Cách sơ cứu khi trẻ bị ngã đập đầu: Cha mẹ cần biết để xử trí kịp thời

Ngã là một phần trong quá trình phát triển thể chất, tinh thần bình thường của trẻ. Đa số các cú ngã chỉ gây xước da hoặc bầm tím, nhưng nhiều khi té ngã có thể rất nguy hiểm cho bé. Trong bài viết dưới đây, Tiêm chủng Long Châu sẽ hướng dẫn cho bố mẹ chi tiết cách sơ cứu khi trẻ bị ngã đập đầu đúng cách, giúp hạn chế rủi ro và bảo vệ sức khỏe con.

Cách sơ cứu khi trẻ bị ngã đập đầu – cha mẹ cần làm gì?

Khi trẻ ngã đập đầu, điều quan trọng nhất là cha mẹ phải giữ bình tĩnh để xử lý đúng cách. Dưới đây là cách sơ cứu khi trẻ bị ngã đập đầu:

• Giữ trẻ nằm yên: Ngay khi trẻ ngã, không nên vội vàng bế xốc lên mà hãy đặt trẻ nằm trên mặt phẳng cứng, giữ đầu và cổ thẳng. Đồng thời tránh lắc mạnh hoặc xoay đầu trẻ, vì có thể làm chấn thương nặng hơn
• Kiểm tra ý thức của trẻ: Gọi tên, lay nhẹ vai để xem trẻ có phản ứng không. Nếu trẻ bất tỉnh nhưng còn thở, đặt trẻ ở tư thế nằm nghiêng an toàn để tránh sặc khi nôn.
• Xử lý vết thương ngoài da: Nếu có vết rách, chảy máu: dùng gạc sạch hoặc khăn mềm ép nhẹ lên vết thương để cầm máu. Không nên băng quấn quá chặt quanh đầu.
• Chườm lạnh giảm sưng: Dùng khăn bọc đá lạnh, chườm lên vùng sưng khoảng 10 – 15 phút. Tuyệt đối không đặt đá trực tiếp lên da vì dễ gây bỏng lạnh.

• Theo dõi liên tục: Sau sơ cứu ban đầu, cha mẹ cần theo dõi trẻ ít nhất 24 – 48 giờ. Trong thời gian này, quan sát xem trẻ có biểu hiện bất thường như nôn, ngủ li bì, đau đầu nhiều hơn, thay đổi hành vi… Nếu có, cần đưa đến bệnh viện ngay.

  

Những việc tuyệt đối không nên làm

Khi sơ cứu trẻ bị ngã đập đầu, cha mẹ cần tránh một số sai lầm thường gặp:

• Không tự ý cho trẻ uống thuốc giảm đau, an thần khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
• Không rung lắc hoặc bế xốc trẻ lên ngay lập tức, điều này dễ làm tổn thương não, cổ và cột sống.
• Không chủ quan khi trẻ tỉnh táo sau cú ngã, bởi tổn thương não có thể xuất hiện muộn.
• Không chườm nóng hoặc xoa dầu vào vùng sưng vì có thể khiến tình trạng nặng hơn.

Khi nào cần đưa trẻ đi bệnh viện?

Ngoài các dấu hiệu nguy hiểm đã nêu, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu:

• Trẻ dưới 1 tuổi, vì não bộ còn rất yếu.
• Trẻ nôn từ 2 lần trở lên.
• Có vết thương hở sâu ở da đầu.
• Trẻ kêu đau đầu liên tục hoặc trở nên khó chịu, quấy khóc nhiều.

Các bác sĩ có thể chỉ định chụp CT hoặc MRI để kiểm tra, đồng thời đưa ra phương án điều trị phù hợp.

Vì sao trẻ ngã đập đầu lại nguy hiểm?

So với người lớn, hộp sọ của trẻ nhỏ còn mềm, não bộ lại chiếm tỉ trọng lớn so với cơ thể, nên khi ngã đập đầu trẻ dễ bị chấn thương hơn. Một số nguy cơ có thể xảy ra:

• Chấn thương phần mềm: Sưng, bầm tím hoặc u cục tại chỗ va chạm.
• Xuất huyết trong sọ: Máu tụ bên trong gây tăng áp lực nội sọ, rất nguy hiểm.
• Chấn động não: Trẻ có thể mất ý thức thoáng qua, đau đầu, buồn nôn.
• Tổn thương sọ não nặng: Nếu va đập mạnh, có thể gây nứt, vỡ xương sọ hoặc tổn thương não.

Do đó, việc nắm rõ cách sơ cứu khi trẻ bị ngã đập đầu sẽ giúp cha mẹ bình tĩnh xử trí và đưa trẻ đi cấp cứu kịp thời khi cần

Nguyên nhân làm trẻ ngã đập đầu

Có nhiều yếu tố dẫn đến việc trẻ nhỏ bị té và chấn thương vùng đầu. Một số nguyên nhân thường gặp gồm:

• Sơ suất của người chăm sóc: Việc trông giữ không cẩn thận có thể khiến trẻ bị rơi từ giường, võng, xe đẩy hoặc từ trên cao xuống đất. Thậm chí, trong lúc bế ẵm, chỉ một chút lơ là để bé tuột tay cũng dễ gây ra tai nạn.
• Tính hiếu động của trẻ: Trẻ thường thích leo trèo lên bàn, ghế hay những vật dụng không chắc chắn, dễ mất thăng bằng và té ngã. Ngoài ra, việc chạy nhảy ở khu vực trơn trượt như nhà tắm, sàn vừa lau hoặc sân sau cơn mưa cũng làm tăng nguy cơ bị ngã đập đầu.
• Trong lúc vui chơi: Khi nô đùa cùng bạn bè, trẻ có thể vô tình xô đẩy nhau dẫn đến té ngã. Một số môn thể thao như bóng đá, kéo co hoặc vận động mạnh khác cũng tiềm ẩn nguy cơ khiến trẻ va chạm và ngã đập đầu.

Dấu hiệu nguy hiểm sau khi trẻ ngã đập đầu

Ở lứa tuổi dưới 5, việc trẻ bị ngã va đầu là tình huống thường xuyên xảy ra do đặc tính hiếu động và khả năng giữ thăng bằng còn kém. Tuy nhiên, vì vùng đầu chứa nhiều cơ quan quan trọng nên cha mẹ tuyệt đối không được chủ quan khi con gặp phải tai nạn này. Phần lớn các trường hợp té ngã trong sinh hoạt hằng ngày, chẳng hạn như rơi từ giường thấp, ghế nhỏ hoặc ngã trong lúc chơi, thường chỉ gây chấn thương ngoài da ở mức nhẹ. Trẻ có thể bị bầm tím, trầy xước, đôi khi có chảy máu do da đầu nhiều mạch máu. Chính vì vậy, chỉ một vết xước nhỏ cũng có thể tạo nên vết bầm khá to hoặc chảy máu nhiều hơn so với các vùng khác trên cơ thể. Do đó, bố mẹ cần nắm thật chắc cách sơ cứu khi trẻ bị ngã đập đầu để bảo vệ sức khỏe của con. Ngoài ra, nếu thấy các biểu hiện sau, cần đưa trẻ đi bệnh viện ngay lập tức:

• Ngất hoặc bất tỉnh: Dù chỉ mất ý thức trong vài giây, đây vẫn là dấu hiệu cho thấy cú va đập đủ mạnh để có thể gây tụ máu trong não. Trường hợp này, cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để kiểm tra.
• Biểu hiện rối loạn tri giác: Ban đầu trẻ có thể tỉnh táo bình thường, nhưng sau một thời gian lại xuất hiện tình trạng lơ mơ, khó tập trung, không nhận ra người thân, kích động hoặc khó kiểm soát hành vi. Đây là dấu hiệu nguy hiểm cần được thăm khám ngay.
• Nôn nhiều lần: Một số trẻ có thể nôn 1 – 2 lần sau khi ngã do khóc quá nhiều hoặc do tác động nhẹ lên hộp sọ, đây chưa hẳn là bất thường. Tuy nhiên, nếu trẻ nôn từ 3 lần trở lên, cha mẹ phải nghĩ tới khả năng chấn thương não và lập tức đưa đi cấp cứu.

Cách phòng tránh để hạn chế trẻ ngã đập đầu

Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp sau để giảm nguy cơ trẻ bị ngã:

• Luôn giám sát trẻ khi vui chơi, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 3 tuổi.
• Sử dụng thảm chống trượt, thanh chắn cầu thang, lưới bảo vệ ban công trong nhà.
• Dạy trẻ thói quen an toàn như không leo trèo lên ghế, bàn.
• Khi cho trẻ đi xe đạp hoặc chơi thể thao, cần đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn.
• Sắp xếp đồ đạc gọn gàng, tránh để vật dễ vấp ngã trong nhà.

Việc nắm rõ cách sơ cứu khi trẻ bị ngã đập đầu sẽ giúp cha mẹ bình tĩnh hơn trong những tình huống bất ngờ. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ chấn thương sọ não, cần đưa trẻ đi bệnh viện ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Hãy theo dõi Nhà thuốc Long Châu để cập nhật thêm các thông tin về bảo vệ sức khỏe của bé nhé!