Khoai lang mọc mầm có ăn được không? Những điều bạn cần biết trước khi ăn

Khoai lang mọc mầm có ăn được không? Nhiều người có thói quen tiếc của, chỉ cắt bỏ phần mầm rồi tiếp tục sử dụng phần còn lại. Tuy nhiên, hành động tưởng chừng vô hại này có thể gây hại cho sức khỏe nếu không hiểu rõ các nguy cơ tiềm ẩn. Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Khoai lang mọc mầm có ăn được không?

Câu trả lời là: Không nên sử dụng khoai lang đã mọc mầm, đặc biệt khi mầm đã phát triển dài, củ chuyển màu xanh có dấu hiệu mềm, mốc hoặc chảy nước.

Không giống như khoai tây - loại củ có chứa solanin - khoai lang không tạo ra chất độc glycoalkaloid khi mọc mầm. Tuy nhiên, theo các chuyên gia an toàn thực phẩm cho biết, trong một số trường hợp, khoai lang mọc mầm có thể sản sinh ra chất độc như dioscorin và alkaloid. Đây là những hợp chất có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, tiêu hóa và gan nếu tiêu thụ với liều lượng lớn hoặc thường xuyên.

Ngoài ra, khoai lang mọc mầm thường đi kèm với tình trạng nhiễm nấm hoặc vi khuẩn. Một số loại nấm có thể sinh ra aflatoxin, một độc tố tự nhiên có khả năng gây ung thư nếu tích lũy trong thời gian dài.

Vì sao khoai lang mọc mầm tiềm ẩn rủi ro sức khỏe?

Khoai lang mọc mầm có ăn được không là thắc mắc phổ biến nhưng ít người hiểu rõ mức độ nguy hiểm. Khi mọc mầm, cấu trúc hóa học bên trong củ bị thay đổi. Tinh bột bị phân giải để nuôi dưỡng mầm mới, làm giảm hàm lượng dinh dưỡng đồng thời tăng khả năng xuất hiện độc tố.

Các loại alkaloid tự nhiên có thể tích tụ ở phần mầm và lớp vỏ gần mầm. Một khi mầm phát triển quá dài hoặc lan rộng quanh củ, nguy cơ những chất độc này thấm vào phần thịt khoai là hoàn toàn có thể xảy ra.

Đặc biệt, khoai lang để lâu ngày thường dễ bị nấm mốc, nhất là nếu được bảo quản ở nơi ẩm ướt, không thoáng khí. Nấm Aspergillus flavus - loại nấm có thể phát triển trên khoai lang bị hư - chính là “thủ phạm” sản sinh ra aflatoxin, một chất đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm gây ung thư mạnh, đặc biệt là ung thư gan.

Dấu hiệu nhận biết khoai lang không còn an toàn để ăn

Không phải mọi củ khoai lang mọc mầm đều nguy hiểm, nhưng việc nhận diện đúng các dấu hiệu cho thấy khoai đã hỏng là rất quan trọng. Dưới đây là một số đặc điểm cần lưu ý: 

• Mọc mầm dài và lan rộng: Khả năng tích tụ alkaloid và độc tố cao.
• Vỏ củ chuyển màu đen, xanh hoặc tím bất thường: Có thể do nấm hoặc oxy hóa.
• Củ mềm nhũn, có mùi lạ hoặc chảy nước: Dấu hiệu của vi sinh vật phân hủy.
• Có đốm đen bên trong ruột củ: Có thể là dấu hiệu nhiễm nấm hoặc vi khuẩn.

Trong mọi trường hợp, nếu phát hiện một hoặc nhiều dấu hiệu trên, bạn không nên cố gắng tận dụng mà nên loại bỏ để bảo vệ sức khỏe cả gia đình.

Nguy cơ gây bệnh khi ăn khoai lang mọc mầm

Việc tiêu thụ khoai lang mọc mầm, dù vô tình hay chủ quan, có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Dưới đây là ba nhóm bệnh lý chính có thể xảy ra:

• Ngộ độc cấp tính

Triệu chứng thường gặp bao gồm: Buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng, chóng mặt. Trường hợp nặng có thể gây nôn mửa dữ dội, co giật, suy hô hấp hoặc hôn mê. Đặc biệt ở trẻ em, người cao tuổi hoặc người có bệnh nền.

• Tổn thương gan

Aflatoxin có thể âm thầm tích lũy trong cơ thể và làm tổn thương gan theo thời gian, tăng nguy cơ viêm gan mạn tính và ung thư gan. Đây là một trong những lý do chính khiến câu hỏi khoai lang mọc mầm có ăn được không cần được trả lời một cách nghiêm túc và khoa học.

• Ảnh hưởng hệ thần kinh

Một số alkaloid từ mầm khoai lang có thể gây kích ứng thần kinh trung ương, dẫn đến mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, hoặc chóng mặt kéo dài.

Có thể tận dụng khoai lang mọc mầm như thế nào?

Dù không thể ăn, khoai lang mọc mầm không nhất thiết phải bỏ đi hoàn toàn. Bạn có thể tận dụng theo những cách an toàn như:

• Ủ làm phân hữu cơ: Khoai hỏng có thể dùng làm phân xanh, cải tạo đất trồng cây hoặc rau sạch tại nhà.
• Trồng lại khoai lang: Nếu mầm khoai còn tươi, không có dấu hiệu thối hay mốc, bạn có thể trồng lại để thu hoạch vụ mới.

Tuy nhiên, cần lưu ý không dùng khoai hỏng có nấm mốc để trồng, nhằm tránh lây lan vi sinh vật gây hại trong đất.

Cách bảo quản khoai lang để không bị mọc mầm

Để không phải phân vân mỗi lần đứng bếp với câu hỏi khoai lang mọc mầm có ăn được không, bạn nên bảo quản khoai đúng cách:

• Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát: Tránh ánh sáng trực tiếp và nhiệt độ cao.
• Không để trong tủ lạnh: Vì nhiệt độ thấp thúc đẩy sự chuyển đổi tinh bột thành đường, làm thay đổi cấu trúc khoai.
• Không rửa khoai trước khi cất: Độ ẩm sẽ kích thích mầm mọc nhanh hơn.
• Bảo quản trong túi giấy hoặc giỏ mây: Giúp khoai "thở" và hạn chế mầm mọc.

Ngoài ra, bạn chỉ nên mua lượng khoai vừa đủ dùng trong vòng 1 - 2 tuần để đảm bảo luôn có khoai tươi, chất lượng.

Khoai lang mọc mầm có ăn được không? Câu trả lời là không nên, đặc biệt khi có dấu hiệu phân hủy hoặc mầm phát triển dài. Việc tiêu thụ khoai lang mọc mầm có thể gây hại cho sức khỏe do nguy cơ chứa độc tố tự nhiên và vi nấm. Vì vậy, hãy ưu tiên sử dụng khoai còn tươi, không mọc mầm và bảo quản đúng cách để đảm bảo an toàn thực phẩm.