Trẻ sơ sinh bị sặc sữa nhiều có sao không? Mẹ nên xử lý thế nào?

Trong quá trình nuôi con, không ít phụ huynh hoang mang khi thấy con mình hay bị sặc sữa. Đây là tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trong những tháng đầu đời khi hệ hô hấp và tiêu hóa chưa hoàn thiện. Nhưng liệu việc bé bị sặc sữa nhiều có ảnh hưởng gì đến sức khỏe lâu dài? Bài viết này sẽ giúp bố mẹ hiểu rõ nguyên nhân, cách xử lý và biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Trẻ sơ sinh bị sặc sữa nhiều có sao không?

Trẻ sơ sinh bị sặc sữa nhiều là tình trạng đáng lo ngại, vì sữa có thể đi vào đường thở, gây tắc nghẽn, thiếu oxy và dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi hít, tổn thương não do thiếu oxy, thậm chí có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời. Nếu tình trạng này xảy ra lặp đi lặp lại, phổi của bé có thể bị tổn thương lâu dài, dễ dẫn đến viêm phổi tái phát và ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất.

• Nguy cơ viêm phổi hít: Khi sữa tràn vào đường hô hấp, bé có thể bị viêm phổi do hít sặc. Đây là tình trạng nghiêm trọng, gây khó thở, ho kéo dài, thậm chí suy hô hấp nếu không điều trị kịp thời.
• Ảnh hưởng đến sự phát triển: Trẻ thường xuyên sặc có thể bú ít đi do sợ hoặc mệt, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng, chậm tăng cân, quấy khóc và ngủ kém.
• Tăng nguy cơ ngạt thở: Trường hợp nặng, sặc sữa có thể làm tắc đường thở, gây tím tái, mất ý thức, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được sơ cứu đúng cách.
• Liên quan đến bệnh lý nền: Nếu trẻ sơ sinh bị sặc sữa nhiều kèm theo nôn trớ, quấy khóc, khó thở, đây có thể là dấu hiệu của trào ngược dạ dày thực quản, bất thường đường hô hấp hoặc các bệnh lý thần kinh. Khi đó, bố mẹ nên đưa bé đi khám.

Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh dễ bị sặc sữa

Trẻ sơ sinh dễ bị sặc sữa do hệ hô hấp và tiêu hóa chưa hoàn thiện, kết hợp với một số yếu tố bên ngoài khi bú. Các nguyên nhân phổ biến gồm:

• Phản xạ nuốt - thở chưa ổn định: Trẻ dưới 2 tháng tuổi dễ nuốt sai đường, đặc biệt khi bú nhanh.
• Tư thế bú không đúng: Nằm đầu thấp, không nâng đỡ đúng cách khiến sữa dễ tràn vào khí quản.
• Dòng sữa quá mạnh: Tia sữa mẹ mạnh hoặc núm bình quá to khiến bé nuốt không kịp.
• Bú khi khóc hoặc nghẹt mũi: Bé vừa thở vừa nuốt, dễ mất phối hợp và gây sặc.
• Trào ngược dạ dày - thực quản: Sữa trào ngược lên họng, đi vào đường thở dù bé không bú.
• Dị tật bẩm sinh: Các bất thường vùng hầu họng hoặc thần kinh làm phản xạ nuốt yếu, gây sặc thường xuyên.

Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp cha mẹ phòng tránh hiệu quả và xử lý kịp thời khi bé bị sặc.

Cách xử lý khi trẻ sơ sinh bị sặc sữa

Trong trường hợp bé bị sặc sữa, bố mẹ cần hết sức bình tĩnh và xử lý theo đúng các bước sau để đảm bảo an toàn cho con yêu:

• Bước 1: Nhanh chóng thay đổi tư thế của bé: Khi thấy bé bị sặc sữa, giữ bình tĩnh và nhanh chóng đặt bé nằm nghiêng sang một bên hoặc bế dốc nhẹ đầu thấp hơn thân, giúp sữa thoát ra ngoài miệng, mũi. Không để bé nằm ngửa, vì sữa có thể tràn vào đường thở, gây nguy hiểm.
• Bước 2: Vỗ nhẹ lưng để hỗ trợ đẩy sữa ra: Sau khi đặt bé ở tư thế an toàn, bố mẹ dùng gốc bàn tay vỗ nhẹ và dứt khoát vào vùng lưng giữa hai bả vai của trẻ. Thao tác này cần thực hiện nhịp nhàng, hướng từ dưới lên trên, vừa đủ lực để tạo rung động giúp đẩy sữa ra ngoài, không quá mạnh để tránh làm bé đau hay hoảng sợ.
• Bước 3: Hút dịch mũi, miệng nếu cần thiết: Trong trường hợp bé vẫn khó thở, thở khò khè hoặc có nhiều sữa còn vướng trong mũi, miệng, bố mẹ có thể dùng dụng cụ hút mũi chuyên dụng hoặc khăn mềm, sạch để làm sạch đường thở. Việc thông thoáng mũi - miệng sẽ giúp bé dễ thở hơn và tránh nguy cơ sữa chảy ngược xuống phổi.
• Bước 4: Theo dõi sát tình trạng của bé: Sau khi sơ cứu, hãy quan sát xem bé đã thở bình thường chưa, màu da và môi có hồng hào trở lại không. Nếu thấy bé tím tái, khóc yếu, ngừng thở hoặc có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bố mẹ phải lập tức gọi cấp cứu hoặc đưa con đến bệnh viện ngay để được bác sĩ xử trí kịp thời.

Điều quan trọng nhất trong quá trình xử lý sặc sữa là bố mẹ phải giữ bình tĩnh. Tuyệt đối không được lắc mạnh trẻ, ép ngực, hay đưa ngón tay móc họng một cách thô bạo, vì những hành động này có thể khiến tình trạng của bé nặng hơn, thậm chí gây tổn thương.

Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?

Một số dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm mà bố mẹ tuyệt đối không nên bỏ qua:

• Trẻ bị sặc sữa nhiều lần trong ngày, kèm theo tím tái hoặc khó thở: Đây là tình huống khẩn cấp vì có thể sữa đã đi sâu vào đường thở, làm tắc nghẽn hô hấp. Nếu bé không được xử trí kịp thời sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng.
• Bé có biểu hiện ho kéo dài, thở khò khè, sốt nhẹ: Những dấu hiệu này thường gợi ý nguy cơ viêm phổi hít, một biến chứng nguy hiểm khi sữa hoặc thức ăn lọt vào phổi. Nếu không điều trị sớm, bé có thể gặp khó thở nặng, viêm phổi tái đi tái lại, ảnh hưởng đến sự phát triển lâu dài.
• Trẻ bú kém, quấy khóc và nôn trớ nhiều: Khi hiện tượng sặc đi kèm với bú kém, trẻ thường không nhận đủ dinh dưỡng. Về lâu dài, bé có nguy cơ chậm tăng cân, suy dinh dưỡng, dễ mệt mỏi, ngủ kém và kém linh hoạt hơn so với trẻ bình thường.
• Xuất hiện các dấu hiệu ngạt thở rõ ràng như tím môi, ngưng thở, lịm người: Đây là tình huống cực kỳ nguy hiểm, cần sơ cứu ngay và đưa bé đến bệnh viện gần nhất. Chỉ cần chậm trễ vài phút cũng có thể để lại hậu quả nghiêm trọng cho não bộ và sức khỏe của trẻ.

Tóm lại, trẻ sơ sinh bị sặc sữa nhiều có sao không? Tình trạng trẻ sơ sinh bị sặc sữa nhiều không nên xem nhẹ, vì có thể tiềm ẩn những nguy cơ ảnh hưởng đến hô hấp và sự phát triển của bé. Cha mẹ cần quan sát kỹ biểu hiện của trẻ, đảm bảo tư thế bú đúng và xử lý kịp thời khi có dấu hiệu bất thường. Nếu bé sặc sữa thường xuyên, tốt nhất nên đưa trẻ đi khám để được tư vấn và can thiệp sớm, giúp bé bú an toàn và phát triển khỏe mạnh.