Dị ứng cồn có nguy hiểm không? Triệu chứng và cách xử lý

Không ít người sau khi uống rượu bia hoặc tiếp xúc với cồn đã gặp phải các biểu hiện như nổi mẩn đỏ, buồn nôn, ngứa ngáy hoặc tức ngực mà không rõ nguyên nhân. Đây có thể là dấu hiệu của dị ứng cồn, một tình trạng y tế tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu chủ quan. Vậy dị ứng cồn có thực sự nguy hiểm không, làm sao để nhận biết sớm và xử trí đúng cách? Bài viết sau sẽ cung cấp thông tin chi tiết giúp bạn hiểu rõ và chủ động bảo vệ sức khỏe của mình.

Dị ứng cồn là gì?

Dị ứng cồn là phản ứng quá mẫn hiếm gặp của hệ miễn dịch khi tiếp xúc với ethanol hoặc các thành phần đi kèm trong đồ uống có cồn. Trong đa số trường hợp, triệu chứng không xuất phát từ bản thân ethanol mà từ các dị nguyên đi kèm như lúa mạch, lúa mì, nho, hoa bia, men hoặc chất bảo quản. Khi các dị nguyên này xâm nhập cơ thể, hệ miễn dịch ở người mẫn cảm có thể phản ứng thái quá, dẫn đến các biểu hiện lâm sàng như ngứa, nổi mề đay, sưng môi, mặt, nghẹt mũi, khó thở. Trường hợp nặng có thể dẫn đến sốc phản vệ, là một tình trạng cấp cứu đe dọa tính mạng.

Cần phân biệt rõ giữa dị ứng cồn và không dung nạp rượu (alcohol intolerance). Không dung nạp rượu là rối loạn chuyển hóa thường gặp hơn, do thiếu enzym aldehyde dehydrogenase-2 (ALDH2), gây đỏ mặt, buồn nôn, nhức đầu khi uống rượu. Trong khi đó, dị ứng cồn là rối loạn miễn dịch thực sự và có thể xảy ra dù chỉ với lượng nhỏ cồn. Vì tính chất nguy hiểm, người bị xác định dị ứng cồn cần tuyệt đối tránh tiếp xúc với rượu bia cũng như các sản phẩm có chứa ethanol trong thành phần.

Triệu chứng của dị ứng cồn

Dị ứng cồn là phản ứng miễn dịch bất thường xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với ethanol hoặc các thành phần đi kèm trong đồ uống có cồn. Dù hiếm gặp, nhưng dị ứng cồn có thể gây ra các triệu chứng từ nhẹ đến nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời. Các biểu hiện thường xuất hiện ngay sau khi tiêu thụ một lượng nhỏ rượu bao gồm:

• Ngứa hoặc cảm giác khó chịu vùng miệng, mũi và mắt.
• Phát ban da, nổi mề đay, chàm hoặc ngứa lan tỏa.
• Sưng phù vùng mặt, môi, lưỡi hoặc cổ họng, đây là dấu hiệu cảnh báo phản ứng dị ứng nặng.
• Nghẹt mũi, chảy nước mũi, thở khò khè hoặc khó thở do co thắt đường thở.
• Buồn nôn, nôn, đau bụng hoặc tiêu chảy do phản ứng ở đường tiêu hóa.
• Chóng mặt, choáng váng hoặc thậm chí ngất xỉu trong các trường hợp phản ứng toàn thân.

Trong một số tình huống nghiêm trọng, người bệnh có thể rơi vào tình trạng sốc phản vệ, biểu hiện bằng tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim và suy hô hấp cấp, cần cấp cứu y tế ngay lập tức.

Lưu ý rằng một số triệu chứng có thể bị nhầm lẫn với tình trạng không dung nạp rượu. Tuy nhiên, dị ứng cồn là một tình trạng miễn dịch nghiêm trọng và có thể khởi phát ở bất kỳ giai đoạn nào trong cuộc đời. Nếu xuất hiện dấu hiệu bất thường sau khi uống rượu, người bệnh cần thăm khám chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác và hướng dẫn điều trị phù hợp.

Dị ứng cồn có nguy hiểm không?

Dị ứng cồn là tình trạng phản ứng miễn dịch quá mức đối với ethanol hoặc các thành phần kèm theo trong đồ uống có cồn. Dù hiếm gặp, nhưng khi xảy ra, dị ứng cồn có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan và đe dọa đến tính mạng nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời.

Các biến chứng thường gặp bao gồm:

• Sốc phản vệ: Là biến chứng nguy hiểm nhất, xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức, dẫn đến tụt huyết áp, khó thở, co thắt đường thở và có thể ngừng tim nếu không được cấp cứu kịp thời.
• Khởi phát hoặc làm nặng thêm cơn hen phế quản: Ở những bệnh nhân có tiền sử hen, rượu có thể làm khởi phát hoặc trầm trọng hơn các triệu chứng hô hấp như ho, thở rít, tức ngực và khó thở.
• Đau nửa đầu (migraine): Một số người sau khi uống rượu sẽ xuất hiện đau đầu dữ dội, buồn nôn và sợ ánh sáng, có thể liên quan đến hàm lượng histamine hoặc chất sulfite trong rượu vang và bia.
• Rối loạn tiêu hóa: Dị ứng có thể gây buồn nôn, nôn, tiêu chảy hoặc đau bụng, là phản ứng của hệ miễn dịch tại niêm mạc ruột.

Cách khắc phục tình trạng dị ứng cồn

Khi xuất hiện triệu chứng bất thường sau khi uống rượu bia, người bệnh cần ngừng sử dụng ngay lập tức và đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị phù hợp. Trong điều trị, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc sau:

• Thuốc kháng histamin: Áp dụng cho các trường hợp dị ứng mức độ nhẹ đến trung bình, giúp làm giảm nhanh các triệu chứng như phát ban, nổi mề đay, ngứa da hoặc nghẹt mũi.
• Thuốc epinephrine (adrenaline): Sử dụng trong các tình huống dị ứng nghiêm trọng, có dấu hiệu sốc phản vệ.
• Thuốc điều trị hen phế quản: Dành cho người có tiền sử hen, nhằm kiểm soát các triệu chứng khó thở, thở rít hoặc co thắt phế quản khi xảy ra phản ứng dị ứng.

Bên cạnh việc sử dụng thuốc, người bệnh cần:

• Uống nhiều nước: Giúp tăng đào thải ethanol và các chất chuyển hóa, đồng thời hỗ trợ làm dịu các triệu chứng toàn thân.
• Điều chỉnh chế độ ăn: Ưu tiên thực phẩm mềm, dễ tiêu như cháo, súp; bổ sung rau xanh, trái cây giàu vitamin; tránh đồ ăn cay nóng, dầu mỡ và thực phẩm tái sống.

Quan trọng nhất, người từng có tiền sử dị ứng cồn cần tuyệt đối tránh tiếp xúc lại để ngăn ngừa các phản ứng nghiêm trọng về sau.

Dị ứng cồn tuy hiếm gặp nhưng không nên xem nhẹ, bởi các phản ứng có thể tiến triển nhanh chóng và gây ra biến chứng nghiêm trọng nếu không được xử trí kịp thời. Nếu bạn có tiền sử dị ứng với rượu bia hoặc các sản phẩm chứa cồn, hãy tránh tiếp xúc hoàn toàn và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn phương pháp phòng ngừa và điều trị phù hợp.