Thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ khi mang thai là gì?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 37% phụ nữ mang thai trên toàn cầu bị thiếu máu, trong đó thiếu sắt là nguyên nhân phổ biến nhất, thường biểu hiện dưới dạng thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, tình trạng này có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như sinh non, thai nhẹ cân hoặc băng huyết sau sinh. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết, khoa học về thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ ở phụ nữ mang thai.

Thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ khi mang thai là gì?

Thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ ở phụ nữ mang thai là tình trạng hồng cầu có kích thước nhỏ hơn bình thường (MCV < 80 fL) và nhạt màu do giảm hemoglobin, dẫn đến khả năng vận chuyển oxy trong máu bị suy giảm. Tình trạng này thường là hệ quả của thiếu sắt hoặc rối loạn chuyển hóa sắt trong cơ thể mẹ bầu, khiến cơ thể không sản xuất đủ hồng cầu khỏe mạnh để đáp ứng nhu cầu tăng cao trong thai kỳ.

Tình trạng này đặc biệt phổ biến trong thai kỳ do nhu cầu sắt tăng gấp đôi để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi, nhau thai và tăng thể tích máu của mẹ. Nếu không được kiểm soát, tình trạng này có thể gây ra nhiều rủi ro cho cả mẹ và bé.

Nguyên nhân gây thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ ở mẹ bầu

Hiểu rõ nguyên nhân gây ra thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ ở phụ nữ mang thai là bước quan trọng để điều trị và phòng ngừa hiệu quả.

Nguyên nhân thường gặp

Thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ ở mẹ bầu thường gặp là do thiếu sắt, bên cạnh đó, một vài nguyên nhân khác cũng có thể gây nên vấn đề này:

• Thiếu sắt: Trong thai kỳ, nhu cầu sắt tăng cao để sản xuất hemoglobin và hỗ trợ sự phát triển của thai nhi. Nếu chế độ ăn không cung cấp đủ hoặc cơ thể không hấp thu tốt, mẹ bầu dễ bị thiếu máu do thiếu sắt.
• Bệnh lý di truyền: Một số trường hợp liên quan đến thalassemia (tan máu bẩm sinh), gây rối loạn tổng hợp hemoglobin, dẫn đến tình trạng thiếu máu.
• Mất máu: Do mắc bệnh viêm loét dạ dày – tá tràng, bệnh trĩ hoặc nhiễm ký sinh trùng đường ruột như giun móc.
• Cắt bỏ một phần dạ dày: Từng trải qua phẫu thuật cắt bỏ ruột, dạ dày. 

Ngoài ra, các thói quen không lành mạnh như hút thuốc lá, sử dụng rượu bia hay chất kích thích cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Dấu hiệu nhận biết thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ ở mẹ bầu

Triệu chứng của thiếu máu thường tiến triển âm thầm, dễ bị nhầm lẫn với mệt mỏi thông thường trong thai kỳ. Tuy nhiên, mẹ bầu cần chú ý đến các dấu hiệu sau:

• Da xanh xao, niêm mạc nhợt: Đặc biệt ở môi, mí mắt và móng tay.
• Mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt: Cảm giác kiệt sức, tim đập nhanh ngay cả khi nghỉ ngơi.
• Hơi thở ngắn: Khó thở khi vận động hoặc leo cầu thang.
• Tóc rụng, móng tay dễ gãy: Móng tay có thể có hình dạng bất thường (hình muỗng).
• Trường hợp nặng: Ngất xỉu, suy tim hoặc các dấu hiệu nguy hiểm khi thai lớn.

Thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ khi có thai có nguy hiểm không?

Thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ khi mang bầu không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn gây tác động nghiêm trọng đến sự phát triển của thai nhi.

Ảnh hưởng với mẹ bầu

Thiếu máu có ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe mẹ bầu:

• Tăng nguy cơ tiền sản giật: Thiếu máu làm giảm khả năng vận chuyển oxy, gây áp lực lên hệ tim mạch.
• Khiến biến chứng băng huyết sau sinh nguy hiểm hơn: Thiếu máu làm giảm khả năng bù trừ khi mất máu, từ đó làm tăng nguy cơ hậu quả nghiêm trọng nếu xảy ra băng huyết sau sinh.
• Suy nhược và nhiễm trùng: Mẹ bầu dễ mệt mỏi, suy giảm miễn dịch, tăng nguy cơ nhiễm trùng hậu sản.

Ảnh hưởng với thai nhi

Thiếu máu không chỉ ảnh hưởng đến mẹ, mà còn tác động xấu đến thai nhi:

• Sinh non và nhẹ cân: Thiếu máu làm giảm lượng oxy cung cấp cho thai nhi, ảnh hưởng đến sự phát triển.
• Chậm phát triển trong tử cung: Thai nhi có thể gặp hạn chế tăng trưởng.
• Nguy cơ dị tật bẩm sinh: Trẻ sơ sinh có thể mắc dị tật bẩm sinh.

Cách điều trị thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ ở mẹ bầu

Điều trị thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ cần dựa trên nguyên nhân, mức độ thiếu máu và tình trạng sức khỏe tổng thể của mẹ bầu.

Điều trị nội khoa

Tùy vào nguyên nhân gây thiếu máu mà bác sĩ sẽ đưa phác đồ điều trị phù hợp:

• Bổ sung sắt: Uống viên sắt (60 – 120 mg/ngày) hoặc tiêm tĩnh mạch trong trường hợp thiếu máu nặng hoặc không hấp thu qua đường uống.
• Bổ sung axit folic và vitamin B12: Hỗ trợ quá trình tạo máu, đặc biệt nếu thiếu máu do thiếu hụt folate hoặc B12.
• Kháng sinh: Nếu thiếu máu liên quan đến nhiễm khuẩn đường tiêu hóa (như nhiễm Helicobacter pylori), cần điều trị triệt để.

Điều trị hỗ trợ

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cải thiện tình trạng thiếu máu:

• Chế độ ăn giàu sắt: Ưu tiên thực phẩm như thịt đỏ, gan động vật, hải sản, rau lá xanh đậm (rau bina, cải bó xôi) và các loại đậu.
• Tăng cường vitamin C: Uống nước cam, ăn ớt chuông hoặc dâu tây để cải thiện hấp thu sắt.
• Hạn chế chất ức chế hấp thu sắt: Tránh uống trà, cà phê hoặc sữa ngay sau bữa ăn.

Truyền máu

Trong trường hợp thiếu máu nghiêm trọng (Hb < 7 g/dL) hoặc có biến chứng như suy tim, mẹ bầu có thể cần truyền máu. Quy trình này cần được thực hiện tại cơ sở y tế uy tín, dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ.

Thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ khi mang thai là một tình trạng phổ biến nhưng có thể kiểm soát được nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Mẹ bầu cần chú ý đến các dấu hiệu bất thường như mệt mỏi, da xanh xao, hoặc khó thở, đồng thời duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học và khám thai định kỳ. Bổ sung sắt, axit folic và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là chìa khóa để đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh, giúp cả mẹ và bé phát triển an toàn. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe để hành trình làm mẹ trọn vẹn và hạnh phúc.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là nơi bạn an tâm gửi gắm sức khỏe. Với đa dạng vắc xin chính hãng và quy trình tiêm an toàn, chúng tôi giúp bạn phòng ngừa hiệu quả nhiều bệnh nguy hiểm. Đặt lịch ngay để được phục vụ nhanh chóng.