Ho có đờm kéo dài phải làm sao? Có nguy hiểm không?

Tưởng chừng chỉ là một biểu hiện thông thường, nhưng ho có đờm kéo dài lại có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ nguy hiểm nếu không được xử lý đúng cách. Việc chủ động chăm sóc sức khỏe, thay đổi thói quen sinh hoạt và thăm khám kịp thời là những điều cần thiết để kiểm soát triệu chứng này. Vậy cụ thể, người bệnh nên làm gì khi ho có đờm kéo dài?

Nguyên nhân nào gây ho có đờm kéo dài

Ho có đờm kéo dài nhiều ngày không thuyên giảm do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó, viêm và nhiễm trùng đường hô hấp được xem là nguyên nhân chủ yếu. Vậy nguyên nhân khiến đường hô hấp bị viêm nhiễm là gì?

Tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng

Ở những người có cơ địa nhạy cảm, dễ bị dị ứng, khi tiếp xúc với khói bụi, lông thú, phấn hoa, nước hoa, khói thuốc lá… những tác nhân này sẽ kích thích hệ miễn dịch hoạt động mạnh, sản sinh ra các chất trung gian hóa học như bradykinin, cytokine, histamin... Từ đó, gây ra một chuỗi phản ứng tại các cơ quan như hô hấp, da, tiêu hóa… Các chất này ảnh hưởng đến hệ hô hấp gây ngứa rát cổ họng, khí quản và kích thích phản xạ ho. Đồng thời, chúng còn làm các phế quản bị kích thích dẫn đến phù nề và tăng tiết dịch nhầy gây đờm.

Mức độ dị ứng càng nặng thì lượng dịch tiết càng nhiều, người bệnh càng dễ ho. Đây là một phản ứng có lợi nhằm bảo vệ cơ thể. Ho khạc đờm giúp loại bỏ các tác nhân gây dị ứng ra khỏi đường thở. Tuy nhiên, nếu phản ứng dị ứng quá mức sẽ dẫn đến co thắt phế quản, phù nề và tăng tiết dịch nhầy nhiều gây tắc nghẽn đường thở. Từ đó, có thể gây ra cơn hen phế quản hoặc nghiêm trọng hơn là suy hô hấp.

Sự xâm nhập của vi khuẩn, virus

Một số loại vi khuẩn, virus như virus ho gà, virus sởi, virus thủy đậu, virus cúm... khi xâm nhập vào cơ thể sẽ gây viêm nhiễm đường hô hấp. Lúc này, hệ thống phòng vệ của đường hô hấp gồm các tế bào bạch cầu đa nhân, mono bào, đại thực bào sẽ hoạt động mạnh để tấn công và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh. Đồng thời, phản ứng viêm tại chỗ làm tăng tiết dịch, đờm lúc này chứa dịch tiết từ đường hô hấp, xác vi khuẩn, virus và các tế bào bạch cầu.

Tùy thuộc vào từng loại tác nhân gây bệnh và giai đoạn của bệnh, màu sắc và lượng đờm sẽ khác nhau. Đờm này sẽ được các lông nhung trong đường thở đẩy lên vùng cổ, kích thích phản xạ ho và được khạc ra ngoài.

Thói quen hút thuốc lá

Tình trạng ho đờm kéo dài thường gặp ở những người có thói quen hút thuốc lá. Bởi trong khói thuốc có chứa hơn 4000 chất độc hại. Khi hít phải khói thuốc thường xuyên, các phản ứng viêm mạn tính sẽ diễn ra, tiến triển chậm và tăng dần theo thời gian. Đến một giai đoạn nhất định, sẽ hình thành các bệnh lý phổi mạn tính như viêm phế quản mạn tính, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), xơ phổi hoặc thậm chí là ung thư phổi. Những bệnh lý này thường đi kèm với sự gia tăng tiết đờm và gây ho khạc đờm kéo dài.

Mắc các bệnh lý bẩm sinh về đường hô hấp

Ho có đờm kéo dài không khỏi cũng có thể xảy ra ở những người mắc các bệnh hen phế quản, bệnh lý tự miễn ở phổi, bệnh tích tụ protein phế nang, sarcoidosis...

Ho đờm kéo dài không khỏi có nguy hiểm không?

Như đã đề cập ở trên, nếu tình trạng ho có đờm kéo dài hơn 3 tuần mà không thuyên giảm, rất có thể người bệnh đang mắc ho có đờm mạn tính. Đây cũng là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý hô hấp nghiêm trọng.

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)

Đối với những người hút thuốc lá lâu năm, trong nhiều thập kỷ, khi xuất hiện ho khạc đờm kéo dài, kèm theo triệu chứng khó thở thì có thể họ đã bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Người bệnh có thể bị ho và khạc đờm thường xuyên, khó thở liên tục, kể cả lúc nghỉ ngơi, và các triệu chứng này sẽ nặng hơn khi vận động hoặc khi có yếu tố kích thích làm bệnh bùng phát.

Bệnh giãn phế quản

Bệnh giãn phế quản có biểu hiện khá tương tự bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Tuy nhiên, khi ho, người bệnh thường khạc ra đờm có mủ, đặc, có màu vàng xanh (trong giãn phế quản ướt) hoặc đờm có lẫn máu (trong giãn phế quản khô).

Bệnh lao phổi

Ho có đờm kéo dài không dứt có thể là dấu hiệu của bệnh lao phổi. Nói cách khác, lao phổi là nguyên nhân khiến tình trạng ho có đờm kéo dài liên tục. Người bệnh có thể ho ra máu tươi. Nếu bệnh tiến triển nặng, có thể gây suy hô hấp và dẫn đến tử vong.

Cần làm gì khi ho có đờm kéo dài không khỏi?

Người bị ho có đờm nên chủ động thực hiện những biện pháp sau để giúp giảm nhẹ triệu chứng:

• Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng cổ họng và ngực. Tuyệt đối tránh bị lạnh, nhất là vào những thời điểm chuyển mùa.
• Tránh ăn các loại thực phẩm cay nóng, khó tiêu hóa. Nên ưu tiên dùng các món lỏng như canh, cháo, súp…
• Uống nhiều nước ấm và bổ sung thêm nước ép trái cây tươi. Tránh dùng rượu bia, nước ngọt có gas, nước đá lạnh…
• Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng và kích thích ho như khói bụi, khói thuốc lá, lông động vật, phấn hoa…
• Giảm thiểu đến những nơi đông người; nếu phải ra ngoài, nên đeo khẩu trang để phòng tránh tác nhân dị ứng đồng thời ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm các bệnh đường hô hấp.
• Ngoài ra, người bệnh cần chủ động đi khám để được bác sĩ chẩn đoán chính xác. Tùy theo nguyên nhân và mức độ bệnh, bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc giúp giảm triệu chứng như thuốc giảm ho, thuốc làm loãng đờm, thuốc tiêu đờm hoặc thuốc kháng viêm.

Đặc biệt, nếu ho có đờm kéo dài hơn 3 tuần và xuất hiện những dấu hiệu dưới đây thì tuyệt đối không được chủ quan:

• Có cảm giác đau tức ngực khi ho, kèm theo thở nhanh, khó thở.
• Ho ra đờm đặc, có màu vàng, xanh hoặc trắng đục.
• Ho nhiều vào ban đêm và sáng sớm.
• Ho kèm sốt cao, đổ nhiều mồ hôi.
• Khi khạc nhổ có đờm lẫn mủ hoặc tia máu.
• Khó ăn uống, mất ngủ, sụt cân nhanh chóng.

Tóm lại, ho có đờm kéo dài không nên bị xem nhẹ, bởi nó có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý phức tạp về hô hấp. Việc giữ ấm cơ thể, ăn uống hợp lý, tránh xa các tác nhân gây kích ứng và chủ động thăm khám bác sĩ là những biện pháp cần thiết để kiểm soát và điều trị tình trạng này hiệu quả. Chăm sóc sức khỏe đúng cách chính là chìa khóa để bảo vệ lá phổi và duy trì chất lượng cuộc sống.

Việc tiêm phòng giữ vai trò thiết yếu trong việc tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chủ động phòng ngừa và chống lại các bệnh lý hô hấp phức tạp. Đây là một biện pháp y tế dự phòng an toàn, hiệu quả và được khuyến cáo rộng rãi bởi các tổ chức y tế uy tín trên thế giới. Không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe bản thân, tiêm chủng còn là cách thể hiện trách nhiệm với người thân và cộng đồng. 

Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là một trong những địa chỉ tiêm chủng uy tín và chất lượng, với đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm cùng hệ thống vắc xin đa dạng, được bảo quản đúng tiêu chuẩn. Nếu bạn đang có nhu cầu tiêm phòng để bảo vệ sức khỏe toàn diện, đừng ngần ngại đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn chi tiết, lựa chọn loại vắc xin phù hợp với độ tuổi, thể trạng và lịch sử bệnh lý của mình.