Sinh thiết tinh hoàn là thủ thuật nhằm phát hiện sự tồn tại của tinh trùng trong tinh hoàn hoặc mào tinh, thường được chỉ định khi tinh dịch xuất ra không chứa tinh trùng. Phương pháp này vừa có giá trị trong chẩn đoán các bệnh lý ác tính, vừa được ứng dụng trong điều trị hiếm muộn thông qua hỗ trợ sinh sản.
Sinh thiết tinh hoàn là gì?
Sinh thiết tinh hoàn là một thủ thuật y khoa, trong đó bác sĩ lấy một mẫu mô nhỏ từ một hoặc cả hai bên tinh hoàn để làm xét nghiệm giải phẫu bệnh. Thủ thuật này giúp phát hiện và loại trừ các bệnh lý ác tính tiềm ẩn.
Kết quả từ sinh thiết tinh hoàn cung cấp thông tin quan trọng để bác sĩ xác định nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới hoặc phục vụ cho các phương pháp hỗ trợ sinh sản.

Giống như nhiều thủ thuật y khoa khác, sinh thiết tinh hoàn cũng có thể phát sinh một số rủi ro trong quá trình tiến hành, chẳng hạn như chảy máu, nhiễm trùng hoặc tổn thương tinh hoàn và các cấu trúc xung quanh.
Tuy nhiên, kỹ thuật này không gây ảnh hưởng tới khả năng cương dương hoặc chức năng sinh sản sau khi thực hiện.
Tại sao cần thực hiện sinh thiết tinh hoàn?
Sinh thiết tinh hoàn được chỉ định dựa trên tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân, với nhiều mục đích khác nhau, bao gồm:
- Xác định tính chất của các khối u bất thường ở tinh hoàn hoặc phát hiện sự hiện diện của ung thư tinh hoàn.
- Điều tra nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới.
- Thu thập tinh trùng để hỗ trợ các phương pháp sinh sản nhân tạo.

Các phương pháp sinh thiết tinh hoàn
Sinh thiết tinh hoàn có thể được thực hiện theo những kỹ thuật sau:
Sinh thiết mở
Kỹ thuật này tiến hành dưới gây mê toàn thân hoặc gây tê tại chỗ. Bác sĩ sẽ mở bìu để lấy mẫu mô tinh hoàn phục vụ phân tích sinh thiết.
Đây là phương pháp đảm bảo độ chính xác cao nhất khi cần xác định nguyên nhân vô sinh hoặc phát hiện các bệnh lý ung thư. Đồng thời, sinh thiết mở cũng giúp bác sĩ thu thập tinh trùng phục vụ cho các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Sinh thiết qua da
Phương pháp này sử dụng kim hút hoặc kim cắt nhỏ để lấy mẫu mô tinh hoàn. Sinh thiết qua da có ưu điểm là không cần phẫu thuật, chỉ gây tê tại chỗ, không phải gây mê, đồng thời việc chuẩn bị và chăm sóc sau thủ thuật đơn giản.
Tuy nhiên, phương pháp dùng kim hút nhỏ vẫn tồn tại hạn chế, như độ chính xác trong việc phát hiện ung thư tinh hoàn tại chỗ chưa được đánh giá đầy đủ, và lượng tinh trùng thu được thường ít hơn so với sinh thiết mở.
Chuẩn bị trước khi thực hiện sinh thiết tinh hoàn
Các bước chuẩn bị trước khi thực hiện sinh thiết tinh hoàn:
Bệnh nhân nên trao đổi kỹ với bác sĩ để được giải đáp mọi thắc mắc, đồng thời ký vào bản cam kết đồng ý tiến hành thủ thuật.
Người bệnh cần cung cấp đầy đủ thông tin về tiền sử bệnh lý, các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng đang sử dụng, đặc biệt là thuốc chống đông máu.
Nếu có bất kỳ tình trạng dị ứng hoặc mẫn cảm nào, bệnh nhân cũng cần thông báo với bác sĩ trước khi thực hiện.
Quy trình sinh thiết tinh hoàn sẽ được điều chỉnh phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể của từng bệnh nhân.
Hướng dẫn chăm sóc sau khi sinh thiết tinh hoàn
Cách chăm sóc sẽ phụ thuộc vào kỹ thuật sinh thiết tinh hoàn mà bệnh nhân đã thực hiện cũng như tình trạng sức khỏe cụ thể, theo hướng dẫn của bác sĩ.
Thông thường, bệnh nhân được khuyên không quan hệ tình dục trong vòng 1 - 2 tuần sau khi thực hiện sinh thiết. Hiện tượng đau nhức sau thủ thuật là bình thường; người bệnh có thể dùng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ và áp dụng chườm đá lạnh trong ngày đầu để giảm sưng đau.
Cảm giác sưng, đau sẽ giảm dần sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu xuất hiện một trong các dấu hiệu sau, bệnh nhân cần liên hệ ngay với bác sĩ:
- Lượng máu chảy ngày càng nhiều tại vị trí sinh thiết.
- Xuất hiện khối tụ máu tại khu vực tinh hoàn.
- Sưng tấy và đau tăng dần.
- Cơ thể sốt hoặc bị rét run.

Nhận kết quả sau sinh thiết tinh hoàn
Mẫu mô thu được từ quá trình sinh thiết tinh hoàn sẽ được đem đi xét nghiệm giải phẫu bệnh hoặc sử dụng trong các phương pháp hỗ trợ sinh sản, tùy theo mục đích của thủ thuật.
Dựa trên kết quả phân tích, bác sĩ sẽ giải thích chi tiết, tư vấn và đưa ra các hướng điều trị tiếp theo phù hợp với tình trạng của bệnh nhân. Trong một số trường hợp, người bệnh có thể cần thực hiện thêm các xét nghiệm bổ sung nếu được chỉ định.
Người bệnh nên tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, thực hiện tái khám định kỳ đầy đủ và đúng hẹn để đạt hiệu quả điều trị tối ưu. Việc tiến hành sinh thiết tinh hoàn tại các cơ sở y tế uy tín, chất lượng là cần thiết nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Sinh thiết tinh hoàn nhưng không phát hiện tinh trùng phải làm gì?
Ở những trường hợp nam giới được chẩn đoán vô tinh không do tắc nghẽn (Non-Obstructive Azoospermia - NOA) và tiến hành sinh thiết tinh hoàn (như TESE hoặc microTESE) nhằm tìm tinh trùng phục vụ hỗ trợ sinh sản, nếu kết quả không thu được tinh trùng trong mẫu mô, điều này cho thấy chức năng sinh tinh đã suy giảm nghiêm trọng hoặc quá trình sinh tinh tại các vị trí lấy mẫu hầu như không còn diễn ra.
Trong tình huống này, bệnh nhân cần được:
- Tư vấn đầy đủ về chẩn đoán cũng như tiên lượng khả năng sinh sản.
- Cân nhắc những lựa chọn khác trong hỗ trợ sinh sản, bao gồm: Sử dụng tinh trùng hiến tặng, nhận con nuôi.
- Trữ mô tinh hoàn: Nếu kết quả sinh thiết phát hiện rất ít tinh trùng hoặc chỉ có tế bào mầm ở giai đoạn sớm, có thể xem xét đến việc trữ lạnh mô tinh hoàn hay tế bào này để phục vụ cho sinh sản trong tương lai hoặc nghiên cứu, tùy thuộc khả năng kỹ thuật tại từng cơ sở y tế.
- Hỗ trợ tâm lý: Việc không thể có con bằng chính tinh trùng của mình có thể tạo áp lực và tổn thương tinh thần, vì vậy người bệnh cần được đồng hành, chia sẻ và hỗ trợ kịp thời.
Sinh thiết tinh hoàn giữ vai trò quan trọng trong quá trình chẩn đoán và điều trị vô sinh nam. Thông qua kết quả sinh thiết, bác sĩ có thể xác định rõ nguyên nhân gây bệnh và đưa ra phương án can thiệp phù hợp. Người bệnh nên tiến hành thủ thuật này tại những cơ sở y tế uy tín để đảm bảo tính an toàn cũng như hiệu quả trong quá trình điều trị.