Nhồi máu cơ tim type 2: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Nhồi máu cơ tim xuất hiện khi dòng máu nuôi dưỡng cơ tim bị suy giảm đột ngột hoặc bị chặn lại hoàn toàn. Bệnh có thể tiến triển âm thầm, khó nhận biết, hoặc bộc phát thành một biến cố nặng nề gây rối loạn huyết động, thậm chí tử vong. Trong số đó, nhồi máu cơ tim type 2 được hiểu là tình trạng nhồi máu cơ tim thứ phát, xảy ra sau thiếu máu cục bộ.

Nhồi máu cơ tim type 2 là gì?

Nhồi máu cơ tim type 2 là dạng nhồi máu cơ tim thứ phát, hình thành do tình trạng thiếu máu cục bộ nhưng không phải do mảng xơ vữa động mạch vành. So với type 1, thể bệnh này ít gặp hơn nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ và có thể diễn tiến phức tạp, khó lường. 

Trên lâm sàng, việc phân biệt giữa nhồi máu cơ tim type 1 và type 2 không hề đơn giản, bởi triệu chứng có thể chồng lấn. Điều này đòi hỏi bác sĩ phải theo dõi sát, kết hợp thăm khám, xét nghiệm và đánh giá toàn diện để đưa ra chẩn đoán chính xác, đảm bảo hướng điều trị phù hợp.

Nguyên nhân gây nhồi máu cơ tim type 2

Khác với nhồi máu cơ tim type 1 thường do mảng xơ vữa làm tắc nghẽn động mạch vành, type 2 chủ yếu xuất hiện khi có các yếu tố sau:

• Mất cân bằng điện giải;
• Nhiễm khuẩn hoặc nhiễm trùng huyết;
• Thiếu máu kéo dài;
• Rối loạn nhịp tim;
• Căng thẳng sau phẫu thuật.

Điều này cho thấy nhồi máu cơ tim type 2 thường liên quan nhiều đến những yếu tố tác động từ bên ngoài tim, thay vì tổn thương trực tiếp ở động mạch vành. Các yếu tố này có thể làm tăng nhu cầu oxy của cơ tim hoặc làm giảm khả năng cung cấp oxy, từ đó dẫn đến tình trạng nhồi máu.

Triệu chứng nhồi máu cơ tim type 2

Dấu hiệu của nhồi máu cơ tim type 2 thường không khác nhiều so với các thể khác, bao gồm:

• Đau ngực dữ dội, cảm giác bị siết chặt hoặc đè nặng ở vùng ngực;
• Cơn đau có thể lan sang cổ, hàm, vai hoặc tay;
• Thời gian đau kéo dài trên 20 phút.

Ngoài ra, người bệnh có thể xuất hiện thêm các triệu chứng như vã mồ hôi, buồn nôn, khó thở hoặc thậm chí ngất. Đáng lưu ý, nhồi máu cơ tim type 2 đôi khi khó nhận biết nếu biểu hiện không điển hình, đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc những người có bệnh lý nền.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim type 2

Nhiều nghiên cứu cho thấy những yếu tố góp phần thúc đẩy tình trạng này bao gồm:

• Thiếu máu;
• Rối loạn điện giải;
• Nhiễm trùng huyết;
• Rối loạn nhịp tim;
• Căng thẳng sau phẫu thuật.

Ngoài ra, một số bệnh lý nền cũng thường xuất hiện ở bệnh nhân nhồi máu cơ tim type 2, nổi bật là:

• Tăng huyết áp;
• Đái tháo đường.

Các bệnh kèm theo khác có thể gặp:

• Rối loạn lipid máu;
• Bệnh suy thận mạn;
• Tiền sử hội chứng mạch vành cấp;
• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD);
• Bệnh lý mạch máu;
• Bệnh gan mạn tính;
• Ung thư đang tiến triển.

Biến chứng của nhồi máu cơ tim type 2

Nhồi máu cơ tim type 2 không nên xem thường, bởi tình trạng này có thể dẫn tới nhiều hậu quả nguy hiểm như:

• Nhồi máu tái phát;
• Rối loạn nhịp tim;
• Suy tim hoặc sốc tim;
• Viêm màng ngoài tim.

Các biến chứng này thường nghiêm trọng hơn do đặc thù phức tạp của type 2 và thường đòi hỏi xử trí y tế khẩn cấp. Nếu không được điều trị và kiểm soát kịp thời, chúng có thể gây tử vong hoặc để lại hậu quả nặng nề về lâu dài.

Phương pháp chẩn đoán nhồi máu cơ tim type 2

Để chẩn đoán nhồi máu cơ tim type 2, bác sĩ thường tiến hành:

• Xét nghiệm men tim;
• Điện tâm đồ (ECG);
• Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm tim, MRI tim.

Việc xác định bệnh dựa trên sự mất cân bằng giữa cung - cầu oxy cho cơ tim, kết hợp với những biến đổi trên điện tâm đồ và các yếu tố liên quan khác.

Để đạt độ chính xác, bác sĩ sẽ tổng hợp kết quả cận lâm sàng cùng biểu hiện lâm sàng của người bệnh, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các chuyên khoa tim mạch trong quá trình đánh giá.

Những thói quen sinh hoạt giúp giảm nguy cơ tiến triển nhồi máu cơ tim type 2

Chế độ sinh hoạt:

• Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là kiểm tra tim mạch, huyết áp, đường huyết và mỡ máu.

• Bỏ hẳn thuốc lá, tránh tiếp xúc với khói thuốc và các sản phẩm tương tự (như thuốc lá điện tử).

• Duy trì thói quen vận động, đặt mục tiêu tập luyện 30 phút mỗi ngày, tối thiểu 5 ngày trong tuần.
• Giữ cân nặng hợp lý nhờ kết hợp chế độ ăn uống khoa học và tập luyện đều đặn.
• Quản lý tốt các bệnh mạn tính bằng cách tái khám đúng hẹn và dùng thuốc theo chỉ định.

Chế độ dinh dưỡng: Một khẩu phần ăn cân bằng, tốt cho tim mạch sẽ rất hữu ích. Bạn có thể tham khảo chế độ ăn Địa Trung Hải hoặc DASH - giàu rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá và dầu thực vật.

Phương pháp phòng ngừa nhồi máu cơ tim type 2 hiệu quả

Để giảm thiểu nguy cơ mắc nhồi máu cơ tim, bạn nên:

• Áp dụng chế độ ăn lành mạnh, hạn chế chất béo bão hòa, thay thế bằng chất béo có lợi từ cá hoặc dầu thực vật.
• Tuyệt đối không hút thuốc lá.
• Giữ huyết áp trong giới hạn an toàn.
• Kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý.
• Tập thể dục thường xuyên.

Với phòng ngừa thứ phát (sau khi đã có tiền sử nhồi máu cơ tim type 2), việc tuân thủ phác đồ điều trị, dùng thuốc dự phòng theo hướng dẫn của bác sĩ là vô cùng quan trọng.

Nhồi máu cơ tim type 2 tuy không phổ biến và quen thuộc như type 1, nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ và khó khăn trong xử trí cho người bệnh. Việc nắm vững các dấu hiệu, phương pháp chẩn đoán cũng như hướng điều trị phù hợp giữ vai trò thiết yếu. Duy trì thói quen sống lành mạnh kết hợp tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ sẽ góp phần giảm thiểu biến chứng và bảo vệ hệ tim mạch một cách tối ưu.