Tại sao bị nhiệt miệng liên tục? Khắc phục nhiệt miệng bằng cách nào?

Nhiệt miệng là một trong những vấn đề răng miệng phổ biến, thường gây cảm giác đau rát và khó chịu khi ăn uống hoặc giao tiếp hằng ngày. Không chỉ xuất hiện một lần rồi biến mất, nhiều người còn gặp tình trạng nhiệt miệng tái đi tái lại nhiều lần trong tháng, làm ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống. Thực tế, hiện tượng này có thể xuất phát từ nhiều yếu tố liên quan đến chế độ dinh dưỡng, sức đề kháng hay các bệnh lý tiềm ẩn.

Nhiệt miệng là gì?

Nhiệt miệng là hiện tượng xuất hiện những vết loét nhỏ nông bên trong khoang miệng, thường có màu trắng hoặc vàng kèm theo viền đỏ. Những vết loét này gây đau rát khiến việc ăn uống, nói chuyện trở nên khó khăn.

Người bị nhiệt miệng thường có một số biểu hiện:

• Vết loét nhỏ trong khoang miệng, màu trắng hoặc vàng.
• Cảm giác đau rát rõ rệt tại vị trí loét.
• Có thể kèm theo sốt nhẹ, sưng hạch cổ hoặc nướu.

Mặc dù không phải bệnh nguy hiểm nhưng tình trạng nhiệt miệng tái đi tái lại nhiều lần khiến không ít người lo lắng về sức khỏe răng miệng cũng như hệ miễn dịch của cơ thể.

Tại sao bị nhiệt miệng liên tục?

Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra tình trạng này, từ thiếu hụt dinh dưỡng đến thói quen sinh hoạt không lành mạnh.

Thiếu hụt dinh dưỡng

Một trong những nguyên nhân phổ biến là thiếu vitamin và khoáng chất. Đặc biệt vitamin B12, sắt và axit folic đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của tế bào niêm mạc và hỗ trợ quá trình tái tạo vết thương. Khi cơ thể thiếu hụt các dưỡng chất này, niêm mạc miệng dễ bị tổn thương dẫn đến nhiệt miệng.

Chế độ ăn không cân đối, lạm dụng đồ ăn nhanh hoặc bỏ bữa thường xuyên sẽ làm tăng nguy cơ bị nhiệt miệng liên tục.

Hệ miễn dịch suy giảm

Hệ miễn dịch là hàng rào bảo vệ quan trọng ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn, virus. Khi hệ miễn dịch suy yếu, cơ thể dễ bị tấn công và xuất hiện các vết loét trong khoang miệng.

Một số bệnh nhân mắc bệnh tự miễn cũng thường xuyên bị nhiệt miệng do rối loạn miễn dịch khiến cơ thể tự tấn công tế bào niêm mạc. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch để điều trị bệnh mạn tính hoặc sau phẫu thuật cũng có thể làm tăng nguy cơ loét miệng.

Căng thẳng tinh thần

Áp lực công việc, học tập hoặc lo lắng kéo dài có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Khi cơ thể rơi vào trạng thái căng thẳng, tuyến thượng thận sẽ sản xuất hormone cortisol quá mức, làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ viêm nhiễm.

Căng thẳng cũng khiến thói quen sinh hoạt thay đổi như thiếu ngủ, ăn uống kém chất lượng dẫn đến rối loạn tiêu hóa. Đây là một trong những lý do giải thích tại sao bị nhiệt miệng liên tục ở nhiều người trẻ.

Thói quen ăn uống

Chế độ ăn nhiều thực phẩm cay nóng hoặc chứa nhiều axit cũng là nguyên nhân thường gặp. Thức ăn cay nóng có thể làm kích ứng niêm mạc, trong khi axit trong trái cây họ cam quýt hoặc cà chua khiến niêm mạc mỏng hơn và dễ tổn thương.

Bên cạnh đó, thói quen uống rượu bia hoặc cà phê quá nhiều sẽ làm miệng khô, giảm tiết nước bọt, tạo điều kiện để vi khuẩn phát triển và gây nhiệt miệng.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc như kháng sinh, thuốc chống viêm không steroid hoặc thuốc hóa trị có thể gây ra tác dụng phụ là nhiệt miệng. Các loại thuốc này làm rối loạn hệ vi sinh trong khoang miệng và khiến niêm mạc bị tổn thương.

Với người phải sử dụng thuốc dài ngày, tình trạng nhiệt miệng tái phát là điều khó tránh khỏi.

Dị ứng và kích ứng

Nhiệt miệng cũng có thể xuất hiện khi cơ thể phản ứng với một số thực phẩm hoặc thành phần trong kem đánh răng, nước súc miệng. Các sản phẩm chăm sóc răng miệng chứa cồn hoặc hóa chất mạnh dễ gây kích ứng và dẫn đến loét miệng.

Cách khắc phục nhiệt miệng hiệu quả

Một số biện pháp dưới đây có thể giúp giảm tình trạng loét miệng và phòng ngừa tái phát:

Bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết

Đặc biệt chú trọng vitamin B12, sắt và axit folic thông qua chế độ ăn uống hoặc thực phẩm chức năng theo chỉ dẫn bác sĩ.

Vệ sinh răng miệng đúng cách

Đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày và sử dụng nước súc miệng dịu nhẹ không chứa cồn để hạn chế vi khuẩn gây loét miệng.

Kiểm soát căng thẳng

Duy trì tinh thần thoải mái bằng cách tập yoga, thiền, thể dục hoặc dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý.

Tránh thực phẩm gây kích ứng

Hạn chế các loại thực phẩm cay nóng, chứa nhiều axit hoặc chất kích thích như rượu bia, cà phê. Thay vào đó, nên bổ sung rau xanh, trái cây tươi và sữa chua để tăng cường lợi khuẩn.

Tham khảo ý kiến bác sĩ khi dùng thuốc

Nếu nghi ngờ nhiệt miệng là tác dụng phụ của thuốc, cần trao đổi với bác sĩ để được điều chỉnh liều hoặc đổi loại thuốc khác phù hợp.

Lựa chọn sản phẩm chăm sóc răng miệng an toàn

Ưu tiên các sản phẩm có thành phần lành tính, dịu nhẹ để hạn chế kích ứng và bảo vệ niêm mạc miệng.

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Phần lớn các vết nhiệt miệng có thể tự khỏi trong vòng 7 - 14 ngày. Tuy nhiên, người bệnh cần đi khám nếu gặp một trong các dấu hiệu sau:

• Vết loét kéo dài hơn 2 tuần không lành.
• Xuất hiện đồng thời sốt cao, sưng hạch cổ hoặc đau nhức nghiêm trọng.
• Nhiều vết loét lan rộng trong khoang miệng hoặc nhiệt miệng tái phát liên tục trong thời gian ngắn.

Việc thăm khám chuyên khoa giúp bác sĩ xác định chính xác nguyên nhân và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, ngăn ngừa biến chứng có thể xảy ra.

Nhiệt miệng không phải là bệnh nguy hiểm nhưng gây nhiều phiền toái trong sinh hoạt hàng ngày. Hiểu rõ tại sao bị nhiệt miệng liên tục sẽ giúp mỗi người chủ động thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt và chăm sóc răng miệng đúng cách. Trong trường hợp nhiệt miệng tái phát nhiều lần hoặc kéo dài bất thường, việc thăm khám bác sĩ là cần thiết để được tư vấn và điều trị kịp thời. Giữ lối sống lành mạnh, cân bằng dinh dưỡng và hạn chế căng thẳng sẽ là chìa khóa giúp bạn phòng ngừa nhiệt miệng hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.