Người bị máu nhiễm mỡ có ăn cơm được không? Cách ăn cơm cho người máu nhiễm mỡ như thế nào?

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và cải thiện tình trạng rối loạn mỡ máu. Một số người khi được chẩn đoán mắc bệnh thường lo lắng không biết nên ăn gì, kiêng gì để tránh làm nặng thêm tình trạng sức khỏe. Trong đó, cơm là món ăn quen thuộc hằng ngày của người Việt thường là vấn đề khiến nhiều người băn khoăn.

Người bị máu nhiễm mỡ có ăn cơm được không? 

Người bị máu nhiễm mỡ vẫn có thể ăn cơm, tuy nhiên cần điều chỉnh cả lượng và loại cơm để tránh làm tăng mỡ máu. Để hỗ trợ kiểm soát lipid máu hiệu quả hơn, nên ưu tiên các loại gạo có chỉ số đường huyết (GI, GL) thấp như gạo lứt, gạo huyết rồng hoặc gạo nâu. Bên cạnh đó, cần chú ý cách chế biến và khẩu phần ăn, không chiên, xào với nhiều dầu mỡ, nên chia nhỏ bữa, ăn lượng vừa đủ và kết hợp cơm với thực phẩm giàu đạm, rau xanh, chất xơ để duy trì đường huyết và mỡ máu ổn định.

Tại sao ăn cơm không đúng cách lại khiến mỡ máu tăng cao?

Thực tế, cơm không chứa chất béo hay cholesterol, nhưng việc ăn sai cách có thể khiến triglyceride và mỡ máu tăng vượt mức bình thường. Nguyên nhân chủ yếu đến từ những thói quen ăn uống chưa hợp lý như:

• Ăn quá nhiều cơm trắng: Theo Scientific Reports, lượng tinh bột tinh chế cao làm tăng đường huyết nhanh, kích thích gan tổng hợp triglyceride, dẫn đến rối loạn mỡ máu.
• Ăn cơm kèm món chiên rán, nhiều dầu mỡ hoặc nước kho: Sự kết hợp này làm tăng hấp thu chất béo bão hòa, khiến cholesterol “xấu” (LDL) tăng cao.
• Ăn quá no hoặc ăn khuya: Khi năng lượng không được tiêu hao kịp thời, phần dư thừa sẽ chuyển hóa thành mỡ trong máu.
• Ít vận động sau bữa ăn: Lười di chuyển sau khi ăn khiến mỡ dễ tích tụ ở vùng bụng và nội tạng, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và mỡ máu cao.

Cách ăn cơm đúng cho người bị máu nhiễm mỡ

Người mắc mỡ máu cao nên giảm lượng cơm trắng trong khẩu phần vì loại tinh bột này có thể làm tăng nhanh đường huyết và triglyceride. Thay vào đó, nên ưu tiên các nguồn tinh bột tốt như gạo lứt, cơm để nguội, khoai lang hoặc yến mạch – những thực phẩm giúp ổn định đường huyết và hỗ trợ giảm mỡ máu một cách tự nhiên.

Mỗi bữa chỉ nên dùng khoảng ½ đến 1 chén cơm, tránh ăn quá nhiều tinh bột. Tỷ lệ dinh dưỡng hợp lý dành cho người bị rối loạn lipid máu nên chia theo công thức: 20% tinh bột - 30% đạm - 40% rau xanh - 10% chất béo lành mạnh.

Bên cạnh đó, thời điểm ăn cũng ảnh hưởng lớn đến mỡ máu. Nên ăn tinh bột vào buổi sáng hoặc trưa, tránh ăn tối muộn sau 19 giờ. Khi ăn, hãy nhai kỹ và ăn chậm để tiêu hóa tốt hơn. Sau bữa ăn, nên vận động nhẹ như đi bộ 10 - 15 phút giúp cơ thể đốt cháy năng lượng dư thừa và kiểm soát mỡ máu hiệu quả, tuyệt đối không nằm ngay sau khi ăn.

Những sai lầm thường gặp khi ăn cơm ở người bị mỡ máu cao

Cơm là món ăn không thể thiếu trong bữa ăn của người Việt, nhưng với người bị máu nhiễm mỡ, việc ăn sai cách có thể khiến chỉ số mỡ máu tăng nhanh hơn. Những món như cơm chiên, cơm tấm, cơm rang hoặc các món kho mặn, nhiều dầu mỡ đều là “thủ phạm” khiến lượng cholesterol xấu trong máu gia tăng và gây khó kiểm soát bệnh.

Bên cạnh đó, thói quen ăn đồ ngọt sau bữa cơm như bánh, chè, kẹo… khiến đường huyết tăng đột ngột, từ đó làm rối loạn chuyển hóa lipid. Việc nạp quá nhiều tinh bột trong ngày cũng khiến cơ thể thừa năng lượng và tích tụ mỡ trong máu.

Ngoài ra, ăn kiêng sai cách, đặc biệt là việc nhịn cơm hoàn toàn và ăn nhiều thịt theo chế độ Keto có thể gây phản tác dụng. Khi gan phải xử lý quá nhiều đạm, đặc biệt là thịt đỏ, người bệnh dễ gặp tình trạng gan nhiễm mỡ, tăng axit uric và nguy cơ gout, làm sức khỏe tổng thể suy giảm đáng kể.

Việc xây dựng chế độ ăn uống khoa học đóng vai trò then chốt trong kiểm soát và cải thiện tình trạng rối loạn lipid máu. Người bệnh nên ưu tiên lựa chọn loại cơm, khẩu phần và thời điểm ăn hợp lý để duy trì năng lượng mà không làm tăng cholesterol hay triglyceride. Bên cạnh đó, kết hợp vận động nhẹ nhàng và tái khám định kỳ sẽ giúp theo dõi sức khỏe hiệu quả hơn. 

Những điều cần lưu ý khi ăn cơm dành cho người bị máu nhiễm mỡ

Để kiểm soát tốt nồng độ mỡ trong máu, người bệnh không cần kiêng hoàn toàn cơm mà quan trọng là biết cách ăn đúng. Vì vậy, câu hỏi máu nhiễm mỡ có thể ăn cơm được không thực chất phụ thuộc vào việc lựa chọn loại gạo, khẩu phần, thời điểm ăn và món ăn đi kèm. Dưới đây là những nguyên tắc giúp duy trì chỉ số lipid máu ổn định:

• Giới hạn lượng tinh bột hằng ngày: Theo dõi lượng carbohydrate tổng thể, bao gồm cơm, bún, khoai, mì… để tránh dư năng lượng, nhất là vào buổi tối.
• Không ăn tối muộn hay ăn quá no: Hãy ưu tiên ăn cơm vào buổi trưa - thời điểm cơ thể hoạt động mạnh, giúp chuyển hóa năng lượng hiệu quả hơn.
• Duy trì vận động nhẹ sau bữa ăn: Đi bộ hoặc tập thể dục giúp giảm tích tụ mỡ thừa và hỗ trợ ổn định mỡ máu.
• Điều chỉnh khẩu phần phù hợp với thể trạng: Người bị đái tháo đường, gan nhiễm mỡ hoặc thừa cân cần giảm thêm lượng tinh bột để tránh tăng triglyceride.
• Hạn chế ăn chung với món nhiều chất béo xấu: Như nội tạng, da động vật, món chiên rán hoặc nước chấm nhiều đường, muối.
• Ưu tiên ăn cùng thực phẩm tốt cho tim mạch: Rau xanh, salad trộn dầu ô-liu, cá hấp, đậu phụ, nấm, các loại hạt và trái cây ít đường như táo, bưởi hoặc thanh long.

Việc máu nhiễm mỡ có ăn cơm được không còn tùy thuộc vào loại và lượng cơm mà bạn dùng mỗi ngày. Người bị rối loạn mỡ máu vẫn có thể ăn cơm, nhưng nên chọn gạo lứt, gạo nâu hoặc cơm nguội để giảm lượng tinh bột hấp thu nhanh, đồng thời kết hợp rau xanh, cá và hạn chế đồ chiên dầu. Một chế độ ăn cân đối, vận động thường xuyên và tái khám định kỳ sẽ giúp kiểm soát mỡ máu hiệu quả hơn.

Tiêm vắc xin đầy đủ là biện pháp quan trọng giúp tăng cường miễn dịch, phòng ngừa hiệu quả nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho cả trẻ em và người lớn. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ đáng tin cậy, được nhiều người lựa chọn nhờ đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, quy trình tiêm an toàn và hệ thống vắc xin đa dạng, nguồn gốc rõ ràng. Không gian sạch sẽ, tiện nghi cùng dịch vụ tư vấn tận tâm giúp khách hàng an tâm trong suốt quá trình tiêm chủng. Để được hỗ trợ và đặt lịch nhanh chóng, vui lòng liên hệ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua hotline miễn phí 18006928.