Dấu hiệu bé bị tăng động dưới 2 tuổi mà cha mẹ không nên bỏ qua

Tăng động giảm chú ý là một rối loạn phát triển thần kinh phổ biến. Dấu hiệu tăng động ở trẻ dưới 2 tuổi thường không dễ nhận biết vì trẻ ở độ tuổi này vốn dĩ đã rất năng động và tò mò với thế giới xung quanh. Tuy nhiên, nếu các biểu hiện vượt quá mức bình thường và kéo dài, cha mẹ cần chú ý để tránh bỏ lỡ thời điểm can thiệp sớm. Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết này nhé!

Dấu hiệu bé bị tăng động dưới 2 tuổi là gì?

Dấu hiệu bé bị tăng động dưới 2 tuổi thường bao gồm hiếu động quá mức, giảm tập trung chú ý và bốc đồng. Dưới đây là những dấu hiệu chi tiết giúp cha mẹ dễ dàng nhận biết và phân biệt với hành vi bình thường:

Khó ngồi yên

Trẻ bị tăng động thường gặp khó khăn khi phải ngồi yên dù chỉ trong thời gian ngắn, khoảng 5 - 10 phút. Bé hay đứng dậy, vặn vẹo, xoắn người hoặc rời khỏi chỗ ngồi trong các hoạt động quen thuộc như trong bữa ăn, trong giờ kể chuyện hoặc khi đang chơi cùng người khác.

Dễ bị xao lãng

Bé nhanh chóng mất tập trung vào đồ chơi đang chơi hoặc hoạt động đang thực hiện, dễ bị thu hút bởi âm thanh, ánh sáng hay các vật thể khác đang ở xung quanh. Điều này khiến trẻ khó hoàn thành những nhiệm vụ đơn giản phù hợp với lứa tuổi.

Hoạt động liên tục

Bé luôn di chuyển, chạy nhảy hoặc leo trèo mọi lúc, ngay cả khi đang ăn hoặc trong lúc chuẩn bị đi ngủ, không phân biệt thời gian hay không gian. Điều này khác với trẻ hiếu động thông thường chỉ năng nổ ở một số tình huống cụ thể.

Khó ngủ và quấy khóc nhiều

Bé khó đi vào giấc ngủ, ngủ không sâu giấc hoặc thường xuyên thức giấc giữa đêm. Tình trạng quấy khóc kéo dài đôi khi không rõ nguyên nhân, có thể làm gián đoạn sinh hoạt gia đình và khiến trẻ mệt mỏi vào ban ngày, từ đó làm các triệu chứng khác trở nên rõ rệt hơn.

Khó kiểm soát hành vi khi giao tiếp sớm

Bé thường phát ra âm thanh lớn, la hét hoặc kêu gào liên tục trong nhiều tình huống, ngay cả khi không có kích thích rõ ràng. Trẻ khó điều chỉnh phản ứng khi được nhắc nhở, dễ cáu gắt hoặc tăng mức kích động khi giao tiếp với người lớn, khiến việc dỗ dành và tương tác trở nên khó khăn hơn so với trẻ cùng độ tuổi.

Bốc đồng, nóng tính

Bé thường hành động ngay lập tức mà không suy nghĩ đến hậu quả như giật đồ chơi từ tay người khác, cắt ngang lời nói hoặc phản ứng mạnh với những tình huống nhỏ. Trẻ dễ cáu gắt, khóc lóc hoặc nổi giận đột ngột, gây căng thẳng trong tương tác với gia đình và bạn bè.

Mất đồ chơi thường xuyên

Bé hay làm rơi, làm mất hoặc quên đồ dùng cá nhân dù chỉ mới chơi, mới dùng vài phút trước đó. Điều này phản ánh sự suy giảm trí nhớ và giảm sự chú ý khi làm việc, khiến trẻ khó theo dõi và ghi nhớ đồ vật trong quá trình chơi.

Phản ứng mạnh với kích thích

Bé dễ bị phản ứng quá mức bởi tiếng ồn, ánh sáng hoặc sự thay đổi môi trường, trở nên kích động hoặc thể hiện hành vi không kiểm soát như hét hoặc trốn, điều này có thể khiến các tình huống sinh hoạt hằng ngày trở nên khó khăn hơn.

Khó làm theo hướng dẫn

Trẻ thường bỏ qua hoặc không làm theo các hướng dẫn của cha mẹ, dù đã được nhắc nhở nhiều lần. Bé có xu hướng lặp lại những hành vi không phù hợp như chạm vào vật bị cấm, do bốc đồng và thiếu tập trung, từ đó gây lo ngại về an toàn và ảnh hưởng đến việc học kỹ năng theo trình tự.

Nguyên nhân dẫn đến tăng động ở trẻ nhỏ

Tăng động giảm chú ý có cơ chế phức tạp, thường là sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và môi trường. Nhiều nghiên cứu cho thấy yếu tố di truyền chiếm tỷ lệ cao, đặc biệt khi trong gia đình có người từng mắc ADHD.

Ngoài ra, có nhiều yếu tố nguy cơ khác bao gồm tiếp xúc khói thuốc lá, rượu bia trong thai kỳ, sinh non, nhẹ cân hoặc ảnh hưởng từ các chất độc hại. Một số bất thường trong hoạt động dẫn truyền thần kinh, đặc biệt là dopamine, cũng được cho là liên quan đến sự xuất hiện các triệu chứng tăng động.

Cách chẩn đoán và điều trị sớm

Ở trẻ dưới 2 tuổi, việc chẩn đoán chủ yếu dựa trên quan sát hành vi, đánh giá sự phát triển và trao đổi chi tiết với cha mẹ. Bác sĩ sẽ loại trừ các rối loạn khác như tự kỷ, chậm phát triển ngôn ngữ hoặc rối loạn giấc ngủ. Can thiệp sớm tập trung vào:

• Liệu pháp hành vi hướng dẫn cha mẹ;
• Thiết lập lịch sinh hoạt đều đặn;
• Giảm kích thích môi trường;
• Tăng cường tương tác tích cực giữa cha mẹ và trẻ.

Thuốc điều trị không được ưu tiên ở nhóm tuổi này, trừ các trường hợp đặc biệt và phải có chỉ định chuyên khoa. Cha mẹ nên tạo môi trường sống ổn định, ít tiếng ồn, duy trì giờ ngủ - ăn - chơi cố định cho trẻ. Hạn chế cho trẻ tiếp xúc màn hình, tăng thời gian chơi vận động ngoài trời và khen ngợi khi trẻ có hành vi tích cực. Quan trọng nhất, cha mẹ cần kiên nhẫn và tránh so sánh trẻ với những trẻ khác.

Dấu hiệu bé bị tăng động dưới 2 tuổi khó nhận biết nhưng có thể theo dõi nếu cha mẹ quan sát đúng cách. Can thiệp sớm sẽ giúp trẻ phát triển tốt hơn về hành vi và cảm xúc, vì vậy cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và theo dõi phù hợp.