Làm xét nghiệm gì để biết thiếu máu não và khi nào cần làm?

Để xác định có bị thiếu máu não hay không, bác sĩ sẽ dựa trên các xét nghiệm và kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh phù hợp. Những xét nghiệm này giúp đánh giá lưu lượng máu lên não, kiểm tra mạch máu và nhận diện các yếu tố nguy cơ. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ làm xét nghiệm gì để biết bị thiếu máu não, cũng như khi nào nên đi kiểm tra và cách chăm sóc sức khỏe não bộ an toàn.

Làm xét nghiệm gì để biết thiếu máu não? 

Để nhận biết tình trạng thiếu máu não, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm và kỹ thuật kiểm tra giúp đánh giá lượng máu nuôi não và phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường. Những phương pháp này hỗ trợ xác định nguyên nhân, từ đó giúp bạn có hướng chăm sóc sức khỏe phù hợp hơn.

Chụp CT Scan sọ não

CT Scan là phương pháp chụp cắt lớp vi tính, dùng tia X để tạo hình ảnh chi tiết của não. Bác sĩ chỉ định khi nghi ngờ đột quỵ cấp, xuất huyết não, hoặc cần loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm khác.

• CT giúp phát hiện: Vùng nhồi máu não, xuất huyết, khối u chèn ép mạch máu, tình trạng phù não.
• Ưu điểm: Nhanh (chỉ 5 - 10 phút), có mặt ở hầu hết bệnh viện tuyến tỉnh.
• Hạn chế: Không nhìn rõ mạch máu nhỏ và không đánh giá được tốc độ dòng chảy.

Siêu âm Doppler xuyên sọ (Transcranial Doppler - TCD)

Đây là “xét nghiệm vàng” để đánh giá trực tiếp lưu lượng máu lên não. Máy dùng sóng âm qua xương sọ để đo tốc độ và hướng dòng máu trong các động mạch lớn bên trong não. Rất hay được chỉ định khi bệnh nhân có triệu chứng thiếu máu não mạn tính.

• Phát hiện: Hẹp động mạch não giữa, động mạch nền, co mạch, giảm tưới máu một vùng não.
• Ưu điểm: Không xâm lấn, không tia X, làm tại giường, giá hợp lý, có thể làm nhiều lần để theo dõi.

Chụp cộng hưởng từ mạch máu não (MRA)

Chụp cộng hưởng từ mạch máu não (MRA) là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại, sử dụng từ trường và sóng radio để khảo sát hệ thống mạch máu trong não. Phương pháp này giúp bác sĩ quan sát rõ đường đi, kích thước và tình trạng của các mạch máu nuôi não. Trong nhiều trường hợp, MRA không cần tiêm thuốc cản quang, nên khá an toàn; một số tình huống đặc biệt bác sĩ có thể chỉ định tiêm thuốc để hình ảnh rõ hơn.

• Phát hiện: Hẹp trên 50% động mạch cảnh trong sọ, phình mạch, dị dạng mạch, tắc mạch nhỏ.
• Ưu điểm: Cho hình ảnh rất rõ nét, giúp đánh giá chi tiết mạch máu mà không sử dụng tia X, hạn chế ảnh hưởng đến sức khỏe. Ngoài ra, khi chụp MRA, bác sĩ còn có thể quan sát nhu mô não cùng lúc, từ đó đánh giá tổng thể tình trạng não và các tổn thương liên quan.

Nhờ những ưu điểm trên, chụp MRA thường được chỉ định khi người bệnh có các triệu chứng như chóng mặt kéo dài, đau đầu nhiều, yếu liệt, nghi ngờ thiếu máu não hoặc nguy cơ đột quỵ, giúp bác sĩ đưa ra hướng điều trị và theo dõi phù hợp.

Đo lưu huyết não (Cerebral Perfusion)

Dùng trên máy CT hoặc MRI để đo chính xác lượng máu đến từng vùng não trong 1 phút (ml/100g mô não). Giúp biết được vùng nào đang bị thiếu máu nghiêm trọng dù chưa có nhồi máu, rất hữu ích trong thiếu máu não mạn tính và đánh giá nguy cơ đột quỵ.

Chụp mạch số hóa xóa nền (DSA - Digital Subtraction Angiography)

Đây là “tiêu chuẩn vàng” để nhìn mạch máu não, được thực hiện bằng cách luồn ống thông từ động mạch đùi lên não và bơm thuốc cản quang.

• Chỉ định: Khi nghi ngờ hẹp/tắc nặng, cần can thiệp đặt stent hoặc lấy huyết khối.
• Ưu điểm: Độ chính xác gần như tuyệt đối.
• Hạn chế: Thủ thuật xâm lấn, có nguy cơ nhỏ (dị ứng thuốc, tổn thương mạch), chỉ làm ở bệnh viện lớn.

Khi nào nên xét nghiệm thiếu máu não?

Bạn nên đi khám và làm xét nghiệm khi có ít nhất 2 - 3 trong số các dấu hiệu sau kéo dài trên 1 tuần:

• Đau đầu âm ỉ, nặng đầu buổi sáng.
• Chóng mặt, xây xẩm khi thay đổi tư thế.
• Ù tai, giảm thính lực từng bên.
• Hay quên, giảm tập trung rõ rệt.
• Tê tay, yếu nhẹ nửa người.
• Có bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường, mỡ máu cao, hút thuốc lâu năm, tiền sử gia đình đột quỵ.

Câu hỏi thường gặp khi đi khám thiếu máu não

Khi chuẩn bị thăm khám vì nghi ngờ thiếu máu não, nhiều người thường có những băn khoăn về triệu chứng, xét nghiệm và cách theo dõi sức khỏe. Những câu hỏi phổ biến dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quá trình khám và những điều cần lưu ý để buổi kiểm tra diễn ra thuận lợi.

Xét nghiệm máu có biết thiếu máu não không?

Xét nghiệm máu chỉ giúp phát hiện các nguyên nhân gián tiếp như thiếu máu thiếu sắt, tăng cholesterol, đường huyết cao, viêm mạch…, đây là những yếu tố góp phần gây thiếu máu não.

Chụp CT thường có phát hiện thiếu máu não không?

CT thường chỉ thấy rõ khi đã có nhồi máu não thực sự (vùng sáng hoặc tối bất thường). Với thiếu máu não nhẹ hoặc mạn tính, CT có thể hoàn toàn bình thường, cần làm thêm Doppler hoặc MRA để khẳng định.

Nên khám thiếu máu não ở đâu?

Khi có các dấu hiệu nghi ngờ thiếu máu não, việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín là rất quan trọng để được thăm khám và làm đầy đủ các xét nghiệm cần thiết. 

• Bệnh viện tuyến trung ương: Bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh viện Trung ương Quân đội 108, bệnh viện Đại học Y Dược, Bệnh viện Thống Nhất.
• Bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh lớn: Nơi có máy CT 128 - 256 dãy và Doppler xuyên sọ.

Làm xét nghiệm gì để biết thiếu máu não​? Để biết chính xác có bị thiếu máu não hay không, bạn cần kết hợp nhiều xét nghiệm khác nhau: Từ siêu âm Doppler xuyên sọ đến CT, MRA, thậm chí DSA trong trường hợp nặng. Không có một xét nghiệm duy nhất nào thay thế được tất cả. Quan trọng nhất là khi có triệu chứng kéo dài, hãy đến ngay chuyên khoa Thần kinh hoặc Tim mạch để được bác sĩ thăm khám và chỉ định đúng các kỹ thuật cần thiết. Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời chính là cách bảo vệ não bộ hiệu quả nhất trước nguy cơ đột quỵ!