Không chỉ gây khó chịu, đau thần kinh tọa còn ảnh hưởng đến khả năng vận động, sinh hoạt hàng ngày và lâu dài có thể để lại biến chứng nguy hiểm nếu không được can thiệp kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân, mức độ nguy hiểm cũng như phương pháp điều trị sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc phòng ngừa và chăm sóc sức khỏe xương khớp.
Đau thần kinh tọa có nguy hiểm không nếu không được điều trị kịp thời?
Đau thần kinh tọa có nguy hiểm không phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Đau thần kinh tọa thường xuất phát từ sự chèn ép dây thần kinh tọa, gây đau nhức từ lưng dưới lan xuống mông và chân. Trong trường hợp nhẹ, bệnh có thể tự cải thiện sau vài tuần với nghỉ ngơi và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, nếu không được xử lý kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như:
- Teo cơ: Ban đầu, người bệnh chỉ gặp khó khăn khi đi lại, vận động. Về lâu dài, các cơ bị teo dần, sức mạnh giảm sút rõ rệt.
- Đau cứng cột sống: Cột sống có thể trở nên cứng, kèm theo co thắt cơ, khiến chi dưới giảm hoặc mất khả năng vận động.
- Bại liệt: Biến chứng nặng nề, có thể gây liệt một phần cơ thể hoặc thậm chí liệt hoàn toàn, rất khó hồi phục.
- Rối loạn chức năng bàng quang: Người bệnh có thể mất kiểm soát đại tiểu tiện, gây nhiều bất tiện, ảnh hưởng tâm lý và chất lượng cuộc sống.

Vì vậy, việc nhận biết triệu chứng và điều trị sớm là rất quan trọng để tránh những rủi ro không mong muốn.
Nguyên Nhân Gây Đau Thần Kinh Tọa
Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến tình trạng đau thần kinh tọa. Việc xác định chính xác nguyên nhân sẽ giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả hơn. Một số tác nhân thường gặp gồm:
- Thoát vị đĩa đệm: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi đĩa đệm thoát vị, đặc biệt ở các vị trí L4 - L5 hoặc L5 - S1, dây thần kinh tọa rất dễ bị chèn ép gây đau.
- Chấn thương: Va chạm mạnh từ thắt lưng đến chân, nếu không xử lý kịp thời, có thể làm tổn thương dây thần kinh tọa.
- Tuổi tác: Khi tuổi cao, xương khớp thoái hóa, cơ thể dễ gặp các vấn đề về cột sống và thần kinh, trong đó có đau thần kinh tọa.
- Thói quen sinh hoạt: Ngồi hoặc đứng quá lâu, mang giày cao gót thường xuyên, hay tư thế sai khi làm việc cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Lao động nặng nhọc: Thường xuyên khuân vác, mang vác quá sức khiến dây thần kinh bị chèn ép, lâu dài có thể dẫn đến đau thần kinh tọa.

Phương pháp chẩn đoán đau thần kinh tọa
Khi thăm khám đau thần kinh tọa, bác sĩ thường bắt đầu bằng việc khai thác tiền sử bệnh lý và các triệu chứng mà người bệnh đang gặp phải. Sau đó, một số bài kiểm tra lâm sàng có thể được thực hiện, chẳng hạn như:
- Đi bằng mũi chân hoặc gót chân để đánh giá sức mạnh cơ bắp chân.
- Nâng cao chân nhằm xác định vị trí khởi phát cơn đau, qua đó phát hiện dây thần kinh bị ảnh hưởng và các vấn đề liên quan đến đĩa đệm.
- Thực hiện động tác kéo giãn để kiểm tra độ linh hoạt, mức độ đau và sức mạnh cơ.
Bên cạnh thăm khám lâm sàng, bác sĩ cũng có thể chỉ định thêm các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm chuyên sâu như:
- Chụp X-quang cột sống: Giúp phát hiện gãy xương, gai xương, khối u, nhiễm trùng hoặc những bất thường liên quan đến đĩa đệm.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc CT scan: Cung cấp hình ảnh chi tiết của xương và mô mềm. MRI đặc biệt hữu ích trong việc phát hiện thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh hoặc viêm khớp.
- Đo điện cơ (EMG): Đánh giá tốc độ dẫn truyền xung điện qua dây thần kinh tọa và phản ứng của cơ bắp.
- Chụp tủy đồ: Giúp xác định các bất thường bắt nguồn từ đốt sống hoặc đĩa đệm.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Một số dấu hiệu dưới đây cảnh báo tình trạng đau thần kinh tọa có thể đã trở nên nghiêm trọng. Người bệnh cần đến bác sĩ càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và xử trí:
- Đau chân dữ dội, kéo dài nhiều giờ liền: Nếu cơn đau không thuyên giảm khi nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc giảm đau thông thường, đây có thể là dấu hiệu dây thần kinh bị chèn ép nặng. Việc trì hoãn thăm khám có thể khiến tổn thương thần kinh tiến triển, khó hồi phục.
- Tê hoặc yếu cơ ở một bên chân: Tình trạng này cho thấy tín hiệu từ não đến chi dưới đã bị ảnh hưởng. Nếu để lâu, người bệnh có thể mất sức cơ, khó đi lại, thậm chí dẫn đến teo cơ.
- Mất kiểm soát đại tiểu tiện: Đây là triệu chứng điển hình của hội chứng chùm đuôi ngựa (Cauda equina syndrome) một cấp cứu thần kinh. Nếu không điều trị kịp thời, người bệnh có nguy cơ liệt vĩnh viễn và mất chức năng bàng quang, ruột.
- Đau đột ngột, dữ dội sau chấn thương hoặc tai nạn: Các va chạm mạnh có thể gây gãy xương, trật khớp hoặc tổn thương đĩa đệm nặng, làm chèn ép thần kinh tọa. Trong trường hợp này, đi khám ngay lập tức giúp ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Tóm lại, câu hỏi “đau thần kinh tọa có nguy hiểm không” phụ thuộc nhiều vào mức độ và cách xử lý kịp thời. Nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phương pháp, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát triệu chứng và tránh biến chứng nặng nề. Ngược lại, việc chủ quan hoặc chậm trễ có thể dẫn đến teo cơ, rối loạn vận động và thậm chí bại liệt.
Vì vậy, thăm khám sớm và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe xương khớp lâu dài.