau khi bú.

Viêm họng

Khi trẻ bị viêm họng, niêm mạc họng bị kích thích và tăng tiết chất nhầy để bảo vệ vùng tổn thương. Lượng đờm này có thể đọng lại ở cổ họng nhưng do phản xạ ho của trẻ chưa phát triển hoàn thiện nên bé không ho ra được. Trẻ có thể kèm theo biểu hiện quấy khóc, biếng bú hoặc sốt nhẹ.

Viêm mũi

Viêm mũi ở trẻ sơ sinh có thể do cảm lạnh, dị ứng hoặc tác nhân môi trường. Tình trạng này làm dịch nhầy từ mũi chảy xuống họng gây đờm tích tụ mà không ho ra được. Trẻ có thể có dấu hiệu ngạt mũi, thở bằng miệng, ngủ không yên giấc và thỉnh thoảng khò khè nhẹ.

Viêm amidan

Viêm amidan khiến amidan sưng to, đỏ và tăng tiết dịch nhầy. Đờm từ amidan có thể tích tụ ở họng, nhưng trẻ không đủ khả năng tống xuất ra ngoài do phản xạ ho yếu. Biểu hiện đi kèm có thể là sốt, bỏ bú, thở khò khè hoặc khó nuốt.

Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho

Hoàn toàn có thể nhận ra tình trạng trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho thông qua việc quan sát các biểu hiện đặc trưng trong sinh hoạt hằng ngày của bé. Những dấu hiệu này thường khá rõ ràng nếu mẹ chú ý lắng nghe và theo dõi trẻ, đặc biệt vào thời điểm bé ngủ hoặc ti mẹ. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Trẻ thở khò khè, có âm thanh lạ khi hít thở: Bé phát ra tiếng khò khè, rít nhẹ hoặc như có tiếng động lạ trong cổ họng khi thở, nhất là khi nằm ngửa hoặc sau khi bú no. Âm thanh này là do đờm tích tụ cản trở luồng khí đi qua đường hô hấp.
• Thỉnh thoảng bị ọc sữa hoặc nôn trớ: Đờm ứ đọng trong cổ họng có thể khiến trẻ dễ bị ọc sữa hoặc nôn trớ khi bú. Điều này xảy ra vì đờm làm cản trở đường vào của sữa và gây khó chịu cho bé trong quá trình nuốt.
• Bé bú kém, dễ mệt mỏi, quấy khóc bất thường: Khi có đờm trong cổ, việc bú mẹ trở nên khó khăn hơn. Bé có thể bú được ít, ngắt quãng, hoặc bỏ bú vì mệt.
• Ngủ không yên, hay giật mình: Đờm ứ đọng khiến bé cảm thấy khó chịu, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Bé có thể ngủ chập chờn, dễ giật mình tỉnh giấc hoặc quấy khóc trong lúc ngủ.
• Da có thể nhợt nhạt hoặc tím tái (trường hợp nặng): Nếu đờm tích tụ nhiều, gây cản trở hô hấp nghiêm trọng, bé có thể thở yếu, thở gấp và dẫn đến tình trạng thiếu oxy, biểu hiện qua da nhợt nhạt hoặc tím tái ở môi, đầu ngón tay, ngón chân.

Cách xử lý an toàn khi trẻ sơ sinh có đờm 

Khi gặp tình trạng trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho, cần xử lý nhẹ nhàng và đúng cách để giúp bé dễ chịu hơn, đồng thời tránh gây tổn thương cho hệ hô hấp vốn còn non nớt. Dưới đây là một số biện pháp an toàn mà có thể áp dụng tại nhà:

• Thay đổi tư thế ngủ và bú của bé: Khi bé nằm, hãy cho bé nằm nghiêng hoặc kê cao phần đầu (độ cao vừa phải, khoảng 15 - 30 độ) để giúp đờm dễ thoát ra ngoài và giảm tình trạng tắc nghẽn đường thở. Khi cho bú, mẹ nên giữ bé ở tư thế hơi dựng đứng thay vì để bé nằm ngang hoàn toàn.
• Vỗ rung lưng nhẹ nhàng: Mẹ có thể dùng tay vỗ nhẹ nhàng vào lưng bé theo nhịp từ dưới lên trên (từ thắt lưng lên vai) trong vài phút. Cách này giúp làm loãng đờm và hỗ trợ đờm thoát ra dễ dàng hơn mà không gây hại cho trẻ.
• Sử dụng nước muối sinh lý: Nhỏ 1 - 2 giọt nước muối sinh lý 0,9% vào mỗi bên mũi của bé để làm loãng dịch nhầy, giúp đờm dễ di chuyển và bé thở thông thoáng hơn. Lưu ý dùng nước muối đúng cách, tránh lạm dụng quá nhiều lần trong ngày.
• Duy trì không khí trong lành: Giữ phòng bé thoáng mát, sạch sẽ, tránh khói thuốc lá, bụi bẩn, lông thú cưng hoặc các tác nhân dễ gây kích ứng hô hấp.
• Không tự ý hút đờm sâu hay dùng thuốc: Tuyệt đối không nên tự ý sử dụng dụng cụ hút đờm sâu hoặc cho bé dùng thuốc long đờm, kháng sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ vì có thể gây nguy hiểm cho bé.
• Đưa trẻ đi khám nếu có dấu hiệu bất thường: Nếu bé có đờm kèm theo dấu hiệu khó thở, tím tái môi, bỏ bú hoàn toàn, sốt cao hoặc quấy khóc liên tục, cần đưa bé đến cơ sở y tế ngay để được bác sĩ thăm khám và xử lý kịp thời.

Tình trạng trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho là hiện tượng khá phổ biến trong những tháng đầu đời và thường liên quan đến đặc điểm sinh lý của hệ hô hấp chưa hoàn thiện. Tuy nhiên, nếu không nhận biết kịp thời hoặc xử lý sai cách, đờm ứ đọng lâu ngày có thể gây ảnh hưởng đến hô hấp, giấc ngủ và sự phát triển của bé. Việc quan sát kỹ các dấu hiệu, áp dụng những biện pháp xử lý an toàn tại nhà, đồng thời chủ động đưa trẻ đi khám khi có biểu hiện bất thường sẽ giúp bé vượt qua tình trạng này một cách an toàn và khỏe mạnh. Và đừng quên giữ cho môi trường sống của trẻ luôn trong lành, sạch sẽ để phòng ngừa nguy cơ đờm tích tụ và các bệnh lý đường hô hấp.

Việc tiêm vắc xin đầy đủ cho trẻ sơ sinh mang lại lợi ích to lớn trong việc giảm nguy cơ mắc các bệnh hô hấp, từ đó giúp hạn chế tình trạng trẻ sơ sinh có đờm ở cổ nhưng không ho, bảo vệ hệ hô hấp còn non nớt của bé. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín được nhiều gia đình lựa chọn nhờ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, nguồn vắc xin chính hãng, bảo quản đạt chuẩn và quy trình tiêm an toàn, nhanh chóng. Khi đưa trẻ đến tiêm phòng tại Long Châu, phụ huynh còn được tư vấn tận tình và theo dõi sức khỏe sau tiêm, đảm bảo an tâm tuyệt đối. Quý khách vui lòng liên hệ hotline miễn phí 18006928 của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được hỗ trợ đặt lịch hẹn nhanh chóng.