Nhận biết dấu hiệu ung thư trực tràng​ sớm, đừng bỏ qua!

Nhiều trường hợp ung thư trực tràng chỉ được phát hiện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn. Do đó, trang bị kiến thức về những dấu hiệu nhận biết sớm là chìa khóa quan trọng giúp bạn chủ động kiểm tra sức khỏe và phòng ngừa bệnh hiệu quả. Cùng tìm hiểu về dấu hiệu ung thư trực tràng qua bài viết dưới đây.

Ung thư trực tràng là gì?

Ung thư trực tràng là một bệnh lý ác tính khởi phát từ lớp niêm mạc của trực tràng, nối giữa đại tràng và ống hậu môn. Sự hình thành bệnh thường bắt đầu từ các polyp tuyến hoặc tổn thương tiền ung thư tại niêm mạc, sau đó trải qua quá trình biến đổi ác tính và phát triển thành khối u. Đây là một trong những loại ung thư đường tiêu hóa thường gặp, đứng thứ ba về tỉ lệ mắc ở cả nam và nữ và có nguy cơ gây tử vong cao nếu không được chẩn đoán, điều trị kịp thời.

Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến hơn ở nhóm người trên 45 tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ như chế độ ăn nhiều thịt đỏ, ít chất xơ, tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng, hoặc bệnh viêm ruột mạn tính. Do vị trí giải phẫu đặc thù, ung thư trực tràng không chỉ ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa mà còn dễ xâm lấn các cơ quan lân cận và di căn xa. Ở phần tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết dấu hiệu ung thư trực tràng.

Dấu hiệu ung thư trực tràng

Ung thư trực tràng thường tiến triển âm thầm với những triệu chứng mơ hồ, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa thông thường như trĩ, viêm đại trực tràng hoặc hội chứng ruột kích thích. Chính vì vậy, nhiều bệnh nhân chỉ được chẩn đoán khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị trở nên khó khăn. Dưới đây là những dấu hiệu ung thư trực tràng cần đặc biệt lưu ý:

Đi ngoài ra máu

Xuất huyết tiêu hóa là một biểu hiện điển hình của ung thư trực tràng. Bệnh nhân có thể thấy máu đỏ tươi, máu sẫm hoặc phân màu đen, tùy thuộc vào vị trí và mức độ chảy máu. Nếu tình trạng đi ngoài ra máu kèm phân nhỏ dẹt hoặc mùi hôi bất thường kéo dài, cần được thăm khám để loại trừ khả năng ung thư trực tràng.

Thay đổi thói quen đại tiện

Người bệnh có thể bị táo bón kéo dài, tiêu chảy mạn tính hoặc xen kẽ hai tình trạng này. Một số trường hợp có cảm giác mót rặn nhưng không đi được hoặc đi xong vẫn cảm thấy chưa hết phân. Đây là dấu hiệu cảnh báo khối u cản trở dòng lưu thông phân trong trực tràng.

Rối loạn tiêu hóa kéo dài

Các khối u trực tràng có thể gây ra cảm giác đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu, buồn nôn hoặc nôn. Triệu chứng này thường không đáp ứng với các biện pháp điều trị rối loạn tiêu hóa thông thường và diễn tiến kéo dài.

Đau bụng mạn tính

Bệnh nhân có thể xuất hiện những cơn đau âm ỉ hoặc dữ dội vùng hạ vị hay vùng bụng dưới bên trái. Nguyên nhân thường do khối u xâm lấn hoặc gây tắc nghẽn một phần lòng trực tràng.

Sụt cân bất thường

Giảm cân nhanh chóng mà không rõ nguyên nhân thường liên quan đến sự tiêu hao năng lượng quá mức do tế bào ung thư phát triển. Đây là biểu hiện toàn thân thường gặp ở giai đoạn tiến triển.

Mệt mỏi, suy nhược

Khối u ác tính có thể gây thiếu máu mạn tính, suy giảm thể trạng, khiến người bệnh mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, ăn uống kém. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống người bệnh mà còn làm giảm khả năng đáp ứng điều trị.

Cách phòng ngừa ung thư trực tràng

Ung thư trực tràng là bệnh lý ác tính có thể giảm thiểu nguy cơ mắc phải thông qua việc điều chỉnh lối sống, chế độ dinh dưỡng và tầm soát định kỳ. Một số biện pháp dự phòng được các chuyên gia y tế khuyến nghị gồm:

• Tầm soát và kiểm tra sức khỏe định kỳ: Nội soi đại trực tràng định kỳ, đặc biệt ở người trên 45 tuổi hoặc sớm hơn nếu có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng, giúp phát hiện sớm tổn thương tiền ung thư (polyp) và điều trị kịp thời.
• Duy trì chế độ ăn uống khoa học: Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ từ rau xanh, hoa quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt; bổ sung nguồn protein lành mạnh từ cá, thịt nạc, đậu và trứng. Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, thịt đỏ, đồ ăn nhiều dầu mỡ, thực phẩm muối chua và đồ uống có cồn.
• Tăng cường vận động thể chất: Luyện tập thể dục tối thiểu 30 phút mỗi ngày giúp duy trì cân nặng hợp lý, cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm nguy cơ hình thành khối u ác tính.
• Kiểm soát cân nặng và phòng ngừa béo phì: Duy trì chỉ số khối cơ thể (BMI) trong mức khuyến cáo sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ mắc ung thư trực tràng.
• Giữ tinh thần ổn định, hạn chế stress: Căng thẳng kéo dài ảnh hưởng tiêu cực đến hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho tế bào bất thường phát triển. Lối sống lạc quan, nghỉ ngơi hợp lý và sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè sẽ góp phần nâng cao sức khỏe tổng thể và phòng bệnh hiệu quả.

Cần làm gì khi có dấu hiệu ung thư trực tràng?

Khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ, người bệnh cần chủ động thăm khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Các bước thường được khuyến nghị gồm:

• Thăm khám chuyên khoa tiêu hóa hoặc ung bướu: Bác sĩ sẽ khai thác bệnh sử, tiền sử gia đình, đặc điểm triệu chứng (thời điểm khởi phát, mức độ, thời gian kéo dài) và yếu tố nguy cơ liên quan.
• Thăm khám trực tràng bằng tay (Digital Rectal Examination – DRE): Thủ thuật này giúp bác sĩ phát hiện khối u, sự hẹp lòng trực tràng hoặc dấu hiệu chảy máu.
• Nội soi trực tràng: Sử dụng ống soi có gắn camera để quan sát trực tiếp niêm mạc ruột, phát hiện polyp, khối u hoặc tổn thương bất thường; đồng thời thực hiện sinh thiết để xác định mô bệnh học.
• Chụp CT scan: Đánh giá mức độ xâm lấn và tình trạng di căn.
• MRI vùng chậu: Xác định sự lan rộng của khối u, hỗ trợ lập kế hoạch phẫu thuật.
• Siêu âm ổ bụng: Phát hiện tổn thương gan hoặc hạch ổ bụng do di căn.
• Xét nghiệm đột biến gen (KRAS, NRAS, BRAF, MMR) để định hướng điều trị nhắm trúng đích hoặc miễn dịch.
• Xét nghiệm máu hỗ trợ theo dõi diễn tiến bệnh.

Dấu hiệu ung thư trực tràng thường khởi phát âm thầm, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa thông thường. Vì vậy, việc chủ động lắng nghe cơ thể, chú ý đến những thay đổi bất thường và thăm khám định kỳ là cách tốt nhất để phát hiện bệnh sớm. Ung thư trực tràng nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ nâng cao đáng kể cơ hội hồi phục, giúp người bệnh duy trì chất lượng cuộc sống.

Hy vọng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn đọc nhận diện rõ hơn các dấu hiệu cảnh báo ung thư trực tràng. Hãy bảo vệ sức khỏe của mình và những người thân yêu bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng hợp lý và thực hiện tầm soát ung thư định kỳ.