Nguyên nhân gây hạ thân nhiệt và cách xử lý hiệu quả

Hạ thân nhiệt là một tình trạng nguy hiểm xảy ra khi nhiệt độ cơ thể giảm xuống mức quá thấp, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của các cơ quan nội tạng, đặc biệt là tim và não. Tình trạng này thường bị xem nhẹ, nhưng nếu không được nhận diện và xử lý kịp thời, nó có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu rõ hơn về các nguyên nhân phổ biến gây ra hạ thân nhiệt cũng như những biện pháp xử lý hiệu quả giúp bảo vệ sức khỏe trong những tình huống nguy cấp.

Nguyên nhân gây hạ thân nhiệt cơ thể

Trước khi tìm hiểu nguyên nhân gây hạ thân nhiệt cơ thể thì chúng ta nên tìm hiểu hạ thân nhiệt là gì nhé! Hạ thân nhiệt là hiện tượng nhiệt độ bên trong cơ thể hạ xuống dưới mức 35℃, thấp hơn so với mức bình thường là khoảng 37℃. Tình trạng này có thể gây rối loạn nghiêm trọng đến chức năng của tim, hệ thần kinh và nhiều cơ quan quan trọng khác. Khi gặp phải hạ thân nhiệt, người bệnh cần được xử lý càng sớm càng tốt để tránh nguy hiểm đến tính mạng.

Mặc dù tình trạng hạ thân nhiệt khá phổ biến và đôi khi không gây nguy hiểm ngay lập tức, nhưng nếu nhiệt độ cơ thể giảm sâu và kéo dài, đặc biệt ở trẻ nhỏ hoặc người cao tuổi, thì có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng. Có nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc hạ thân nhiệt và khiến tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn, cụ thể sau đây là nguyên nhân hạ thân nhiệt mà bạn đọc nên biết:

• Độ tuổi: Trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non, rất dễ mất nhiệt khi tiếp xúc với thời tiết lạnh hoặc nước lạnh. Người cao tuổi cũng thường có nhiệt độ cơ thể thấp hơn mức trung bình, dễ bị lạnh và có nguy cơ cao gặp phải các bệnh lý về tim mạch hay xương khớp do ảnh hưởng của hạ thân nhiệt.
• Lạm dụng rượu và chất gây nghiện: Những người nghiện rượu hoặc các chất ma túy thường có hệ miễn dịch cơ thể suy yếu và cảm giác về nhiệt độ bị ảnh hưởng, khiến họ dễ bị lạnh hơn người bình thường.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc gây nghiện có thể làm giảm khả năng điều hòa thân nhiệt, khiến người sử dụng dễ bị hạ thân nhiệt khi tiếp xúc với môi trường lạnh.
• Cơ địa yếu hoặc nhạy cảm: Những người có thể trạng yếu, từng bị nhiễm lạnh hoặc có tiền sử sinh non thường nhạy cảm hơn với thời tiết lạnh, từ đó làm tăng nguy cơ bị giảm thân nhiệt.

Việc nhận biết sớm các yếu tố nguy cơ và nguyên nhân gây hạ thân nhiệt đóng vai trò rất quan trọng trong việc phòng tránh và xử lý kịp thời.

Triệu chứng của hạ thân nhiệt

Khi cơ thể rơi vào tình trạng hạ thân nhiệt, người bệnh thường dễ dàng cảm nhận qua một số biểu hiện rõ rệt như cảm giác lạnh buốt, nổi da gà, run rẩy liên tục và cảm thấy cơ thể không đủ ấm dù mặc nhiều quần áo. Da trở nên nhợt nhạt, môi chuyển sang màu tím tái. Đối với trẻ nhỏ, dấu hiệu có thể rõ hơn như da lạnh, tay chân lạnh, phản ứng yếu và thể trạng mệt mỏi, lờ đờ.

Nếu tình trạng thân nhiệt giảm kéo dài mà không được can thiệp kịp thời, những phản ứng ban đầu như rùng mình và nổi da gà có thể biến mất. Thay vào đó, người bệnh sẽ bắt đầu có dấu hiệu rối loạn nhận thức, mất tỉnh táo, trở nên lúng túng trong hành động và suy nghĩ. Một số triệu chứng nghiêm trọng có thể xuất hiện như:

• Rối loạn nhịp tim: Nhiệt độ thấp ảnh hưởng đến hệ tim mạch, có thể gây tăng hoặc giảm nhịp tim bất thường.
• Bỏng lạnh: Xuất hiện ở các vùng cơ thể tiếp xúc trực tiếp với khí lạnh, sau đó có thể lan rộng nếu không được giữ ấm kịp thời.
• Cước tay chân: Khi cơ thể bị nhiễm lạnh kéo dài, các ngón tay, ngón chân hoặc toàn bộ bàn tay, bàn chân có thể sưng đỏ, đau buốt và ngứa rát.
• Mất thăng bằng, nói lắp: Đây là dấu hiệu cho thấy hệ thần kinh trung ương bị ảnh hưởng, người bệnh có thể đi đứng loạng choạng hoặc nói năng không rõ ràng.
• Hoại tử: Trong trường hợp nghiêm trọng, tiếp xúc với lạnh quá lâu có thể dẫn đến hoại tử mô, đây là một tình trạng nguy hiểm cần cấp cứu khẩn cấp.

Ngay khi phát hiện những triệu chứng này, cần nhanh chóng thực hiện các biện pháp làm ấm cơ thể và đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất. Với những người có sức đề kháng yếu hoặc mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, nguy cơ biến chứng sẽ càng cao nếu không được xử lý đúng cách và kịp thời.

Cách xử lý khi không may hạ thân nhiệt

Mặc dù các dấu hiệu của hạ thân nhiệt thường khá dễ nhận biết, tuy nhiên để xác định chính xác mức độ nghiêm trọng, bạn nên sử dụng nhiệt kế chuyên dụng để đo thân nhiệt và mức độ giảm nhiệt của cơ thể. Việc chẩn đoán chính xác rất quan trọng nhằm đưa ra hướng xử lý phù hợp. Ngoài ra, hạ thân nhiệt có thể xuất hiện như một phản ứng phụ sau khi tiêm vắc xin, mặc dù hiếm gặp. Điều này có thể xảy ra do cơ thể phản ứng với thành phần trong vắc xin, khiến nhiệt độ cơ thể giảm đột ngột. Việc cấp cứu ban đầu đóng vai trò then chốt trong việc ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng do hạ thân nhiệt gây ra. Nguyên tắc đầu tiên là nhanh chóng đưa người bệnh ra khỏi môi trường lạnh hoặc tránh xa các yếu tố khiến thân nhiệt tiếp tục giảm. Sau đó, cần áp dụng đúng cách làm ấm cơ thể như:

• Thay quần áo ướt bằng đồ khô, lau khô người nhanh chóng để ngăn tình trạng mất nhiệt tiếp tục xảy ra.
• Uống nước ấm không chứa caffeine, trong đó trà gừng là lựa chọn phổ biến vì giúp tăng nhiệt từ bên trong cơ thể.
• Dùng áo choàng giữ nhiệt hoặc quấn nhiều lớp chăn khô để giữ ấm.
• Che chắn không gian để tránh gió lạnh tiếp xúc trực tiếp với cơ thể.

Một điều cần đặc biệt lưu ý là không nên áp dụng các cách làm ấm quá nhanh hoặc trực tiếp như đổ nước nóng, sử dụng máy sưởi sát da hoặc miếng dán nhiệt mạnh. Những phương pháp này không những không giúp cải thiện thân nhiệt mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây bỏng và tổn thương da. Việc làm ấm cơ thể cần được thực hiện từ từ, đúng kỹ thuật để tránh gây sốc nhiệt. Trong mọi trường hợp, người bị hạ thân nhiệt nên được đưa đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Tóm lại, hạ thân nhiệt là một tình trạng sức khỏe nguy hiểm có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân, từ môi trường lạnh đột ngột đến các yếu tố tác động từ cơ thể như bệnh lý, sử dụng chất kích thích hay phản ứng phụ sau tiêm chủng,... Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của hạ thân nhiệt và áp dụng các biện pháp xử lý kịp thời là vô cùng quan trọng để tránh những biến chứng nghiêm trọng. Ngoài ra, hiểu rõ các yếu tố nguy cơ và cách phòng tránh sẽ giúp mỗi người chủ động bảo vệ sức khỏe trong những điều kiện thời tiết lạnh hoặc khi tiếp xúc với môi trường có nhiệt độ thấp. Hãy luôn giữ ấm cơ thể và chủ động phòng ngừa để tránh gặp phải tình trạng hạ thân nhiệt nguy hiểm.

Để bảo vệ sức khỏe và nâng cao sức đề kháng, việc tiêm chủng vắc xin là một trong những biện pháp quan trọng và hiệu quả nhất. Tiêm vắc xin không chỉ giúp phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mà còn giúp cơ thể xây dựng khả năng miễn dịch lâu dài. Hãy chủ động tiêm vắc xin đầy đủ và đúng lịch, bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi các bệnh tật nguy hiểm. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào là đơn vị có các loại vắc xin thế hệ mới nhất từ các nhà sản xuất hàng đầu thế giới, toàn bộ vắc xin đều được nhập khẩu chính hãng, giá cả cạnh tranh và hệ thống lưu trữ đạt chuẩn GSP. Bạn có thể liên hệ hotline 1800 6928 để được đội ngũ y tế tận tâm sẵn sàng hỗ trợ tư vấn nhé!