Ho khan, ho kéo dài hoặc ho khan về đêm có thể là biểu hiện của một số bệnh lý liên quan đến hệ hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản, lao phổi, hen suyễn và các bệnh lý hô hấp khác. Nếu ho khan về đêm kéo dài mà không được điều trị kịp thời, nó sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh.
Ho khan về đêm cảnh báo vấn đề sức khỏe gì?
Ho khan về đêm là tình trạng khá phổ biến, xảy ra khi cơ thể phản ứng để loại bỏ dị vật hoặc chất nhầy khỏi đường hô hấp. Người bệnh thường không ho nhiều vào ban ngày nhưng lại ho nhiều hơn vào ban đêm, đặc biệt vào giữa đêm khi đang ngủ. Nếu triệu chứng này kéo dài trên 3 tuần mà không thuyên giảm, bạn cần cảnh giác vì đây có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý dưới đây:
Cảm lạnh hoặc cúm
Ho khan về đêm thường đi kèm khi bạn bị cảm hoặc cúm. Virus hoặc vi khuẩn xâm nhập gây kích thích đường hô hấp, làm tiết nhiều dịch nhầy. Khi nằm xuống, chất nhầy có xu hướng dồn về phía sau cổ họng gây ngứa, kích thích ho liên tục vào ban đêm. Triệu chứng thường giảm dần khi bệnh cảm hồi phục.

Hen phế quản (hen suyễn)
Đây là nguyên nhân phổ biến khiến người bệnh bị ho khan về đêm. Khi lên cơn hen, đường thở bị viêm và thu hẹp, gây ra tình trạng ho kéo dài, khó thở, đặc biệt khi nằm. Không khí lạnh vào ban đêm khiến niêm mạc đường hô hấp nhạy cảm hơn, dẫn đến ho nhiều hơn, kèm thở khò khè, tức ngực hoặc có đờm.
Phản ứng dị ứng
Tiếp xúc với bụi nhà, phấn hoa, lông động vật hoặc hóa chất có thể kích hoạt phản ứng dị ứng gây ho khan về đêm. Các biểu hiện thường đi kèm là nghẹt mũi, chảy nước mũi, nổi mẩn, ngứa da. Nhiệt độ ban đêm giảm cũng làm tăng nguy cơ kích ứng ở người có cơ địa nhạy cảm.
Trào ngược dạ dày – thực quản
Axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản có thể gây kích thích cổ họng và dây thần kinh, dẫn đến ho khan về đêm, cảm giác nóng rát vùng ngực, khàn tiếng, đau rát họng. Tình trạng này thường tệ hơn khi người bệnh nằm ngủ ngay sau khi ăn.
Dịch mũi chảy ngược
Khi bị viêm mũi hoặc cảm cúm, dịch mũi có thể chảy ngược xuống họng, tích tụ vào ban đêm khiến người bệnh cảm thấy ngứa họng, dẫn đến ho khan về đêm kéo dài và khó chịu hơn vào buổi tối.
Ho khan về đêm có đáng lo không?
Tình trạng ho khan về đêm không chỉ làm gián đoạn giấc ngủ mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể, gây mệt mỏi, thiếu tập trung vào ban ngày. Về lâu dài, ho kéo dài có thể làm suy giảm chức năng của hệ hô hấp, dẫn đến mất tiếng, khàn giọng hoặc tăng nguy cơ nhiễm trùng hô hấp.
Các chuyên gia y tế cảnh báo rằng, ho khan về đêm có thể là dấu hiệu tiềm ẩn của nhiều bệnh lý khác nhau. Vì vậy, nếu tình trạng này kéo dài, bạn nên chủ động đi khám để xác định nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp nhằm phòng tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Biện pháp cải thiện tình trạng ho khan vào ban đêm
Nếu tình trạng ho khan về đêm chỉ mới xuất hiện trong thời gian ngắn, bạn có thể áp dụng một số phương pháp hỗ trợ đơn giản sau tại nhà:
Nâng cao đầu khi nằm ngủ
Việc kê gối cao hơn bình thường từ 15 – 20 cm có thể giúp giảm áp lực lên hệ hô hấp, hạn chế tình trạng dịch nhầy tràn xuống cổ họng – nguyên nhân gây ra những cơn ho dai dẳng vào ban đêm. Nhờ đó, giấc ngủ của bạn sẽ trở nên dễ chịu hơn.
Giữ cho không gian nghỉ ngơi luôn sạch sẽ
Phòng ngủ hoặc giường chiếu không được vệ sinh kỹ càng có thể tích tụ bụi mịn, lông thú cưng, nấm mốc,... là các tác nhân khiến đường thở bị kích thích, gây ra ho khan về đêm. Hãy thường xuyên giặt giũ chăn, ga, gối, quần áo, thú nhồi bông và lau dọn phòng ngủ để hạn chế nguy cơ này.
Duy trì độ ẩm thích hợp trong phòng
Nếu bạn gặp tình trạng ho khan về đêm trong những ngày hè oi bức hoặc khi sử dụng điều hòa, hãy cân nhắc sử dụng máy tạo ẩm để làm dịu không khí và bảo vệ niêm mạc cổ họng. Độ ẩm cân bằng sẽ giúp cổ họng không bị khô rát, giảm tần suất cơn ho về đêm. Trong trường hợp không có máy, bạn cũng có thể đặt một bát nước trong phòng để hỗ trợ tăng độ ẩm tự nhiên.

Bảo vệ cơ thể khỏi lạnh
Khi thời tiết trở lạnh, bạn cần giữ ấm toàn thân, đặc biệt là vùng cổ và tứ chi bằng cách mặc đủ áo ấm, mang khăn choàng cổ, găng tay,... Đồng thời, việc xịt rửa mũi và súc miệng hàng ngày bằng nước muối sinh lý cũng góp phần làm sạch và bảo vệ đường thở khỏi vi khuẩn gây bệnh.
Dùng trà mật ong trước khi đi ngủ
Một trong những phương pháp truyền thống được nhiều người áp dụng là uống trà pha mật ong. Loại thức uống này có tác dụng làm dịu cổ họng, hỗ trợ làm loãng dịch tiết và dễ dàng loại bỏ chúng ra ngoài. Bạn chỉ cần pha 2 muỗng mật ong cùng nước ấm và vài giọt nước cốt chanh, dùng vào buổi tối để làm giảm cơn ho khan về đêm.
Tránh xa khói thuốc lá
Khói thuốc là yếu tố gây kích ứng đường hô hấp mạnh mẽ. Dù là hút thuốc trực tiếp hay hít phải khói thuốc thụ động đều có thể làm triệu chứng ho nghiêm trọng hơn. Chính vì vậy, người bị ho khan về đêm nên từ bỏ thói quen hút thuốc và tránh lui tới những nơi có nhiều người hút thuốc.

Súc miệng bằng nước muối ấm
Nước muối có khả năng sát khuẩn nhẹ và hỗ trợ làm sạch cổ họng hiệu quả. Bạn nên súc miệng bằng nước muối ấm trước khi đi ngủ và sau khi thức dậy để loại bỏ vi khuẩn, chất nhầy dư thừa và làm dịu niêm mạc cổ. Nên lựa chọn nước muối sinh lý có bán sẵn tại hiệu thuốc, vì loại pha tại nhà thường không đảm bảo được tỷ lệ pha chế chuẩn, làm giảm hiệu quả sử dụng.
Có thể nói, ho khan về đêm là biểu hiện của nhiều bệnh lý khác nhau, từ những bệnh nhẹ như cảm lạnh thông thường đến các căn bệnh mãn tính như hen suyễn hay viêm xoang. Nếu tình trạng ho kéo dài mà không có dấu hiệu cải thiện, bạn nên sớm đi khám để được xác định chính xác nguyên nhân và điều trị kịp thời. Xin cảm ơn quý độc giả đã quan tâm và theo dõi bài viết từ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu.
Tiêm chủng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa các bệnh lý hô hấp, từ đó góp phần giảm thiểu tình trạng ho khan, đặc biệt là ho khan về đêm. Các loại vắc xin như vắc xin phòng cúm, vắc xin ho gà, vắc xin phế cầu,... giúp bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây viêm nhiễm đường hô hấp, hạn chế nguy cơ mắc bệnh và các triệu chứng khó chịu như ho khan kéo dài. Việc tiêm chủng đúng lịch không chỉ bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần nâng cao sức đề kháng cộng đồng, giảm thiểu sự lây lan của bệnh tật trong xã hội.